چرایی تمرکز اسد بر شرق و شمال شرق سوریه

خبرگزاری مهر: «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه اخیرا در گفتگویی که با یک رسانه روسی انجام داد حرف‌های مهمی بر زبان آورد که شاید از آن بتوان به عنوان استراتژی سوریه نام برد که در طول بحران سوریه وجود داشته و آن جنگ، دفاع، جانفشانی و ثبات و عدم عقب نشینی و همزمان توجه به گفتگو و دست یابی به راهکار سیاسی به گونه‌ای که حاکمیت سوریه خدشه دار نشود، است. اما آنچه از متن حرف‌های رئیس جمهور سوریه می‌توان درک کرد و به نوعی جدید محسوب می‌شود هشدار جدی به نیرو‌های آمریکایی که به شکل غیرقانونی در سوریه حضور دارند برای خروج از این کشور بود که در غیر این صورت با مقاومت و رویارویی نظامی روبرو می‌شوند و نیز پرداختن وی به عاملی که مانع از سیطره کامل دمشق بر تمامی اراضی خود می‌شود یعنی شبه نظامیان مورد حمایت آمریکا در شرق و شمال شرق سوریه بود که یا باید از طریق راهکار سیاسی و گفتگو مشکل حل شود یا اینکه دمشق به اقدام نظامی متوسل خواهد شد، است. اسد در این باره گفت: «پس از آزادسازی حلب، دیرالزور و قبل از آن حمص و هم اکنون دمشق؛ آمریکا برگه‌های خود را از دست داده است. آن‌ها برگ اصلی را جبهه النصره می‌دانستند و آنرا میانه رو محسوب می‌کردند، اما هنگامی که واقعیت فاش شد که آن‌ها بخشی از القاعده هستند به دنبال گروه‌های دیگر رفتند و این گروه نیرو‌های سوریه دموکراتیک است. ما در مناطق مختلف پیشروی می‌کنیم و هم اکنون تنها مشکل نیرو‌های سوریه دموکراتیک است که ما با آن‌ها با گزینه برخورد خواهیم کرد؛ نخست گفتگو، زیرا بیشتر این نیرو‌ها سوری هستند و کشورشان را دوست دارند و مایل نیستند که بازیچه خارجی باشند. همه ما به آمریکا اعتماد نداریم نه به خاطر جنگ بلکه به این سبب که آن‌ها عکس گفته‌های خود عمل می‌کنند و مدام دروغ می‌گویند و از همین رو گزینه واحد همزیستی میان سوری هاست. این گزینه اول است، اما اگر نشد به آزادسازی این مناطق با زور متوسل می‌شویم. ما گزینه‌های دیگری غیر از آزادسازی این منطقه خواه با وجود آمریکایی‌ها یا بدون آن‌ها نداریم. آمریکایی‌ها باید بروند، زیرا این سرزمین ماست و حق ما است که این منطقه را آزاد کنیم. آمریکا باید بروند و خواهند رفت. آن‌ها به شکل غیرقانونی به عراق آمدند و ببینید چه بر سر آن‌ها آمد. آن‌ها باید درس بگیرند. عراق استثنا نیست و سوریه هم استثنا نیست. مردم حضور نیرو‌های خارجی در این منطقه را قبول نمی‌کنند». العهد در گزارشی با اشاره به تحولات سوریه آورده است: «با توجه به اقدامات لجستیک و تدارکات ارتش سوریه در جنوب از نظر نظامی و میدانی آزادسازی این منطقه حتمی است و همه شواهد و نشانه‌ها برای تحقق آن از سوی ارتش سوریه فراهم است و این موضوعی است که طرف‌های منطقه‌ای و بین المللی را به سوی حرکت به راهکار راهبردی که روسیه آنرا رهبری می‌کند، سوق داده که این طرف‌ها حتمی بودن استقرار و حضور ارتش سوریه را پذیرفته اند. در ادلب بدون شک تصمیمات اتخاذ شده در نشست آستانه به سرپرستی ایران، روسیه و ترکیه و موافقت دمشق با آن در زمینه کاهش تنش و جداسازی گروه‌های تروریستی از میانه رو و حرکت به سوی گفتگوی سیاسی حاکم است. توان نظامی و میدانی ارتش سوریه در این جبهه خودنمایی می‌کند به ویژه پس از پیروزی‌های صاعقه وار در حومه پایتخت و حومه‌های حمص و حماه. به نظر می‌رسد که ترک‌ها به اجرایی آنچه به آن پایبند شده اند یعنی جداسازی تروریست‌ها و گروه‌های مسلح میانه رو قانع شده اند. موضوعی که فعلا ارتش سوریه عملیاتی در این منطقه انجام نمی‌دهد و منتظر عمل ترکیه به تعهداتش می‌ماند هر چند که توان نظامی ارتش سوریه آماده نبرد آزادسازی شمال سوریه است و