سودان جنوبی در باتلاق جنگ داخلی

خبرگزاری فارس: روزنامه «العرب» قطر در مقاله‌ای به قلم «محجوب محمد صالح» و با عنوان «سودان جنوبی و جستجوی برون‌رفت از باتلاق» به بحران داخلی این کشور به رغم گذشت شش سال از تأسیس و جدایی آن از سودان پرداخت. در این گزارش آمده است: این هفته ششمین سالروز استقلال سودان جنوبی است که به دنبال همه‌پرسی که در سال 2011 در سودان برگزار شد، تاسیس و از جمهوری سودان جدا شد. با وجود اینکه قریب به اتفاق اهالی جنوب سودان به استقلال آن رای دادند اما هیچ کدام از این سال‌ها جوبا (مرکز آن) دلیلی برای برگزاری جشن استقلال آن هم مناسبتی به این مهمی نمی بیند چون سودان جنوبی، این کشور جوان با دنیایی از مشکلات احاطه شده که می تواند به فروپاشی قریب الوقوع آن منجر شود. همه تلاش های منطقه ای و بین المللی هم برای توقف جنگ داخلی در سودان جنوبی و متقاعد کردن طرف های درگیر به اجرای توافقنامه صلحی که یک سال و اندی پیش به امضا رسید ، ناکام مانده است. دولت سودان جنوبی هم اعلام کرد که شرایط کشورش اجازه برگزاری مراسم جشن سالروز استقلال را نمی دهد. مراسم سالروز استقلال سودان جنوبی به ایراد سخنرانی «سالوا کر»، رئیس جمهور این کشور برای ملتش خلاصه شد که در آن تاکید کرد:« جدایی سودان جنوبی خواسته اهالی آن بود و جنوبی ها از این اتفاق پشیمان نیستند و اگر از آنها خواسته شود که مجددا در همه پرسی شرکت کنند بار دیگر به جدایی رای می دهند.». سالواکر به خوبی می‌داند که تصمیم به جدایی سودان جنوبی مورد پذیرش سودان، جامعه منطقه ای و بین المللی قرار گرفت و این کشور نوپا مورد لطف بی سابقه کشورهای بزرگ و در راس آن آمریکا قرار گرفت. کشورهایی محدود در اروپا و آمریکا از سودان جنوبی حمایت اقتصادی، مالی و سیاسی کردند و حتی در برخی کشورها از سودان جنوبی به عنوان نمونه و الگویی در قلب قاره آفریقا یاد شد. اما نخبگان سودان جنوبی که دائم با یکدیگر اختلاف داشتند بار دیگر به دنبال جدایی جنوب سودان بر طبل اختلافات قومی و قبیله ای نواختند و اجازه ندادند کشور تازه تاسیس سودان جنوبی که سومین سال عمر خود را پشت سر می گذاشت،در آرامش بزرگ شود. سودان جنوبی در طوفان جنگ داخلی گرفتار آمد که در آن هر گونه خشونت، خرابی و کشتار روی داد و ثروت های طبیعی آن هم بر باد رفت . نفت سودان جنوبی هم که شریان حیاتی آن محسوب می شود از گزند درگیری ها در امان نماند، از همین روست که امروز سودان جنوبی با اوضاع اقتصادی فلاکت باری روبروست. سودان جنوبی علاوه بر ناتوانی در پرداخت حقوق کارمندانش حقوق نظامیان خود را نیز پرداخت نمی کند و این مساله ای خطرناک تر است چون هر لحظه احتمال شورش آنها وجود دارد. امروز مردم سودان جنوبی با قحطی و گرسنگی روبرو هستند و اگر کمک های بشردوستانه نبود شمار قربانیان گرسنگی در این کشور بالا می رفت و در عین حال میلیون ها نفر از این کشور با فرار از شرایط بحرانی به کشورهای همسایه پناه برده اند. وخامت اوضاع سودان جنوبی هم نتوانست نخبگان سیاسی سودان جنوبی را برای دست برداشتن از چپاول منابع دولتی کشورشان و فساد، تحت تاثیر قرار دهد. رهبران سودان جنوبی هم برای خروج از باتلاق کنونی سودان جنوبی مسئولیت پذیر نبوده و هیچ طرح جدیدی برای بازگشت کشور به ثبات و امنیت ندارند، هنوز هم تلاش های منطقه ای برای تحقق این امر اندک و ناچیز است. اطلاع داریم که سودان نیز بعد از جدایی هنوز با بحران هایی حل نشدنی روبروست اما حال و روز بحران کنونی سودان جنوبی وخیم تر از زمانی است که بخشی از سودان بود و همین امر دلیل ناامیدی بسیاری از اهالی آنجاست. با این وجود هیچ کسی خواهان دست کشیدن سودان جنوبی از استقلال این منطقه و تقبیح تصمیم جدایی آنها در شش سال پیش نیست بلکه چیزی که ما از آنها می خواهیم این است که کشور مستقل خود را بر پایه اصولی جدید بنا کنند که آنها را از این باتلاق نجات بدهد. سودان جنوبی سال‌هاست که شاهد درگیری مسلحانه است و تاکنون شماری از ژنرال‌های ارشد ارتش آن نیز به دلیل وجود تبعیض نژادی و جنایت‌های جنگی، از سمت خود استعفا کردند. در واقع، جنگ داخلی در سودان جنوبی در سال 2013 پس از آن آغاز شد که سالوا کر معاون خود ریک مشار را که از قبیله النویر بود، برکنار کرد. در ژوئیه سال گذشته پس از توافق آتش بس که با میانجی‌گری بین‌المللی حاصل شد، ریک مشار به منصب خود بازگشت اما دیری نپایید که توافق آتش‌بس فرو پاشید و پس از درگیری در جوبا، مشاور و برخی هواداران وی فرار کردند. پس از جدایی سودان جنوبی سه چهارم از تولید نفت به این کشور که مرز آبی ندارد اختصاص یافت در حالی که تاسیسات پالایش و صادرات نفت نیز در سودان واقع است. سودان جنوبی که به دریا راه ندارد و محصور به خشکی است 98 درصد از درآمد های آن را صادرات نفت تشکیل می دهد برای صادرات نفت خام خود نیازمند خط لوله ای است که از خاک سودان می گذرد تا به دریای مدیترانه برسد. اگرچه میانجی ها بارها برای بازگرداندن ثبات به این کشور نفت خیز تلاش کرده اند، اما به هیچ وجه به صلح و ثبات پایدار دست نیافته اند.