توافق قرن، تیر خلاص آمریکا و اسرائیل به پرونده فلسطین

خبرگزاری مهر: اگر دولت آمریکا تصمیم بگیرد طرح خود برای پایان نزاع فلسطین و اسرائیل را در ماه آتی میلادی (ژوئن) عملی کند احتمالا این ابتکار عمل چیزی بیشتر از «طرح توافق قرن» نخواهد بود که اخیرا در برخی رسانه‌ها و از سوی شماری از سیاستمداران بخش‌هایی از آن فاش شده است.

نکته مهم، اما این است که به طور قطع بند‌های این توافق به گونه‌ای تنظیم شده است تا در خدمت ایدئولوژی حاکم بر دولت راست افراطی اسرائیل باشد و پرونده فلسطین را برای همیشه مسدود کند.

نتیجه گیری در این زمینه تنها به گزارش‌های رسانه‌ای محدود نمی‌شود بلکه آنچه این استنتاج را تقویت می‌کند رویکرد کلی در حل پرونده فلسطین است که اخیرا از سوی دولت آمریکا، اسرائیل و برخی رژیم‌های عربی که واشنگتن به آن‌ها اعتماد دارد مشهود بوده است.

گزارش کاملی از این توافق در گزارشی که «صائب عریقات» مذاکره کننده ارشد فلسطینی به «محمود عباس» رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین حدود سه ماه پیش داده بود نمایان شده است. شبکه ۱۰ اسرائیل این گزارش را منتشر کرده بود و العربی الجدید هم یک نسخه از آن دریافت کرده بود. علاوه بر آن «احمد مجدلانی» همکار عریقات و عضو سازمان آزادی بخش فلسطین در گفتگوهایش با رسانه‌ها تأکید کرده بود که بخش‌هایی از گزارش عریقات که در رسانه‌ها فاش شده بود به وسیله «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان به «محمود عباس» انتقال داده شده بود.

پیشنهاد‌های مطرح شده در توافق قرن موضوعات اساسی در نزاع فلسطین و اسرائیل را هدف قرار داده است. به عنوان مثال درباره شهر قدس توافق شده تا از موضع اسرائیل که خواستار عدم مذاکره درباره قدس است حمایت شود و ضمن به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل، مناطق اطراف قدس مانند «ابو دیس»، «شعفاط»، «العیسویه» و «جبل المکبر» به فلسطینی‌ها تعلق پیدا کند. یکی از دلایل این اقدام هم این است که بار بافت جمعیتی این مناطق که اغلب ساکنان آن را فلسطینی‌ها تشکیل می‌دهند از روی دوش اسرائیل برداشته خواهد شد واین مناطق از قدس هم جدا خواهد شد و به این ترتیب توانایی اسرائیل برای مقابله با چالش‌های امنیتی افزایش پیدا می‌کند.

از سوی دیگر ترامپ در نشستی که با نتانیاهو در حاشیه نشست داووس داشت تأکید کرده بود که قدس دیگر روی میز مذاکره نیست و «جرد کوشنر» داماد ترامپ هم پا را فراتر گذاشته و در سخنرانی خود در جریان انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به قدس گفته بود که اسرائیل قدس است و به این ترتیب قیمومیت اردن بر قدس و مناطق مذهبی این شهر را لغو کرده است.

درباره حق بازگشت آوارگان فلسطینی نیز طرح پیشنهادی ترامپ به دنبال آن است تا پروژه‌هایی برای اسکان آوارگان فلسطینی در مناطقی که در حال حاضر در آن حضور دارند اجرا شود. یکی دیگر از موضوعات حساس موجود مسأله شهرک‌های یهودی و حاکمیت فلسطین بر اراضی و مرز‌های خود است با وجود اینکه این طرح آمریکایی به صورت جداگانه به این مورد پرداخته است، اما هنگامی که نگاهی کلی به این طرح داشته باشیم خطرناک بودن آن برای پرونده فلسطین را درک خواهیم کرد.

مجدلانی در بخشی از صحبت‌های خود گفته بود که محمد بن سلمان در گفتگویی که با محمود عباس داشته به او گفته که همه شهرک‌های اسرائیلی در کرانه باختری باقی خواهند ماند و مرز‌های کرانه باختری هم تحت حاکمیت مطلق اسرائیل خواهد بود به این ترتیب در این توافق حدود ۱۰ درصد از کرانه باختری هم که شهرک‌های اسرائیلی در آن بنا شده اند عملا به بخشی از خاک اسرائیل تبدیل خواهد شد.

نتانیاهو به خوبی به این بخش از توافق ترامپ واکنش نشان داده بود و آن را نکته‌ای جالب دانسته بود که دولت فلسطینی که قرار است در توافق قرن آمریکا تشکیل شود دولتی با صلاحیت‌ها و حاکمیت ناقص است به این ترتیب که دولت فلسطین در این توافق، حاکمیتی بر شهرک‌هایی که اسرائیلی‌ها در اراضی فلسطینی بنا کرده اند نخواهند داشت و در نهایت صلاحیت‌های امنیتی در همه مناطق کرانه باختری برعهده اسرائیل خواهد بود و به این ترتیب یعنی آنچه به فلسطینی‌ها عرضه می‌شود یک دولت خود مختار، اما زیر سلطه امنیتی اسرائیل است.

گرچه دولت آمریکا به صورت آشکار در خصوص نوارغزه و تکلیف این منطقه در توافق قرن سخن نمی‌گوید، اما بر اساس گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌های اسرائیلی و اظهارات مسئولان اسرائیلی به نظر می‌رسد که روایت تبدیل نوارغزه به شریان اصلی دولت فلسطین و اضافه کردن بخش‌هایی از اراضی مصری در سیناء به این منطقه به عنوان سرزمین مردم فلسطین روایتی نزدیک به واقعیت باشد.

العربی الجدید گزارش داده است که مصر هم در حال بررسی ساخت بندر و اردوگاه العریش در شمال سیناء و در نزدیکی نوارغزه است تا به این ترتیب مرکز ثقل دولت فلسطین در نوارغزه خواهد بود و بندر و فرودگاه العریش هم تحت اختیار دولت فلسطین خواهد بود و در صورت اجرایی شدن این بند‌ها ضربه مهلک به پرونده فلسطین و حقوق مردم آن وارد شده و اسرائیل به راحتی می‌تواند قدس و کرانه باختری را به دیگر اراضی اشغالی ملحق کند.