روسیه سرمایه‌گذاری عظیمی در سوریه انجام داده است/ القاعده و داعش تلاش خواهند کرد تا بازگردند/ ۳ دلیلی که باعث شده آمریکا پس از داعش هم در خاورمیانه بماند
امریکا در منطقه باقی می‌ماند چرا که نیازمند حفاظت از مسیرها و خطوط آبی برای کسب اطمینان از سالم باقی ماندن اقتصاد خود خواهد بود. امریکا کم و بیش به نفت خاورمیانه نیاز دارد. اکنون ما ۱۰ میلیون بشکه در روز در داخل امریکا نفت تولید می‌کنیم. با این حال، ما وابسته به سلامت اقتصاد جهانی از جانب شرق آسیا هستیم که به نفت خاورمیانه وابسته است.
سرویس بین الملل فردا: «دانیل بنائیم» پژوهشگر در مؤسسه مطالعاتی «امریکن پروگرس» در تحقیقات مرتبط با سیاستگذاری امریکا در قبال خاورمیانه فعال است. او مشاور سیاستگذاری در امور خاورمیانه در کاخ سفید نیز بوده است. بنائیم نویسنده متن سخنرانی چهره‌های معروف در وزارت خارجه امریکا و کاخ سفید بوده است. او در ژوئن ۲۰۱۵ میلادی متن سخنرانی مرتبط با سیاست خارجی امریکا در قبال خاورمیانه را در جریان ۲۵ سفر خارجی «جو بایدن» معاون اوباما رئیس جمهوری سابق امریکا برای او نوشت. پیش از آن او نویسنده متون سخنرانی «هیلاری کلینتون» وزیر امور خارجه سابق امریکا و «بیل برنز» معاون وزیر امور خارجه بود. او همچنین ، یکی از اعضای تیم سیاستگذاری هیلاری کلینتون در قبال مصر بود. «بنائیم» همچنین از اعضای کمیته روابط خارجی سنا و نویسنده متن سخنرانی «جان کری» وزیر امور خارجه سابق امریکا نیز بوده است. «دانیل بنائیم» در یادداشتی اختصاصی برای «ایران» به بیان نظرات‌اش درباره چشم‌انداز منطقه (بخصوص عراق و سوریه) در دوران پسا داعش پرداخته است. این دیدگاه‌ها مربوط به نویسنده است و جهت آشنایی خواننده ایرانی با دیدگاه‌های غربی و امریکایی است و لزوماً مورد تأیید نیست.
بهترین فرصت برای سوریه آینده‌ای واقعاً صلح‌آمیز از طریق یک انتقال سیاسی دیپلماتیک تحت یک قانون اساسی جدید است. با این حال، احتمالاً اسد با کمک متحدانش برای پیروزی تلاش خواهد کرد. افراطگرایی در میان اپوزیسیون سوریه به ماندن اسد در قدرت کمک زیادی کرده است. حکومت تحت رهبری اسد در اوایل جنگ تلاش کرد تا به جهان بگوید که دو انتخاب بیشتر ندارید یا با من معامله کنید و کنار بیایید یا سوریه به دست تروریست‌ها خواهد افتاد. آنچه برای سوریه تراژیک و غم انگیز است این بوده که داعش و القاعده هر یک در مقام فرماندهی در جنگ در عرصه میدانی قرار گرفتند. در نتیجه، مبارزه با چنین تروریست‌هایی به اولویتی اجتناب ناپذیر برای جامعه بین‌المللی تبدیل شد. القاعده سبب شد، کار برای سایر گروه‌های مخالف اسد از نظر سیاسی و نظامی و برتری پیدا کردن دشوارتر شود. در چنین مسیری داعش و القاعده به اسد حتی در مبارزه با سایر گروه‌های اپوزیسیون سوری کمک کردند.
قطعاً به نظر می‌رسد رژیم بعث و شخص اسد هدف‌شان در دست‌گیری قدرت و حفظ آن است و هیچ نیرو یا گروهی هنوز نشان نداده که تمایلی به سرمایه‌گذاری کافی نظامی یا دیپلماتیک برای حذف آنان دارد. پرسش این است که آیا دولت سوریه خواستار سیطره بر کلیت سوریه است و تحت چه شرایطی و با چه هزینه ای. در حال حاضر، رژیم سوریه فاقد نیروی انسانی کافی برای انجام چنین کاری است. در نتیجه، یک توافق بزرگ بر سر رایزنی و گفت‌و‌گو درباره آینده سیاسی سوریه وجود دارد. علیرغم آن که اسد در یک موقعیت قوی برای بقا در آینده نزدیک قرار دارد من به هیچ وجه عجله به خرج نمی‌دهم که فرضیه‌های دیگر را رد یا تأیید کنم.
