اولین دستاورد سفر ترامپ به ریاض؛ درگیری کشورهای عربی
رئیس‌جمهور آمریکا در سفر جنجالی اخیر خود به عربستان و سیاست‌های جانبدارانه‌اش در ریاض، کشورهای حاشیه خلیج فارس را به جان هم انداخت.
روزنامه کیهان: «دونالد ترامپ» که خوشبختانه درک درستی از تحولات جاری غرب آسیا ندارد و سوار بر اسب «تکبر» پیش می‌رود، با رفتارهایی که در سفر جنجالی خود به عربستان و در نشست ریاض از خود بروز داد، کینه‌های دیرینه را در شبه جزیره عربستان شعله‌ور کرده است. قطر ظاهراً پیشاپیش نسبت به کل ماجرای سفر و توجه خاص ترامپ به رژیم آل‌سعود دلخور بوده و از پایان ماجرا و همراهی بی‌چون و چرا با سیاست‌های منطقه‌ای آمریکا هراس داشته و از پیامدهای قمار «نشست ریاض» می‌ترسیده است.
مقامات قطری که اصولاً هیچ‌گاه به طور حقیقی با سران ریاض همدل نبوده و نیستند، وضعیت متزلزل ائتلاف سعودی در یمن را با جایگاه مستحکم جبهه مقاومت و ایران در سوریه مقایسه می‌کنند و به همین خاطر، اظهارات ترامپ در عربستان نه تنها برای آنها دلگرم کننده نیست، بلکه می‌ترسند که قربانی سبکسری‌های رئیس‌جمهور آمریکا بشوند. علاوه بر موارد فوق، آل‌ثانی از سیاست‌های واشنگتن در مواجهه با منطقه و رژیم آل‌سعود، عصبانی و نگران است.
اتفاقاً «مکس فیشر» ستون‌نویس ارشد «نیویورک تایمز» دیروز طی تحلیلی، روی همین نکته انگشت گذاشت و نوشت که «رئیس‌جمهور آمریکا به سادگی قطر را کنار گذاشت. (این در حالی است که) مهمترین هدف دوحه از میزبانی پایگاه آمریکا در خاک قطر، جلب حمایت واشنگتن بود، اما اکنون دوحه می‌بیند که این کار بی‌فایده بوده است.
در این میان، چیزی که خشم و نگرانی امیر قطر را بیشتر کرده، متهم شدن در نشست ریاض بود، و توئیتی که دیروز از طرف ترامپ منتشر شد، این قضیه را کاملاً برملا کرد. رئیس‌جمهور آمریکا نوشت: «در سفرم به خاورمیانه گفتم، دیگر نمی‌توان کمک‌های مالی به ایدئولوژی‌های افراط‌گرا را تحمل کرد. رهبران (حاضر در نشست) انگشتشان را به سمت قطر نشانه رفتند. شاید این آغاز پایان وحشت از تروریسم باشد!»
بی‌دلیل نبود که پیش از خروج ترامپ از منطقه، امیر قطر (البته از سر واقعگرایی) جانب ایران و حزب‌الله را در منطقه می‌گیرد و از این طریق، جواب دندان‌شکنی به اهانتی که فکر می‌کرد سران آل‌سعود متوجهش کرده‌اند، می‌دهد.
در شرایط کنونی که داعش و تکفیری‌ها چهارستون اروپا و آمریکا را به لرزه درآورده‌اند، شرایط برای قربانی شدن یک کشور از میان حامیان تکفیری‌ها مهیا است. ترامپ و ملک‌سلمان هر دو انگشت اتهام را به سمت قطر می‌گیرند.
البته این شیطنت ممکن است در کوتاه‌مدت پیامدی برای آمریکا نداشته باشد، ولی عربستان در وسط چاه است و به راحتی نمی‌تواند با پایین کشیدن قطر، خود را از این باتلاق خارج کند.
در مجموع، از این باشگاه سه نفره، ترامپ اصولاً اهل محاسبه پیامدهای سیاست خود نیست، ملک‌سلمان و مشاورانش از خود واکنش‌های هیستریک نشان می‌دهند و امیر قطر نیز مردد است که در این اوضاع و احوال جدید و در شرایط احتمالی پسا-آل‌سعود چه بکند. اما در این میان آنچه واضح و مسلم است، آتشی است که ترامپ پس از اولین سفر خارجی‌اش، به منطقه انداخته و در این بین نشان داده، برای رسیدن به اهداف پلیدش دوست و دشمن نمی‌شناسد. ترامپ سه هفته پیش در دیدار با امیر قطر، روابط کشورش با قطر را «عمیق» خوانده بود! اما اکنون دوحه را به راحتی آب خوردن کنار گذاشت.
واکنش‌ها
اما تحلیل‌ها درباره علت تنش‌های متحدین سعودی با قطر که روز دوشنبه به قطع روابط با این کشور ثروتمند منجر شد، هنوز ادامه دارد.
روز دوشنبه عربستان، مصر، بحرین و امارات متحده عربی با وارد کردن این اتهام به قطر که باعث بی‌ثباتی در منطقه می‌شود و از گروه‌های «تروریستی» حمایت می‌کند روابط دیپلماتیک با این کشور را قطع کردند و حریم هوایی، دریایی و زمینی خود را هم به روی این کشور بستند و عملا تحریم آن را کلید زدند. پس از این اقدام دولت مستعفی یمن، دولت موقت لیبی، مالدیو در کنار جمهوري موریس! نیز روابط خود را به تبعیت از آل‌سعود با قطر قطع کردند. در این ارتباط کارشناسان مختلف تحلیل‌های متفاوتی از چرایی این اقدام سعودی‌ها مطرح کرده‌اند.
