بن بست مذاکره میان روسیه و معارضین درباره درعا

خبرگزاری تسنیم: از روز جمعه با اعلام آتش بس موقت 12 ساعته، مذاکرات برای دستیابی به یک توافق یا سازش میان گروه‌های تروریستی و نظام سوریه با وساطت روسیه آغاز شد. حکومت قانونی سوریه پیش از آغاز مذاکرات به واسطه روسی اعلام کرد که خط قرمز آن‌ها خروج معارضین از بخش شرقی استان درعا و اداره انحصاری پایانه مرزی نصیب توسط دولت مرکزی است. فرماندهان جبهه مقاومت نیز با تأکید بر این خط قرمز، اعلام کردند تنها در صورتی حاضرند از عملیات علیه تروریسم کوتاه بیایند که معارضین تسلیحات خود را تحویل داده و در مقابل هیچ شرطی برای ایجاد محدودیت در زمینه حضور مجاهدین محور مقاومت در جنوب کشور تعیین نگردد.

در همین راستا هیئت نمایندگی روسیه به شهر «بصری الشام» واقع در شرق درعا رفت تا با معارضین جنوب این کشور در مورد بازگشت حاکمیت ملی به این منطقه مذاکره کند. همزمان هیئت‌های نمایندگی وابسته به وزارت آشتی ملی سوریه به بخش‌های دیگر استان درعا رفته و با افراد متنفذ محلی برای بازگشت ارتش سوریه به منطقه و اجرای فرمان عفو عمومی ریاست جمهوری رایزنی کردند.

مذاکرات نمایندگان دولت سوریه و معارضین

همان طور که پیش از این ذکر شد، نمایندگان وزارت آشتی ملی سوریه بر مبنای فرمان عفو عمومی ریاست جمهوری با افراد متنفذ محلی در مناطق تحت سیطره گروه‌های معارض مسلح در استان درعا وارد مذاکره شده‌اند. این مذاکرات در دو بخش شرقی و غربی استان درعا به صورت موازی دنبال می‌شود و معارضین در ازای دریافت عفو عمومی بابت خروج مسلحانه علیه نظام قانونی کشور یا فرار از خدمت سربازی، باید تسلیحات خود را تحویل داده و یکی از دو گزینه «انتقال امن به شمال سوریه» یا «پیوستن به نهادهای انتظامی و نظامی مردمی همپیمان ارتش سوریه برای برقراری امنیت در منطقه» را اختیار کنند.

از جمله مزایای این رویکرد در مذاکرات، عدم حضور روسیه در معادلات، عادی شدن شرایط مناطق آزاد شده و مهم‌تر از همه اختیار تام ارتش سوریه و گروه‌های نظامی همپیمان آن (گروه‌های وابسته به محور مقاومت) برای حضور و فعالیت در منطقه آزاد شده است.

در مذاکرات هیئت نمایندگی وزارت آشتی ملی سوریه، نمایندگان محلی شهرهای «ابطع»، «داعل» و «طقس» واقع در غرب استان درعا با بازگشت ارتش سوریه به منطقه و اجرای فرمان عفو عمومی موافقت کردند تا این شهرها از تخریب‌های اجتناب‌ناپذیر نبرد و جنگ در امان بماند. شهرهای ابطع و داعل از سال 2015 و عملیات آزادسازی شهر شیخ مسکین، اصلی‌ترین پایگاه‌های تروریست‌های ارتش آزاد در غرب استان درعا و در مجاورت مناطق تحت سیطره ارتش سوریه محسوب می شدند و حالا با آزادی آنان، جاده قدیم ارتباطی میان دمشق و درعا به طور کامل آزاد شده و کاروان‌های نظامی، ترانزیتی و شهروندان معمولی می‌توانند با آسودگی خاطر مسیر درعا تا دمشق (و بالعکس) را طی کنند.

برخلاف داعش و ابطع، در شهر طقس بخشی از تروریست‌های وابسته به ارتش آزاد حاضر نشدند تسلیحات خود را زمین بگذارند. به همین علت با ورود ارتش سوریه به شهر، تروریست‌ها در پایگاه‌های خود محاصره شده‌اند و هم‌اکنون واسطه‌های محلی در حال مذاکره میان معارضین و ارتش سوریه می‌باشند.

همزمان در شرق استان درعا نیز مقامات محلی شهرک استراتژیک «الکرک شرقی» رسما به توافقنامه سازش با ارتش سوریه تن دادند تا مقدمه‌ای برای توافق بزرگ در شرق استان درعا باشند. یک روز بعد از ورود ارتش سوریه به «الکرک شرقی»، اهالی شهرک‌های «الطیبه» و «الغاریه شرقی» با تسلیم در برابر ارتش سوریه، تسلیحات خود را واگذار کرده و پرچم ملی سوریه را بر فراز ساختمان‌های اداری خود نصب کردند. گفته می‌شود شهرک «الغاریه غربی» و روستاهای «تلول خلیف» و «تل الشیخ حسین» نیز به این توافق پیوسته است تا در مجموع 6 شهرک و روستا در شرق استان درعا به توافق با دولت سوریه رسیده باشند و به نوعی دومینوی تسلیم و سازش در شرق استان درعا پیش برود.