برای من دشوار است که بخواهم تصور کنم امریکا به‌طور قابل توجهی در بازسازی سوریه مادامی که اسد در قدرت است سرمایه‌گذاری کند. روسیه اما سرمایه‌گذاری عظیمی در سوریه انجام داده است. دلیل این سرمایه‌گذاری نیز ایران است که می‌تواند برای توضیح چرایی باقی ماندن اسد در قدرت یاری‌رسان باشد. به استثنای مبارزه علیه داعش، امریکا حاضر نشده روی نیروهای تحت حمایت خود در سوریه همانند روسیه سرمایه‌گذاری این چنینی کند. برای بازسازی سوریه این حکومت اسد و مردم سوریه یعنی خود سوری‌ها هستند که بزرگترین سهم را خواهند داشت. روسیه و ایران نیروی بزرگی را برای حفاظت از قدرت سیاسی اسد قرار داده‌اند که در راستای منافع آنها است. با این حال، هنوز برای من مشخص نیست آیا این قدرت‌ها زمانی که جنگ پایان یابد نیز به همان میزان برای کمک به مردم سوریه سرمایه‌گذاری خواهند کرد یا خیر. امیدوارم اشتباه کنم چرا که مردم سوریه برای بازسازی به کمک و سرمایه نیاز دارند. آنسوتر از سوریه، درباره حضور داعش در عراق من ماه اکتبر گذشته به بغداد رفتم و این واقعیت را دیدم که بسیاری از عراقی‌ها به خصوص در خارج از مناطق کردنشین تمایل به حکومتی ملی دارند و نه حکومتی مبتنی بر یک هویت قومی و فرقه‌ای خاص. «عبادی» در پی تنش‌های اخیر با کردها پس از بازپس‌گیری کنترل کرکوک توسط بغداد تلاش می‌کند تا هویت عربی مشترک را در میان بسیاری از عراقی‌ها احیا کند تا حمایت سنی‌ها را نیز کسب کند. تجربه عراق در دوران نخست‌وزیری مالکی و به‌طور خاص حذف سنی‌ها از مناصب کلیدی دولتی از جمله پست معاون ریاست جمهوری و وزارت دارایی روی داد و من فکر می‌کنم باید به عراقی‌ها این هوشیاری و هشدار را درباره عدم تکرار دوباره آن سیاست بدهد. من محتاطانه نسبت به چشم‌انداز حضور سنی‌ها در آینده سیاسی عراق و بهبود یافتن وضعیت‌شان امیدوار هستم. موضوع مهم بازگشت دوباره جنگجویان خارجی در طول سالیان اخیر در سوریه و عراق تهدیدی علیه امنیت جهانی برای سال‌های پیش رو خواهد بود. بدین خاطر است که امریکا تأکید می‌کند دولت‌ها بایستی اتباع خود را که به داعش می‌پیوندند ردگیری و دنبال کنند و مانع از اقدامات بیشتر آنان به خصوص در سرزمین‌های خویش شوند. عضویت در داعش در امریکا و اکثر کشورهای دیگر جهان جرم محسوب می‌شود. اعضای داعش که به امریکا بازمی‌گردند باید با عواقب قانونی و حقوقی مواجه شوند.
دلایل زیادی وجود دارد که القاعده و داعش تلاش خواهند کرد تا بازگردند. پرسش اصلی این است که آیا دولت‌های منطقه می‌توانند راه‌هایی را برای ارائه به مردمان کشورهای خاورمیانه از نژادها، قومیت‌ها و فرقه‌های گوناگون پیدا کنند که بدیلی بهتر باشد. طبیعت از خلأ بیزار است. جایی که حکومتی وجود نداشته باشد یا حکومت به شهروندان بی‌احترامی کند و آنان را حذف کرده و نادیده گیرد یا جایی که منازعه باعث ایجاد شکاف‌هایی در حکومت‌مداری می‌شود این مکان‌ها بستر لازم را برای رشد افراطگرایی فراهم خواهند کرد. بدان خاطر است که باور دارم ایالات متحده منافع استراتژیک شخصی برای تلاش کردن به منظور التیام بخشی به اختلافات موجود در منطقه را دارد.
