انتخابات در ترکیه به روایت آمار و ارقام + معرفی کاندیداها/رقابتی فشرده از منادیان وحدت تا حامیان بشار اسد؛ از حامیان PKK تا وارثان آتاتورک!/کاندیدایی که حامی شخصیت محبوب روحانی ایرانی است! + گزارش تصویری

۳ تیر ۱۳۹۷ - ۱۷:۳۱

کد خبر: 834991

در این انتخابات، شش کاندیدا با یکدیگر رقابت خواهند کرد که بعد از رجب طیب اردوغان، به ترتیب «محرم اینجه»، «مرال اکشنر»، « صلاح الدین دمیرتاش»، «دوغو پرینچک» و «تمل کاراملا اوغلو» از بیش‌ترین بخت برای کسب آراء شهروندان برخوردارند. در ادامه گزارش، هر یک از کاندیداها به اختصار معرفی شده‌اند.

آلودگی هوا مدارس را تعطیل کرد | اطلاعیه تعطیلی مدارس و ادارات فردا دوشنبه ۳ دی ۱۴۰۳

سرویس بین الملل فردا: بیش از ۵۶ میلیون شهروند ترکیه از صبح امروز پای صندوق‌های رأی رفته‌اند تا به طور همزمان رئیس جمهور و نمایندگان پارلمان را انتخاب کنند. این نخستین انتخابات در ترکیه بعد از اصلاح قانون اساسی است و برای نخستین بار قرار است دولت در نظام ریاستی پارلمان تشکیل شود.

پیش از این نظام پارلمانی در ترکیه برقرار بود و رئیس جمهور باید گزینه پیشنهادی خود را برای نخست وزیری به پارلمان معرفی می‌کرد تا هیئت دولت وزیران به ریاست نخست وزیر تشکیل دولت دهد. طبعا در این ساختار، احزاب سیاسی حاضر در پارلمان با نخست وزیر برای حضور در دولت رایزنی می‌کردند. اما در قانون اساسی جدید، نه‌تنها رئیس جمهور شخصا وزیران را برمی‌گزیند؛ بلکه حتی وزرا نیز نیازی به کسب رأی اعتماد پارلمان ندارند! در نتیجه رئیس جمهور از قدرت به مراتب بیش‌تری نسبت به پارلمان برخوردار است.

یکی از ویژگی‌های انتخابات امروز، همزمانی برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و پارلمان است که در نتیجه نهایی پارلمان نیز مؤثر خواهد بود. انتخابات از ساعت ۸ صبح به وقت محلی برگزار و تا ساعت ۱۷ ادامه خواهد داشت و حداکثر سه ساعت قابل تمدید خواهد بود. ۱۸۰۰۶۴ صندوق میزبان شهروندان خواهد بود و ۴۱۵ ناظر انتخاباتی از ۸ مؤسسه و هیئات خارجی بر سلامت انتخابات و نتایج آن نظارت خواهند کرد.

۱- رجب طیب اردوغان

رجب طیب اردوغان ۶۴ ساله در سال ۱۹۵۴ در شهر استانبول از یک خانواده مهاجر از شهر ریزه در شمال شرقی ترکیه به دنیا آمد و در مدرسه مذهبی امام خطیب و مدرسه عالی اقتصادی و تجاری آکسارای که بعدا به دانشکده علوم اقتصادی و اداری دانشگاه مرمره تغییر نام یافت، تحصیل کرد.

انتخابات در ترکیه به روایت آمار و ارقام + معرفی کاندیداها عکسی نمادین بیانگر گفتمان فعلی آک پارتی اردوغان نشان بوزقورد یا ملی‌گرایی پان‌ترکی را نشان می‌دهد و معاونش نماد رابعه را به عنوان نماد جدید اخوان المسلمین

هواداران اردوغان در جریان انتخابات جاری ترکیه از سوی هوادارانش به عنوان «پدر ترکیه آینده» معرفی می‌شد که آشکارا در حکم ارتقای وی تا حد معرفی به عنوان بدیل احتمالی «آتاتورک» می‌باشد. او با به تصویب رساندن تغییر قانون اساسی، اختیارات رئیس جمهور را به اندازه‌ای افزایش داد که راه برای تغییرات اساسی در ساختار سیاسی ترکیه فراهم شود.

انتخابات در ترکیه به روایت آمار و ارقام + معرفی کاندیداها اردوغان بر استفاده از نماد رابعه به عنوان یادبود میدان رابعه و حمایت از اخوان المسلمین تأکید دارد و این را به نشانه‌ای برای گفتمان آک پارتی تبدیل کرده است.

