«ناتو» عربی نسخه ترامپ برای تحمیل برجام منطقه‌ای به ایران/ پشت پرده مذاکرات مخفیانه ترامپ و عربستان چیست؟

سرویس بین الملل فردا؛ مسعود شایگان: سعید الوهابی تحلیلگر عرب در تحلیلی پیرامون ائتلاف کشورهای عربی با هم که با سفر ترامپ به عربستان آغاز شد، این اقدام را راه حلی برای کنترل ایران دانسته و به نظر می رسد با توجه به تاکید چندباره وی در این متن برنامه مهم و مشترک آمریکا و کشورهای عربی پس از روی کارآمدن ترامپ مقابله و مذاکره با ایران بر سر موضوعات منطقه ای باشد. بخش هایی از این تحلیل که در سایت نشنال امارات منتشر شده است در ادامه خواهد آمد:

با اوضاع و احوالی که این هفته ها در واشنگتن در جریان است، به سختی می توان تنها یک موضوع را برای بررسی انتخاب کرد چرا که از سویی مامور ویژه ای انتخاب شده تا ارتباط میان کمپین تبلیغاتی ترامپ با روسیه را بررسی کند و از سوی دیگر واکنش های ترامپ به این مساله ذهن بسیاری از کارشناسان را به احتمال وجود داشتن چنین رابطه ای ظنین کرده است. در حالی که رابرت مولر رئیس سابق سیا در این رابطه مشغول تحقیق است ترامپ پیش از اجلاس ناتو در بلژیک به عربستان سفر کرد و پس از آن به اسرائیل رفته است. به نظر می رسد که انتخاب عربستان به عنوان اولین مقصد سفرهای خارجی ترامپ علاوه بر نکاتی که تاکنون درباره آن گفته شده است، به مذاکرات مخفیانه ای مربوط است که میان آمریکا و مقامات سعودی در جریان است. همان طور که پیش از این گفته شده است، به نظر می رسد محتوای این مذاکرات مربوط به تشکیل سازمانی شبیه به ناتو در منطقه خاورمیانه بوده است.

ایجاد مرکزی برای مبارزه با تروریسم که بیش از هر چیز عکس عجیب ترامپ و دو مقام دیگر عرب در افتتاحیه آن خبرساز شد اولین خروجی این مذاکرات بود که البته هم چنان در مراحل کاملا ابتدایی خود قرار دارد. برنامه کشورهای عرب منطقه و آمریکا در واقع ایجاد یک اتحاد نظامی میان کشورهای سنی منطقه است که مستقیما آمریکا در آن دخالت ندارد اما کاملا مورد حمایت این کشور است. حتی برخی از گزارش های دیگر نشان می دهد اسرائیل، که توسط برخی از کشورهای عرب هنوز به رسمیت شناخته نشده است نیز شریک خاموش ناتوی عربی خواهد بود و با در اشتراک گذاشتن اطلاعات در موارد امنیتی که دغدغه مشترک کشورهای عرب و اسرائیل هست، به این ائتلاف نظامی کمک خواهد کرد.

کشورهای عرب اعلام کرده اند هدف شان از این ائتلاف سر و سامان دادن و باثبات سازی منطقه ناامن خاورمیانه است با این حال در کنار داعش، ایران نیز به نوک حملات این ائتلاف تبدیل خواهد شد. ایران تهدیدی برای غرب، اسرائیل و بسیاری از کشورهای عربی محسوب می شود و به همین خاطر بخش بزرگی از دلیل به راه افتادن چنین ائتلافی می تواند این کشور باشد. همچنین ناتوی عربی با پشتوانه آمریکا بعید نیست که در آینده ای نزدیک با نفوذ روسیه در منطقه نیز دست مقابله بزندبا این حال بسیار بعید به نظر می رسد که این مقابله مستقیم باشد.

البته ایده ناتوی عربی از همین ابتدا اشکالات عمده ای دارد که ادامه راه آن را با مشکلات بزرگ و ابهاماتی روبه رو خواهد کرد. اولین مشکل درگیری سابقه دار برخی از کشورهای عربی با اسرائیل است که می تواند در دراز مدت این ائتلاف را دچار اختلافات زیادی کند. از طرف دیگر کشورهای عربی در مورد اتحاد و همکاری با یک دیگر اصلا سابقه خوبی ندارند و بسیاری از آن ها نیز با مشکلات اقتصادی و سیاسی داخلی عمیقی مواجه هستند که هیچ کدام با قراردادهای نظامی و خرید سلاح حل نخواهند شد. ایران و روسیه نیز به نوبه خود در معرض خطرات این ائتلاف قرار خواهند گرفت و به همین خاطر به دنبال تضعیف و کم کردن نقش آن هستند. وضعیت آشقته سیاست خارجی آمریکا در رابطه با متحدینش نیز ایفای تعهدات این کشور را با پرسش های فراوانی رو به رو خواهد کرد.

از همه این ها اگر بگذریم، بسیاری از کشورهای عربی که آمریکا قصد دارد با آن ها این ائتلاف را تشکیل دهد به هیچ وجه با معیارهای حقوق بشری هم خوان نیستند و برای مثال نقض حقوق بشر در عربستان سعودی چیزی نیست که بتوان آن را از دید دیگران مخفی نگاه داشت. ائتلاف آمریکا در دراز مدت با این کشورها معنی ای جز شریک بودن در جرم داخلی آن ها ندارد. با این حال آمریکا و غرب باید واقع بین باشند و با نیروی خوبی مانند ائتلاف عربی مخالفت نکنند. ایجاد نمونه ای مانند آنچه ناتو در اروپا انجام می دهد می تواند وابستگی کشورهای عربی به توان نظامی آمریکا را کاهش دهد، با نفوذ ایران مقابله کند ایده ای ارزش‌مندی برای متحدان آمریکاست که به امتحان‌ش می ارزد.