حتی پس از شکست داعش نیز امریکا نه می‌خواهد و نه می‌تواند خاورمیانه را ترک کند. دلایل آن مشخص است. نخست آن که تهدیدات تروریستی علیه امریکا و متحدانش ادامه دارند از سوی گروه وسیع و متنوعی از داعش و القاعده گرفته تا گروه‌های شیعه چون حزب‌الله سبب می‌شوند تا امریکا مجبور شود در منطقه باقی بماند. ما می‌بینیم که مبارزه علیه داعش صرفاً مربوط به منافع فردی و شخصی نیست بلکه خط مقدم مبارزه برای کرامت انسانی است. ما همچنین تهدیدات موجود علیه شرکای ایالات متحده بویژه اسرائیل را می‌بینیم. دوم آنکه امریکا به دلیل نیاز به جلوگیری از گسترش بیشتر تسلیحات هسته‌ای به خصوص همراه با تهدیدات تروریستی باید در منطقه باقی بماند. دلیل سوم آنکه امریکا در منطقه باقی می‌ماند چرا که نیازمند حفاظت از مسیرها و خطوط آبی برای کسب اطمینان از سالم باقی ماندن اقتصاد خود خواهد بود. امریکا کم و بیش به نفت خاورمیانه نیاز دارد. اکنون ما ۱۰ میلیون بشکه در روز در داخل امریکا نفت تولید می‌کنیم. با این حال، ما وابسته به سلامت اقتصاد جهانی از جانب شرق آسیا هستیم که به نفت خاورمیانه وابسته است. در نهایت آن که علیرغم این که بسیاری از امریکایی‌ها احتمالاً از خروج از خاورمیانه خوشحال خواهند شد من باور دارم که امریکا تعهد استراتژیک و اخلاقی خود را برای حل اختلافات و مشکلات در منطقه جنگی یمن و منازعه اسرائیلی - فلسطینی ادامه می‌دهد تا این دو مورد حل و فصل شوند. منازعه‌هایی که منجر به بی‌ثباتی، افراطگرایی و هرج و مرج بیشتر می‌شوند. امریکا باید بر روی پیشگیری از گسترش زنجیره‌ای چنین درگیری‌هایی در منطقه سرمایه‌گذاری کند. از سوی دیگر شاهد پیچیده‌تر شدن معادلات در سوریه پساداعش با اقدامات ترکیه علیه شبه نظامیان کرد هستیم. من فکر می‌کنم ایالات متحده به دنبال برقراری روابط خوب با ترکیه به عنوان عضوی از ناتو است و همین طور به‌طور موازی خواستار رابطه‌ای خوب با شبه نظامیان کرد است که در مقابله با داعش و شکست دادن آن گروه در رقه کمک‌رسانی کردند. این کار آسانی برای امریکا نخواهد بود ممکن است غیر ممکن نیز باشد. با این حال، من باور دارم که امریکا باید تلاش کند تا به دو شریک خود کمک کند تا راهی برای زندگی در کنار یکدیگر بیابند.
مسأله دیگر امکان بازگشت ده‌ها میلیون آواره سوریه به کشورشان است به همین خاطر است که صرف برنده شدن در میدان جنگ کافی نیست. بایستی راهی باز شود تا سوری‌ها به کشورشان بازگردند دشوار بتوان گفت که چه تعداد می‌توانند به سوریه بازگردند. باید امیدوار بود که راه حل سیاسی زمینه ساز امکان بازگشت سوری‌ها به کشورشان باشد. به شخصه از پذیرش پناهجویان سوری توسط امریکا حمایت می‌کنم. چرا که هدف بلند مدت برای بسیاری از آنان باید بازگشت به کشورشان باشد هر چند که بسیاری از آنان امروز نمی‌توانند به سوریه بازگردند. از نظر قوانین بین‌المللی و اخلاقی نیز درست نیست که پناهجویان مجبور به بازگشت به خانه شان برخلاف میل و اراده‌شان شوند.
دیدگاه تان را بنویسید