اردوغان را می‌توان مهم‌ترین نماینده جریانی دانست که در گفتمان رسانه‌ای ایران و کشورهای عربی به «نوعثمانی‌گری» معروف است! در جریان انتخابات اخیر، برخی افراد از احتمال بازگشت یا احیای نظامی شبیه به دوره عثمانی در سال ۲۰۲۳ سخن گفتند که البته در سطح رسمی از سوی حزب آک پارتی تأیید نشد! به باور حاملان این گفتمان که عمدتا چهره‌های اسلامگرای اهل تسنن هستند، از سال ۲۰۲۳ ترکیه مأمن و ملجأ اهل تسنن جهان اسلام خواهد شد! حتی در این راستا، برخی می‌گویند اردوغان در سال ۲۰۲۳ نه رئیس جمهور ترکیه بلکه رهبر جهان اسلام (اهل تسنن) خواهد بود! در این زمینه «زهیر سالم» مدیر پژوهشکده استراتژیک «الشرق العربی» (واقع در لندن) و از رهبران سابق اخوان المسلمین سوریه صریحا در حساب شخصی خود در توییتر نوشت: «برادری که در انتخابات ترکیه رأی می‌دهی، صرف نظر از این‌که ترک یا کرد باشی، بدان اردوغان گزینه یکتای امت اسلام است...»!

انتخابات در ترکیه به روایت آمار و ارقام + معرفی کاندیداها نمایی از کاخ اردوغان در مراسم استقبال از محمود عباس این کاخ به شمایل امپراطوری عثمانی تزئین شده و گارد محافظین از پوشش سپاهیان مناطق مختلف قلمرو خلافت عثمانی استفاده کرده‌اند.

اردوغان که فعالیت سیاسی اجرایی خود را با شهرداری استانبول در سال ۱۹۹۴ آغاز کرد، در سال ۱۹۹۸ به علت خواندن یک شعر اسلامی به اتهام توهین به آتاتورک و اصول سکولاریسم به زندان افتاد و همین موضوع از او شخصیت کاریزماتیکی ساخته که با اتکا به کارنامه موفق اجرایی می‌تواند در برابر محافظه‌کاران نظام سکولار بایستد. او از سال ۲۰۰۲ (یک سال پس از تأسیس حزب آک پارتی) به صورت یکپارچه قدرت را در دست داشته است. در ادوار قبلی انتخابات، نقطه قوت خود را کارنامه اقتصادی می‌خواند؛ اما بحران‌های اخیر اقتصادی ترکیه باعث شده این بار اقتصاد به یک چالش جدی برای کمپین تبلیغات انتخاباتی وی تبدیل شود!

2. محرم اینجه

محرم اینجه را نزدیک‌ترین رقیب انتخاباتی اردوغان می‌خوانند که از سوی حزب جمهوری خواه خلق به عنوان کاندیدا معرفی شد. او در سال ۲۰۰۲ طی یک نطق جنجالی به شهرت رسید و از همین سال به صورت پیوسته در پارلمان حضور داشته است.

اینجه تاکنون در رقابت‌های درون‌حزبی از کمال کلیچدار اوغلو شکست خورده؛ اما قدیمی‌ترین و سنتی‌ترین حزب ترکیه - که در تاریخ خود رهبران ترکیه در دهه‌های قبل مانند بولنت اجویت و دنیز بایکال را دارد - ترجیح داد برای رقابت با اردوغان چهره‌ای را معرفی کند که به فعالیت در شبکه‌های اجتماعی، حمایت از جامعه مدنی و حضور در جمع دانشجویان و دانشگاهیان معروف است.

انتخابات در ترکیه به روایت آمار و ارقام + معرفی کاندیداها محرم اینجه در جمع هواداران حزب خود

از مهم‌ترین ویژگی‌های اینجه، قابلیت جذب آراء رقبای حزبی اردوغان در مقایسه با دیگر اعضای حزب جمهوری‌خواه خلق است! به عنوان نمونه اینجه ادعا می‌کند در نماز جمعه شرکت می‌کرده و به این ترتیب می‌تواند بخشی از روستائیان سنتی را به خود جذب کرده یا دست کم از دافعه‌های حزبی نسبت به سکولارترین حزب ترکیه بکاهد. او امیدوار است در صورت راهیابی به دور دوم انتخابات، تمام آراء مخالف اردوغان را جذب کرده و به سلطه ۱۲ ساله آک پارتی بر آنکارا پایان دهد.

انتخابات در ترکیه به روایت آمار و ارقام + معرفی کاندیداها محرم اینجه ادعا می‌کند به صورت فردی اعتقادات دینی دارد و در نماز جمعه شرکت می‌کند!

