آیا اردوغان حامل پیام ایران به اردن درباره سوریه است؟

خبرگزاری تسنیم: رونامه رای الیوم با اشاره به سفر اخیر رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه به اردن نوشت: در این خصوص چند سوال مطرح است از جمله اینکه آیا ایران اردوغان را واسطه ارسال پیامش درباره سوریه به اردن کرده است؟ چرا اردوغان را برگزیده ؟ چرا اردن مانند قطر و عربستان برای بهود روابط با ایران اقدام نمی کند؟ آرامش موقت روابط اردن و ترکیه در قرن اخیر این پرسش ها در حالی مطرح می شود که روابط میان اردن «هاشمی» و ترکیه «عثمانی» در طول صد سال گذشته، خوب نبوده و بهبود و آرامش این راوبط نیز موقتی بوده است؛ چرا که دو کشور بنا به دلایل تاریخی و دینی اعتماد اندکی به یکدیگر دارند و این موضوع از نگاه تیزبین کسی که این پرونده و محورهای اصلی سیاسی آن را پیگیری کرده، پنهان نمانده است. سفر سراسر مبهم اردوغان به اردن با توجه به این پیشینه از روابط ترکیه و اردن، باید در مورد سفر غیر منتظره چند روز گذشته رجب طیب اردوغان به امان تامل کرد؛ سفری مبهم که سوالات بسیاری را مطرح کرده و هنوز توضیح و تفسیری درباره آن داده نشده است. اردوغان در این سفر که مورد استقبال عبدالله دوم شاه اردن قرار گرفت، در مورد دلایل سفرش توضیحی نداد و اردن نیز بیانیه ای درمورد این سفر صادر کرد که در آن به مذاکرات رهبران دو کشور درخصوص راههای تقویت همکاری های دو جانبه در زمینه های مختلف سیاسی و اقتصادی و بررسی تحولات خاورمیانه، پرداخت که آن هم مسائل کلی بوده و ابهام این سفر را که از همان ابتدا هم مبهم و پیچیده بود، دو چندان کرد. خبر ضد و نقیض منبع ایتالیایی در مورد سفر اردوغان به اردن در این میان خبرگزاری «آکی» ایتالیا که بسیاری در اردن و سایر کشورها اندک چیزی درباره اش شنیده اند، به نقل از منابع اردنی که آنها را مرتبط به پرونده سوریه دانست، اعلام کرد: اردوغان رئیس جمهوری ترکیه پیام تمایل ایران برای عقب نشینی از جنوب سوریه را به اردن منتقل کرد به این ترتیب که در مقابل عقب نشینی، اردن نیز در مورد تشکیل هیئت های اداره محلی در آنجا بدون دخالت گروه های مسلح تضمین دهد. بنابر اعلام این خبرگزاری، اردوغان خطاب به پادشاه اردن بر ضرورت پایبندی به عقب نشینی همه نیروهای نظامی وابسته به ایران از جنوب و شمال سوریه یعنی از مناطق مشرف به اردن و ترکیه، تاکید کرد. خبر منتشر شده این خبرگزاری، تناقضات زیادی دارد از جمله اینکه چرا ایران باید اردوغان را مامور رساندن این پیام به اردن کند، در حالی که در امان سفارتخانه دارد و اگر به دنبال میانجی باشد، چرا مثلا روسیه را که رابطه خوبی با اردن هم دارد، واسطه نکند؟ این در حالی که ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه و شاه اردن رابطه قوی دارند. نگرانی اسرائیل از حضور ایران در سوریه نکته قابل توجه اینکه طرفی که نگران حضور نیروهای ایران در جنوب سوریه و در منطقه قنیطره در نزدیکی بلندی های جولان اشغالی است، رژیم اشغالگر اسرائیل است و باید در نظر داشت که اسرائیل با برخی گروههای مسلح معارض سوری در جنوب این کشور رابطه خوبی دارد و بیش از 3500 تن از زخمی های این گروه ها را در بیمارستان های خود مداوا کرده است. از این گذشته این اسرائیل است که همصدا با آمریکا و ترکیه خواستار عقب نشینی نیروهای ایران نه از جنوب سوریه بلکه از سراسر خاک این کشور است. اردوغان که در حال بازبینی برگه های منطقه ای خود در خاورمیانه به ویژه در پرونده سوریه است، احساس می کند زمان امید بستن به سرنگونی نظام سوریه و رئیس جمهوری آن سرآمده است است. خطر شکل گیری یک نظام مستقل کُردی از دید اردوغان با این توضیحات باید گفت اکنون خطر شکل گیری یک نظام مستقل کُردی که آمریکا به تحریک اسرائیل درصدد تشکیل آن در طول مرزهای شمالی سوریه و عراق با ترکیه است، اهمیت فوق العاده ای برای رئیس جمهوری ترکیه پیدا کرده و در صدر اولویت های او جا دارد. به نظر نمی رسد ایران در صدد بیرون بردن نیروهایش از جنوب سوریه باشد زیرا محاصره رژیم اشغالگر اسرائیل از شمال (جنوب لبنان) و جنوب شرقی (جبهه جولان اشغالی) به ستون فقراتِ سیاست های منطقه ای و راهبردی تهران تبدیل شده است. همچنین شاید نیروهای ایرانی که در کنار ارتش، نیروهای الحشد الشعبی و پشتیبانی هوایی آمریکا در نابودی داعشی ها در موصل، الرمادی، تکریت و الفلوجه نقش موثری داشتند، اکنون در صدد ادامه همان هدف در جنوب سوریه و با کمک حزب الله و ارتش سوریه باشند. به همین دلیل می توان متوجه شد که چرا ایران از تفاهمات روسیه و آمریکا درخصوص ملحق کردن جنوب سوریه به مناطق کاهش تنش، ناراضی است. در این میان باید پرسید در شرایطی که قطر سفیرش را دوباره به تهران بازگردانده و عربستان نیز کانال های گفت و گو با رهبران ایران را گشوده و به گرمی از حجاج ایرانی استقبال کرده است چرا اردن روابطش را با ایران بهبود نمی بخشد و به عادیزسازی با آن اقدام نمی کند؟ سوال دیگر اینکه چرا اردن پیام های ایران را از طریق ترکیه دریافت کند؛ البته اگر تفاسیر گذشته درباره سفر اخیر اردوغان به امان درست باشد؟ امیدواریم پاسخ مستقیم یا غیرمستقیمی از رهبران اردن درباره این سوالات مشروع و ضروری دریافت کنیم.