مذاکرات نمایندگان دولت روسیه

همان طور که پیش از این ذکر شد مهم‌ترین مذاکرات در جنوب شرقی سوریه و بر سر پایانه مرزی نصیب در جریان است. یکی از اصلی‌ترین اهداف ارتش سوریه برای عملیات در درعا، آزادسازی مسیر ترانزیتی به اردن بود. این مسیر ترانزیتی، یک بزرگراه بزرگ است که دمشق را به درعا و در ادامه پایانه مرزی نصیب متصل می‌کند و امتداد این بزرگراه به پایتخت اردن (امان) می‌رسد.

در این راستا هیئت نمایندگی دولت روسیه روز شنبه به شهر بصری الشام واقع در شرق استان درعا رفت تا با معارضین بر سر کل منطقه شرق استان درعا و به صورت خاص در مورد پایانه مرزی نصیب مذاکره کند. در این مذاکرات یک هیئت شش نفره به نمایندگی از گروه‌های مسلح و هیئت‌های اداری و محلی معارضین شرق استان درعا با دولت روسیه وارد مذاکره شده؛ اما بعد از دو دور مذاکره چند ساعته، شکست رسمی مذاکرات را اعلام و هر گونه توافق را منتفی خواندند.

عدنان المسالم، دبیر هیئت نمایندگی معارضین در این مورد گفت: «مقامات روس با حضور نمایندگان دولت اردن مخالفت کرده و حتی کاروان هیئت نمایندگی معارضین در مسیر بصری الشام را با هواپیما تهدید کردند تا ما را در مذاکره به تسلیم وادار سازند!» عدنان المسالم با بیان این‌که شروط روسیه برای این توافق غیر قابل پذیرش است، از آمریکا و اردن درخواست کرد برای تعدیل شروط مسکو دخالت کنند!

در این مذاکرات که ریاست هیئت نمایندگی روسیه را «فرستاده ویژه پوتین» بر عهده داشته است، طرف روسی هشت بند پیشنهادی خود را به عنوان قرارداد مصالحه به معارضین ابلاغ و 24 ساعت برای پذیرش آن‌ها مهلت داده است. این 8 بند عبارتند از:

پذیرش آتش‌بس تا پایان مرحله سازش و اعاده حاکمیت ملی دمشق واگذاری تسلیحات سنگین و نیمه‌سنگین معارضین به پلیس صلح‌بان روس در روز نخست اجرای توافق واگذاری تسلیحات سبک و فردی معارضین به پلیس صلح‌بان روس طی روزهای اجرای توافق آتش بس تا نهایی شدن تسویه و بازگشت حاکمیت دولت مرکزی به منطقه تقدیم لیست اعضای گروه‌های مسلح معارضه از سوی معارضین به نمایندگان دولت روسیه برای ضمانت مسکو بابت عدم پیگیری حقوقی از سوی دمشق عدم خروج اجباری شهروندان و غیرنظامیان از مناطق محل تسویه اجرای کامل فرآیند تسویه طی یک هفته یا حداکثر ده روز از امضای توافقنامه واگذاری کامل شهر درعا به ارتش سوریه واگذاری کامل پایانه مرزی نصیب به ارتش سوریه

در همین حال «ابو شیماء» سخنگوی اتاق عملیات «بنیان مرصوص» که در شهر درعا علیه ارتش سوریه در حال نبرد است، از مخالفت قطعی معارضین با بسته پیشنهادی روسیه خبر داد: «خط قرمز ما، بقای در شهر درعا و اداره مشترک پایانه مرزی نصیب است. ما از این دو شرط هرگز کوتاه نمی‌آییم!»

ابتکار عمل جبهه مقاومت همزمان با مذاکرات سازش

همزمان با مذاکرات فشرده و موازی نمایندگان دولت‌های روسیه و سوریه با معارضین استان درعا، جبهه مقاومت به عملیات‌های هوشمندانه خود برای تحت فشار قرار دادن معارضین ادامه می‌دهد. این در حالی است که گروه‌های تروریستی به بهانه مذاکرات قصد دارند زمان بخرند و ساختارهای از هم پاشیده خود به علت شکست در بصر الحریر و اللجاة را بازسازی کنند و با این ابتکار جبهه مقاومت، عملا چاره‌ای جز تسلیم در مذاکرات سیاسی نخواهند داشت.

در همین راستا روز گذشته نیروهای ارتش سوریه و جبهه مقاومت پادگان ضدهوایی واقع در جنوب غربی شهر درعا را آزاد کردند تا عملا راه ارتباطی بخش شرقی و غربی استان درعا (مناطق تحت سیطره معارضین) به طور کامل قطع شود.