ما درامور داخلی دیگر کشورها نمی توانیم دخالت کنیم

سرویس بین‌الملل فردا: پس از پیروزی کم‌رنگ رجب طیب اردوغان در رفراندوم قانون اساسی ترکیه، تحلیل‌های متفاوتی درباره این رفراندوم و ادامه روابط ایران و ترکیه مطرح شده است. درباره این رفراندوم و شکل آینده روابط ایران و ترکیه با آقای حشمت‌الله فلاحت پیشه، نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی مصاحبه کردیم. متن این مصاحبه بدین شرح است:

فردا: از دید شما در همه پرسی ترکیه تقلب صورت گرفته است یا خیر؟

من از کجا باید بدانم که تقلب صورت گرفته است یا نه؟ اینکه تقلب صورت گرفته است یا خیر؟ واقعا ارتباطی به ما ندارد .ما در امور دیگر کشورها حق نداریم که مداخله کنیم؛ همچنین حق اظهار نظر بدون سند را هم نداریم .

فردا: از نظر شما اختلاف رای اندک در این همه پرسی در تداوم مشکلات در جامعه ترکیه نقشی خواهد داشت؟

همه پرسی که تحت عنوان اصلاح قانون اساسی وتبدیل نظام پارلمانی به نظام (دولتی) در کشور ترکیه صورت گرفت و نتیجه آن این شد که اختیارات رئیس جمهوری نسبت به گذشته افزایش یابد.

این همه پرسی با یک رقابت نزدیک و با تفاوت حدود 2درصد رای داده شده نسبت به اصلاح قانون اساسی و تبدیل نظام سیاسی به نظام ریاستی انجام گرفت. گروهها وحزب‌های اصلی و مهم ترکیه به این همه پرسی اعتراض کردند و بیان شد که بیش از 60 تا 70 درصد آرا باید باز شماری شود.

به طور طبیعی اعتراض احزاب و گروههای مهم سیاسی جزو مشکلات و مسائل مهم داخلی ترکیه به حساب می آید. در همه پرسی ترکیه که یک همه پرسی درخصوص قانون اساسی است، هر چند که به لحاظ قانونی نصفی از آرا در تصویب تغییر وتحولات قانون اساسی کسب شد ولی به لحاظ عرفی اگر این رای ،رای قاطعی نباشد مباحث، اختلافات وجدل‌هایی مرتبط با تغییر قانون اساسی کماکان در ساختار سیاسی ترکیه شکل ادامه‌داری به خود خواهد گرفت. این موضوعی است که دولت ترکیه باید خودش را در آینده برای آن آماده کند.

فردا: اتفاقی که هم اکنون در ترکیه صورت گرفت به لحاظ سیاسی یک اتفاق طبیعی بود یا اتفاقی نادر در حیطه سیاسی به حساب می آید؟

اتفاقی که در ترکیه صورت گرفت در نوع خودش یک اتفاق نادری محسوب می شود. اینکه همه پرسی با اکثریت ضعیفی صورت گرفت نشان دهنده شکننده بودن این همه پرسی است. در بحث همه پرسی و تحولات مربوط به آن کم تر این اتفاق صورت می پذیرد که روند تحولات به سمت تمرکز قدرت پیش برود؛ بلکه تحولات سیاسی به سمت کاهش تمرکز قدرت پیش می رود.

فردا: هدف اردوغان از ترتیب دادن این همه پرسی چیست؟

این همه پرسی با اهداف مختلفی صورت گرفت. واقعیت قضیه این است که در دنیای سیاسی کنونی سیاست مدارانی که نگاه دموکراتیک به سیاست دارند، کمتر راضی به برگزاری چنین انتخاباتی می شوند. در بعضی موارد اینها نگران آینده سیاسی و چگونه مدیریت کردن کشور هستند.

به نظر من با فرض این هدف هم اگر اردوغان از تمرکز قدرت برای این استفاده کند که در آینده در حوزه های مختلف داخلی و خارجی سیاست اقتدار آمیز را در پیش بگیرد، در مسیر اشتباهی گام نهاده است.

سیاستی را که ترکیه درسرکوب مخالفان در کشورش و مداخله در امور منطقه و کشور سوریه و در فراتر از منطقه راهبرد نوعثمانی گری که در پیش گرفته است، پیش برد اینها هزینه‌های زیادی را متوجه دولت ترکیه کرده است، که ترکیه کما کان مجبور است این هزینه‌ها را بپردازد. برای جلوگیری از ادامه این مسئله من معتقدم که ایشان مجبور خواهد شد که سیاست خود را تعدیل کند. در غیر این صورت ترکیه در آینده شاهد فضای ناآرام سیاسی خواهد بود.

فردا: با تثبیت اردوغان در فضای سیاسی ترکیه رابطه وی و کشورش با ایران چگونه خواهد بود؟

من اعتقادم بر این است که ایران برای تصمیمات سیاسی که در کشورهای همسایه شکل می گیرد، احترام قائل است. با همین احترام ما تحولات ترکیه را رصد می‌کنیم. آن چیزی که برای ما مهم می‌باشد، این است که ایران و ترکیه سطح مناسبات اقتصادی را در افقی بینند که آن را به سی میلیارد دلار درسال برساند.

هم اکنون هر دو کشور از این رقم خیلی فاصله دارند. برای ما مهم است که مرز دو کشور مرز امنی باشد. در حوزه کشورهایی مانند سوریه، ایران و ترکیه باید تلاش کنند که وارد فضای چالش و تنش نشوند. هر نظامی روی کار بیاید، اگر در این مسیر حرکت کند برای ما محترم است. باید دو کشور همکاری کنند تا به سمت اختلاف افکنی و چالش نروند که اگر اینگونه شود، به طور طبیعی ایران در مناسباتش با ترکیه وارد فضای سردی خواهد شد.