نقش روسیه در حل بحران در روابط کشورهای عربی و قطر

خبرگزاری تسنیم: روزنامه «کامرسانت» امروز در تحلیلی نوشت: "سرگئی لاوروف" وزیر امور خارجه روسیه روز دوشنبه در کویت با رهبران این کشور، پیرامون مهمترین مناقشه کنونی در منطقه خلیج فارس، یعنی بحران بوجود آمده در روابط برخی کشورهای عربی با قطر، گفتگو نمود. یک مقام آگاه در هیئت دیپلماتیک روسی به این روزنامه گفته است که مسکو خود قصد ندارد نقش میانجیگر را در این بحران ایفاء کند، هرچند ممکن است در پایان سفر دوره ای سرگئی لاوروف به کشورهای کویت، امارات متحده عربی و قطر، در نهایت چنین نقشی را بدست آورد. در این بین کارشناسان معتقدند که این نقش آفرینی می تواند موفقیت آمیز باشد، برای اینکه روسیه دارای روابط باثباتی با همه طرفین این مناقشه است. هرچند فعلا کویت ریاست هیئت میانجیگری را برعهده گرفته است. لاوروف سفر خود به منطقه خلیج فارس را از کویت آغاز کرد که یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان بشمار می رود. البته ممکن است زمان این سفر، با توجه به گرمای فوق العاده و رطوبت زیاد کنونی در این کشور، چندان ایده آل انتخاب نشده باشد. وزیر خارجه روسیه آخرین بار در فوریه سال 2014 به کویت سفر کرده بود. در آن زمان، بحران سوریه در مرکز توجه گفتگوهای دو طرف قرار داشت، ولی اکنون منطقه خلیج فارس خود درگیر بحرانی پیرامون قطع روابط دیپلماتیک و اقتصادی برخی کشورهای منطقه با کشور قطر شده است. عوامل تعیین کننده در بحران کشورهای عربی و قطر به عقیده کارشناسان، در شرایطی که این بحران همچنان در بن بست قرار دارد، مسکو می تواند نقش خاص خود را در این بین ایفاء کند. "ولادیمیر سوتنیکوف" کارشناس ارشد موسسه خاورمیانه در آکادمی علوم روسیه به «کامرسانت» گفته است: «روسیه دارای روابط باثباتی بطور همزمان با همه طرفین این مناقشه است: از عربستان سعودی گرفته تا قطر و ایران. و سرگئی لاوروف در جریان سفر کنونی خویش، قطعا تمایل مسکو برای ایفای نقش میانجی را پیشنهاد داده و سعی می کند تا راهی دیپلماتیک برای نزدیک کردن مواضع طرفین به یکدیگر پیدا کند.» به گفته این کارشناس، مرحله تند این بحران پشت سر گذاشته شده، ولی هر لحظه ممکن است، مسئله ای رخ داده و آن را تشدید کند. وی توضیح داد: «عوامل چندی در این بین نقش دارند. اینکه روند آتی اوضاع در سوریه به چه صورت پیش خواهد رفت، اینکه ایران با توجه به فشارهای واشنگتن، چه برخوردی از خود نشان خواهد داد، اینکه اینده روابط تهران و ریاض بالاخره چه خواهد شد و بالاخره اینکه قطر که به تازگی از آغاز روابط دیپلماتیک خود با ایران خبر داده، با این موضع گیری خویش چه بازی را پیش خواهد برد. در این بین نقش روسیه این است که اجازه ندهد تا هیچیک از این عوامل باعث وخامت بیشتر این بحران شود.» پیش از این «هدر نائورت» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته بود: «اگر روسیه بتواند نقش سازنده ای در حل بحران پیرامون قطر بازی کند، واشنگتن از آن استقبال خواهد کرد.» این در حالی است که سرگئی لاوروف روز دوشنبه تاکید کرد که فعلا اولویت در این است که به کویت فرصت داده شود تا نقش خود در حل و فصل بحران را بازی کند و مسکو اصلا قصد رقابت با کویت را ندارد. یک دیپلمات در هیئت روسی به این روزنامه گفت: «به عقیده مقامات مسکو، این بحران در وهله نخست، یک مسئله منطقه ای است و باید بین خود آنها حل و فصل شود و روسیه در آن دخالتی نکند. ولی اگر از ما خواسته شود، قطعا بعنوان میانجی در خدمت حل و فصل این بحران خواهیم بود. ولی هنوز چنین درخواستی از مسکو نشده است. البته سرگئی لاوروف روز سه شنبه به امارات سفر کرده و بعد از آنجا عازم دوحه، پایتخت قطر خواهد شد و ممکن است چنین خواسته ای مطرح شود.» مواضع مسکو و واشنگتن در مورد قطر، بر یکدیگر منطبق نیست به نوشته این روزنامه، برخلاف کاخ سفید که از زبان "دونالد ترامپ" قطر را به «حمایت از تروریسم» متهم کرده، مسکو مواضع سازنده تری گرفته و حتی به مقامات قطر پیشنهاد کمک برای خارج شدن از انزوای دیپلماتیک کنونی را داده و در عین حال ارتباط خود با سایر کشورهای خلیج فارس را حفظ کرده است. حفظ روابط با قطر که نفوذ زیادی روی برخی گروههای مسلح مخالف در سوریه دارد، برای روسیه اهمیت زیادی دارد. دقیقا به همین دلیل هم موضوع حل و فصل بحران سوریه، یکی از موضوعات اصلی گفتگوهای وزیر خارجه روسیه در جریان این سفر است. "یوری بارمین" کارشناس مسائل خاورمیانه در این رابطه گفته است: «به همین دلیل سفر وزیر خارجه روسیه به کشورهای منطقه خلیج فارس، دقیقا قبل از آغاز دور ششم مذاکرات آستانه صورت گرفته است. این مذاکرات برای موفقیت تلاشها برای ایجاد منطقه کاهش تنش در استان ادلب، بسیار مهم است. به عقیده وی، اکثر کشورهای منطقه خلیج فارس، به جز قطر، با تقویت حضور ایران در سوریه، مخالف هستند. این مخالفت حتی به کشورهای این منطقه کمک کرده تا مواضعشان را به دشمن سابق خود، اسرائیل، نزدیک کنند. در این بین عربستان سعودی نقش هماهنگ کننده سیاستها علیه تهران را برعهده دارد. ضمن اینکه لازم به ذکر است که سرگئی لاوروف قصد دارد در هفته اول ماه سپتامبر به این کشور (عربستان) هم سفر کند و قطعا اوضاع سوریه، در مرکز توجه مذاکرات وی در ریاض هم قرار دارد.