این در راهبرد اساسی دمشق است. درباره کُرد‌ها دو راه بیشتر ندارند و آنگونه که از حرف‌های بشار اسد بر می‌آید راه اول گفتگو است به نحوی که حاکمیت و کرامت سوریه خدشه دار نشود و اینکه مانند دیگر طیف‌ها در سوریه عمل کنند و راه دوم نظامی امنیتی برای پایان دادن به تمرد و خروج آن‌ها از قانون و موسسات مشروع سوریه است. اما از بابت آمریکایی ها؛ اولا آن‌ها نیرو‌هایی اشغالگرند و در ثانی خارج از تصمیمات آستانه هستند و به آن پایبند نیستند و حضور میدانی، نظامی، امنیتی و اطلاعاتی در شرق شمال شرق سوریه و پایگاه التنف تاکنون ثابت بوده و نشانه‌ای از خروج آن‌ها دیده نمی‌شود. بشار اسد رئیس جمهور سوریه در این باره نظر خود را اعلام کرده است و خروج غیرمتوازن آن‌ها از عراق از طریق مقاومت را یادآور شده و در برابر آن‌ها به شکل آشکار راه مقابله نظامی مستقیم در سوریه را نهاده است، زیرا هم از نظر قانون بین المللی و هم تعهدی که دمشق برای آزادسازی همه سوریه دارد این قابل توجه است. اینکه بشار اسد از سه منطقه‌ای که خارج از کنترل دولت سوریه هستند به جنوب و ادلب بزرگ کمتر اشاره کرده است، زیرا دو منطقه در حال حاضر درباره آن تلاش‌های منطقه‌ای و بین المللی دیپلماتیک و میدانی از ناحیه روس‌ها و سرپرستی ایرانی، ترکی، اردنی وجود دارد و احتمال می‌رود که این دو منطقه از راهکار سیاسی آزاد شوند و اینکه بر شمال و شمال شرق سوریه که تحت اشغال آمریکایی هاست به نظر می‌رسد که اشاره‌ای به آمادگی برای رویارویی نظامی ضد کرد‌های جدایی طلب و فراهم کردن شروع مقاومت ضد نیرو‌های آمریکایی و غربی نامشروع در سوریه باشد». قدر مسلم آن است که دولت سوریه به دنبال تسلط بر همه اراضی خود است و در این راستا از همه تاکتیک‌ها و ابزار مورد نیاز بهره می‌گیرد. در این میان هم از موضع گیری بشار اسد رئیس جمهور سوریه مبنی بر ضرورت خروج آمریکایی‌ها از سوریه و هم از موضع گیری ولید المعلم وزیر خارجه سوریه مبنی بر اینکه دمشق با هر توافق در جنوب سوریه تا زمانی که نیرو‌های آمریکایی از التنف خارج نشوند، مخالف است؛ بر می‌آید که دمشق عزم جدی برای بیرون راندن آمریکایی‌ها دارد. بدیهی است که راهکار سیاسی بحران سوریه با خروج نیرو‌های آمریکایی که در راستای تجزیه سوریه و طولانی کردن بحران آن گام بر می‌دارند میسر می‌شود و در صورتی که این نیرو‌ها از سوریه خارج شوند راهکار ممکن و فوری می‌شود. آمریکایی‌ها نه تنها تمایلی برای خروج از سوریه بر خلاف گفته‌های ترامپ ندارند بلکه می‌کوشند در مرز‌های سوریه با عراق و شرق سوریه به اهداف خود برسند به ویژه که برخی از کارشناسان نظامی سوریه از طرح‌های آمریکا ضد شهر تدمر از طریق سازماندهی نیرو در منطقه التنف و الرکبان و مناطق تحت سیطره نیرو‌های سوریه دموکراتیک در شرق فرات پرده برداشتند. آمریکایی به دنبال جدا کردن ارتباط میان عراق و سوریه در شرق سوریه از طریق تحرکات خود هستند. آمریکا به دنبال طولانی کردن جنگ در سوریه و تجزیه این کشور است و از هیچ تحرکی در این زمینه دست بر نمی‌دارد، زیرا واشنگتن از ابزار‌های خود بهره می‌گیرد و تلفات و خساراتی ندارد نه نظامی از دست می‌دهد و نه زیر ساختهایش ویران می‌شود و پول هم که از سوی همپیمانانش در منطقه برای تحقق اهداف آمریکا می‌رسد. اما همانطور که گفته شد و از سخنان بشار اسد بر می‌آید، دولت سوریه بر مقابله با آمریکایی‌ها و همپیمانانش اصرار دارد و نشانه آن نیز هشداری بود که رئیس جمهور سوریه به آمریکایی‌ها و همپیمانانش در شرق و شمال شرق سوریه داد. از حرف‌های اسد مشخص می‌شود که سوریه حاضر است تا آنسوی مرز خطر پیش برود و به رویارویی مستقیم بدون هراس با آمریکا بپردازد. به هر حال باید منتظر آینده ماند.