اوج تمایز اینجه نسبت به تصویر سنتی حزب جمهوری خواه خلق را می‌توان نسبت به کردها دانست. حزب جمهوری خواه به عنوان وارث آتاتورک، رویکردهای ناسیونالیستی ترکی بسیار تندی دارد؛ اما اینجه صراحتا از آموزش به زبان کردی در مدارس حمایت کرده است!

3. مرال آکشنر

مرال آکشنر، تنها کاندیدای زن حاضر در انتخابات امیدوار است بتواند آراء لایه‌های پست‌مدرن جامعه ترکیه را به خود جلب کند. او در سال ۲۰۱۶ و در پی اعتراض شدید به رهبران حزب حرکت ملی به ویژه نجات باهچه‌لی از حزب اخراج شد و حزب «مردم خوب» را تأسیس کرد. ماجرای انشعاب وی از حرکت ملی به فضای رفراندوم قانون اساسی برمی‌گردد که به موضع حزب در همراهی با اردوغان و رفراندوم معترض بود. در این انشعاب برخی از چهره‌های سرشناس حزب مانند «امید اوزداغ» با آکشنر همراهی کردند.

انتخابات در ترکیه به روایت آمار و ارقام + معرفی کاندیداها مرال آکشنر امیدوار بود پدیده این انتخابات شود؛ اما در رقابت‌های انتخاباتی ضعیف‌تر از محرم اینجه ظاهر شد.

مهم‌ترین چالشی که باعث تضعیف آکشنر در برابر اینجه شد، نگرش حزب مردم خوب نسبت به کردهاست. آکشنر و مجموعه کنونی حزب مردم خوب، جناح راستگرای حزب حرکت ملی را تشکیل می‌دادند؛ به عنوان نمونه اوزداغ دارای چند کتاب با گفتمان ترک‌گرایانه بسیار رادیکال است که کردها را در آن «ترک کوهی» می‌داند!

4. صلاح الدین دمیرتاش

او را باید جدی‌ترین و واقعی‌ترین چالش برای اردوغان دانست! فردی که در زندان است و کم‌ترین شانسی برای پیروزی در انتخابات یا حتی راهیابی به دور دوم انتخابات ندارد؛ اما می‌تواند جدی‌ترین چالش ها را در عرصه داخلی و خارجی برای اردوغان ایجاد کند.

انتخابات در ترکیه به روایت آمار و ارقام + معرفی کاندیداها عکسی نمادین از صلاح الدین دمیرتاش با پوشش سنتی کردی زیر تصویر بزرگداشت عبدالله اوجالان

دمیرتاش را باید نماد رهبران نسل جدید کردهای سمپات و حتی عضو حزب تجزیه‌طلب pkk دانست که با عملگرایی، پوستین‌های صلب و سخت سنتی را شکسته و در عین وفاداری و همدلی با ایدئولوژی، عملگرایانه اهداف را دنبال می‌کنند. در همین راستا pkk طی یک دهه اخیر واحدهای متعدد حزبی و حتی انجمن‌های غیرسیاسی در جامعه مدنی تأسیس کرده که تخلفات اعضا را در دادگاه‌های درون‌حزبی و درون‌شبکه‌ای تحت پیگرد قرار می‌دهد. نماد این تکثر، صلاح الدین دمیرتاش هست که حزب دموکراتیک خلق‌های ترکیه یا HDP را رهبری می‌کند و با شعارها و گفتمان‌های پست‌مدرن خود نه‌تنها اقلیت‌های مختلف جامعه ترکیه، بلکه حتی بخشی از آراء شهروندان ترک را نیز به خود جلب کرده است.

انتخابات در ترکیه به روایت آمار و ارقام + معرفی کاندیداها دمیرتاش از زندان برای انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرده و خود را برای دور جدیدی از مبارزه (بعد از انتخابات) علیه اردوغان آماده می‌کند.

دمیرتاش همراه با ۱۰ نماینده حزب خود در پارلمان، در سال ۲۰۱۴ به اتهام همکاری با گروه تروریستی pkk به زندان افتاد؛ اما تاکنون دادگاه رسمی برای محاکمه وی تشکیل نشده است. کاندیداتوری وی از داخل زندان، پیام روشنی در مورد فضای سیاسی ترکیه در دوره اردوغان دارد و به نظر می‌رسد برخلاف دیگر رقبای انتخاباتی، چالش‌های دمیرتاش برای اردوغان از فردای انتخابات روند افزایشی خواهد داشت!

5. دوغو پرینچک

برخلاف سه نفر قبل، دوغو پرینچک رقیب و چالش جدی برای اردوغان به شمار نمی‌رود. از ویژگی‌های مهم پرینچک، دو بار مصاحبه رو در رو با عبدالله اوجالان رهبر pkk به عنوان روزنامه‌نگار است که برای وی شهرت‌ قابل توجهی در سطح ترکیه و منطقه ایجاد کرد.