طرح جدید «مارتین گریفیتس» درباره یمن

خبرگزاری مهر: روزنامه العربی الجدید در گزارشی اعلام کرد با نزدیک شدن به موعد اعلام طرح «مارتین گریفیتس» فرستاده سازمان ملل در یمن برای از سرگیری مذاکرات طرف‌های یمنی برای حل بحران این کشور، انتظار نمی‌رود که طرح پیشنهادی او راهکاری جادویی ارائه بدهد بلکه پرسش‌های زیادی را درباره اینکه آیا این دیپلمات بریتانیایی توانایی آن را دارد که کاری که پیش از او «جان کری» وزیر خارجه پیشین آمریکا و «اسماعیل ولد الشیخ» فرستاده پیشین سازمان ملل در پرونده یمن از انجام آن عاجز بودند را به نتیجه برساند، مطرح شده است.

در همین راستا منابع آگاه و نزدیک به سازمان ملل به العربی الجدید گفته اند که فرستاده سازمان ملل از آوریل گذشته تلاش کرده تا طرح جدیدی را برای حل بحران یمن ارائه کند و قرار شده تا این طرح در چارچوب برنامه‌ای برای دور تازه‌ای از مذاکرات ارائه شود که در نهایت این مذاکرات به راهکاری عملی برای حل بحران منجر شود. بر اساس این گفته‌ها این طرح شامل راهکار‌های اساسی و اصلی است و مانند نقشه راهی است که طی آن جنگ در یمن متوقف شده و طرف‌های درگیر به میز مذاکرات بازگردند.

روز چهارشنبه گذشته نیز رویترز گزارشی درباره این طرح منتشر کرد که سه بند موجود در آن از اهمیت بالایی برخوردار است، بند اول این طرح کنار گذاشتن موشک‌های بالستیک از سوی انصار الله در مقابل آتش بس از طرف ائتلاف عربی به سرکردگی عربستان و توقف حملات هوایی به یمن است. در بند دیگر این طرح ذکر شده که طرف‌های مسلحی که وابسته به دولت نیستند باید به صورت منظم و برنامه ریزی شده سلاح خود را به دولت تحویل دهند و بند سوم هم تشکیل دولت انتقالی با حضور همه جریان‌های سیاسی موجود در کشور است.

با وجود اینکه جزئیات این طرح منتشر نشده است، اما همین سه بند هم از اهمیت بالایی برخوردار هستند، زیرا بند اول مربوط به توقف حملات موشکی به عربستان به شرط توقف حملات هوایی عربستان به یمن مسأله‌ای است که انصار الله بار‌ها پیش از این اعلام کرده بود در صورتی حملات موشکی به عربستان را متوقف خواهد کرد که عربستان حملات هوایی خود علیه یمن را متوقف کند. به نظر می‌رسد این بند یکی از مواردی است که ممکن است از سوی عربستان و دولت هادی با مخالفت مواجه شود و به نظر ائتلاف عربی به سرکردگی عربستان این طرح از دیدگاه انصار الله در خصوص حملات هوایی و حملات موشکی حمایت می‌کند.

اما در بخش مربوط به تشکیل دولت انتقالی با حضور همه جریان‌های سیاسی یمنی اختلاف دیگری وجود دارد، یکی از اصلی‌ترین اختلافات در این زمینه این است که انصار الله معتقد است دولتی ائتلافی برای اجرای بند مربوط به خلع سلاح گروه‌های یمنی و عقب نشینی از شهر‌ها تشکیل شود، اما دولت مستعفی یمن معتقد است ابتدا باید بند مربوط به مسائل امنیتی که همان خلع سلاح و عقب نشینی از شهر‌ها است اجرا شود و پس از آن دولت مورد نظر تشکیل شود.

با توجه به اینکه طرح مورد نظر گریفیتس از لحاظ محتوا تفاوت چندانی با طرح‌های پیشنهادی پیش از او ندارد، اما موفقیت این طرح منوط به عوامل متعددی است که یکی از آن‌ها توانایی فرستاده سازمان ملل در پرونده یمن در اجرایی کردن آن چیزی است که افرادی که پیش از او برای حل بحران یمن انتخاب شده بودند، از اجرای آن عاجز بودند. با توجه به میزان حمایتی که نهاد‌های بین المللی و منطقه‌ای از حل سیاسی بحران یمن دارند و رسیدن به وضعیتی که طی آن به نظر می‌رسد جریان‌های درگیر در بحران بر خلاف سال ۲۰۱۶ آمادگی عقب نشینی از برخی مواضع پیشین خود را دارند، احتمال موفقیت فرستاده جدید سازمان ملل در حل پرونده بحران یمن پیش از همکاران سابق او خواهد بود و با خوش بینی می‌توان به نزدیک شدن به حل بحران یمن امیدوار بود.