آیا عربستان واقعا می‌تواند بمب هسته‌ای بسازد؟
امضای توافقنامه احداث راکتور هسته‌ای در عربستان به این معنا نیست که این کشور می‌تواند اورانیوم غنی‌سازی کند یا سلاح هسته‌ای بسازد. بلکه چنین توافقی به این معنا خواهد بود که عربستان از یک نیروگاه هسته‌ای (روسی یا آمریکایی یا چینی) در خاک خودش برق می‌خرد.
فرارو: محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، در اغلب مصاحبه‌های رسانه‌ایش بدون توجه به توانمندی‌های واقعی نظام عربستان، پیام‌های تهدیدآمیزی برای ایران ارسال می‌کند. آخرین این پیام‌ها از طریق مصاحبه با شبکه آمریکایی سی‌بی‌اس ارسال شد. بن سلمان در این مصاحبه گفت: «اگر ایران بمب اتم بسازد، عربستان هم در اسرع وقت همین کار را خواهد کرد.» این اظهارات بن سلمان در حالی مطرح شد که دولت عربستان قرارداد‌هایی برای احداث اولین نیروگاه هسته‌ای تا آخر سال جاری را اعلام کرده است. این اولین بار نیست که عربستان در مقابل ایران، به ایجاد برنامه هسته‌ای تهدید می‌کند. در اوج مذاکرات ایران با غرب در ۲۰۱۵، ترکی فیصل، رئیس سابق دستگاه اطلاعاتی، به کشور‌های مختلف سفر کرد و به همه این کشور‌ها گفت: «هر چه ایران بدست آورد، ما هم آن را بدست خواهیم آورد.» در همین رابطه، وبگاه خبری - تحلیلی ساسه‌پُست در گزارشی ضمن بررسی تهدیدات عربستان به ساخت بمب اتمی، به امکان ساخت چنین بمبی در این کشور پرداخت و نوشت: «به نظر نمی‌رسد که عربستان در کوتاه‌مدت یا بلندمدت بتواند مواد شکافت‌پذیر (هسته‌ای) مورد نیاز برای ساخت سلاح هسته‌ای، را تولید کند.» چندین
عامل وجود دارد که مانع دستیابی عربستان به این مواد می‌شود. فقدان نیروی انسانی متخصص در این حوزه که بتواند مواد شکافت‌پذیر هسته‌ای تولید کند، ساخت بمب هسته‌ای در عربستان را امری ناممکن می‌سازد. علاوه بر این، حتی اگر رئیس‌جمهور دونالد ترامپ با غنی‌سازی اورانیوم در عربستان موافقت کند، کنگره آمریکا به این سادگی با این امر موافقت نخواهد کرد. زیرا اعضای کنگره، غنی‌سازی در خاک عربستان را نقض آشکار سیاست‌های هسته‌ای آمریکا می‌دانند. آمریکا از کشور‌هایی که خواستار استفاده از تکنولوژی هسته‌ای آمریکایی هستند، می‌خواهد تعهداتی مبنی بر عدم غنی‌سازی اورانیوم و بازپردازش پلوتونیوم امضا کنند. مانع دوم دستیابی عربستان به بمب اتمی، نبود یک کشور صادرکننده مواد شکافت‌پذیر هسته‌ای است. کشور‌های صادرکننده مواد حساس انرژی هسته‌ای برای صادر کردن این مواد لیست بلندی از شروط دارند که تحت نظارت شدید سازمان‌های بین المللی است. این کشور‌ها تعهد دارند که این مواد حساس را به خاورمیانه صادر نکنند. در نتیجه این موانع، برخی این گمانه‌زنی را مطرح می‌کنند که ممکن است پاکستان یا کره شمالی، عناصر حساس هسته‌ای را در اختیار عربستان قرار دهند.
زیرا این دو کشور دارای توانمندی غنی‌سازی اورانیوم هستند. در این میان، با توجه به نزدیکی اخیر ریاض به اسلام در پی سفر ولیعهد عربستان به پاکستان در سال ۲۰۱۶، توجه‌ها بیشتر بر پاکستان متمرکز است. کمک هسته‌ای پاکستان به عربستان، با چند مانع مواجه است. نخست آنکه آمریکا این کمک را نمی‌پذیرد و مخالف آن است. دوم اینکه، پاکستان به عنوان یک قدرت هسته‌ای مسئولیت‌پذیر به دنبال عضویت در مجموعه کشور‌های تامین‌کننده مواد هسته‌ای است. این مجوعه تعهد کرده‌اند که مواد هسته‌ای حساس به خاورمیانه صادر نکنند. مانع سوم، رابطه پاکستان با ایران است. پاکستان بخصوص پس از امضای توافقات تجاری با ایران، همیشه به دنبال ایجاد توازن در روابطش با عربستان بود. عربستان قرارداد‌های احداث راکتور هسته‌ای امضای می‌کند؛ آیا این به معنی این است که عربستان بمب هسته‌ای خواهد ساخت؟ عربستان قرارداد‌هایی برای احداث اولین راکتور هسته‌ای تا پایان سال جاری را اعلام کرد. ساخت این راکتور به طور مشترک توسط دولت عربستان و شرکت مجری طرح، تامین مالی خواهد شد. مناقصه‌ای برای ساخت این راکتور اعلام شده و قرار است شرکت‌هایی از کره جنوبی، چین، فرانسه، روسیه و هند
در این مناقصه شرکت کنند. ولیعهد عربستان به دنبال این است که تا سال ۲۰۳۲ به مقدار ۱۷.۶ گیگاوات انرژی هسته‌ای تولید کند. تولید این مقدار انرژی مستلزم وجود ۱۷ راکتور هسته‌ای در خاک عربستان است. امضای توافقنامه احداث راکتور هسته‌ای در عربستان به این معنا نیست که این کشور می‌تواند اورانیوم غنی‌سازی کند یا سلاح هسته‌ای بسازد. بلکه چنین توافقی به این معنا خواهد بود که عربستان از یک نیروگاه هسته‌ای (روسی یا آمریکایی یا چینی) در خاک خودش برق می‌خرد. این نیروگاه کاملا بر نیرو‌های شرکت سازنده متکی است و سوخت آن توسط این شرکت تامین می‌شود. در توافقنامه هم ذکر شده که نیروگاه کاملا به سوخت وارد شده از کشور شرکت سازنده وابسته خواهد بود. آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرد که درخواستی از عربستان برای بررسی زیرساخت‌های هسته‌ای این کشور در سال ۲۰۱۸ دریافت کرده است. این امر این فرضیه را تاکید می‌کند که توافقنامه احداث راکتور در عربستان، به این کشور اجازه غنی‌سازی نمی‌دهد. علاوه بر این، قرارداد ساخت راکتور در عربستان، تحت نظارت آژانس انرژی اتمی خواهد بود. همه این عوامل، دشواری استفاده از این راکتور‌ها برای تاسیس یک برنامه
هسته‌ای کامل و تولید سوخت هسته‌ای را نشان می‌دهد.
دیدگاه تان را بنویسید