برخی از کارشناسان علت این اقدام سعودی را «بلعیدن ثروت افسانه‌ای کشور کوچک قطر ذکر کرده‌اند. عده‌ای هم حمایت‌های دوحه از تهران و محور مقاومت» را عامل این برخورد ذکر کرده‌اند. سعودی‌ها در موضع‌گیری‌های خود همین مسئله را مطرح می‌کنند. کارشناسان دیگری هم هستند که معتقدند نقشه‌های دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا برای خاورمیانه عامل اصلی این اقدام بوده است. در این میان، الازهر مصر هم جانب عربستان را گرفت.
اما در این میان روزنامه صهیونیستی دبکافایل تحلیل متفاوتی ارائه کرده است. پایگاه صهیونیستی دبکا فایل در این مورد اعلام کرده «مخالفت امیر قطر با طرح‌های دونالد ترامپ و ائتلاف سنی دلیل تیرگی روابط با عربستان و امارات است.» به گزارش ایرنا این پایگاه صهیونیستی، در ادامه نوشته تصمیم مصر، عربستان، امارات و بحرین در قطع روابط دیپلماتیک با قطر در راستای جنگی است که عربستان علیه «شیخ تمیم بن حمد» امیر قطر آغاز نموده است... «عربستان و امارات تصمیم گرفته‌اند دوحه را با اجرای برخی اقدامات مجازات کنند که این امر بین کشورهای حوزه خلیج‌فارس و عربی سابقه نداشته است.» این رسانه صهیونیستی در ادامه تاکید کرده: «تیرگی روابط بین قطر و عربستان بعد از سفر دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا به ریاض در 22ماه می(اول‌خرداد) به وجود آمد به خصوص زمانی که امیر قطر تصمیم گرفت تحرکات آمریکا و عربستان را برای ایجاد یک ائتلاف سنی علیه ایران (شیعه) تضعیف کند.» ائتلاف سنی یا ناتوی عربی طرحی است که آل‌سعود، آمریکا و رژيم صهیونیستی به شدت به دنبال اجرای آن هستند تا فشارها بر ایران را افزایش دهند.
تلاش برای تفرقه بین مردم قطر
این در حالی است که آل سعود همزمان با قطع روابط دیپلماتیک و مسدود کردن راه‌های هوایی، دریایی و زمینی با قطر به دنبال آن است تا علاوه بر محاصره کامل این کشور مردم را نیز از خاندان حاکم در این کشور جدا کند. در همین راستا هیئت وزیران سعودی با صدور بیانیه‌ای درصدد ایجاد شکاف بین حکومت و ملت قطر برآمد و مدعی شد: با وجود اقدامات خصمانه حکومت قطر، ما همچنان حامی ملت این کشور هستیم. هیئت وزیران سعودی در این بیانیه همچنین اعلام کرده: عربستان بار دیگر تاکید می‌کند که صرف نظر از اقدامات خصمانه مسئولان در دوحه، پشتیبان ملت برادر قطر و حامی امنیت و ثبات آنها باقی خواهد ماند.(!)
واکنش تازه قطر
در همین حال رئیس‌دستگاه دیپلماسی قطر هم اعلام کرد امیر این کشور سخنرانی خود درباره تنش به وجود آمده را به تعویق انداخته تا امیر کویت تلاش‌های میانجیگرانه خود را انجام دهد. «محمد بن عبدالرحمان آل ثانی»، وزیر خارجه قطر همچنین درباره تماس‌هایی که با همتایان خود از کشورهای مختلف داشته، گفت: «تماس‌های زیادی با وزرای خارجه کشورهای دوست داشتم و همگی همبستگی خود را با قطر اعلام کرده و نسبت به مهار بحران در سریع‌ترین زمان ممکن ابراز داشتند.» این در حالی است که «انور قرقاش» وزیر مشاور در امور خارجه امارات متحده عربی اعلام کرد قطر در صورت تمایل برای از سرگیری روابط خود با کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس یک نقشه راه مدون به همراه یک ضمانت اجرایی قوی برای اجرای آن ارائه دهد.
آماده‌باش نظامی در قطر
خبر دیگر اینکه رسانه‌های قطری بخشنامه‌ای را به صورت فوری منتشر کردند که در آن «عبدالله بن ناصر بن خلیفه آل ثانی» نخست‌وزیر قطر اعلام کرده است که پس از انجام هماهنگی‌های لازم با «شیخ تمیم بن حمد» امیر این کشور به نیروهای مسلح قطری دستور داده می‌شود که در آب‌های خلیج فارس به حالت آماده‌باش درآیند و در صورت مشاهده هرگونه تجاوز نیروهای خارجی صلاحیت مقابله با آن را خواهند داشت. نخست‌وزیر قطر همچنین دستور داده است تا نیروهای گارد مرزی و ساحلی به نیروهای مسلح این کشور بپیوندند تا با هر تهدید نظامی مقابله کنند.
دیدگاه تان را بنویسید