طرح دو دولت؛ بازگشت به گذشته

روزنامه خراسان: ناظران مسائل فلسطین مدت هاست که منتظر اعلام برنامه سیاسی جدید جنبش حماس هستند. هرچند همزمان با پایان انتخابات داخلی حماس و تعیین رهبر جدید این گروه تا پایان ماه جاری، پیش بینی می شود این موضوع حادث شود اما روزنامه فرامنطقه ای رأی الیوم هفته جاری مفاد این برنامه سیاسی جدید را به نقل از دکتر احمد یوسف یکی از شخصیت های برجسته حماس منتشر کرد. البته تا زمانی که برنامه جدید رسما منتشر نشده نمی توان با قاطعیت درباره آن سخن گفت اما اشاره دکتر یوسف به برنامه جدید، حاوی چند نکته است؛ نخست این که طرح 2 دولت مستقل هیچ گاه مورد توافق همه طرف های فلسطینی و حتی اسرائیلی نبوده است.

اظهارات ترامپ در سفر نتانیاهو به واشنگتن و مخالفت او با طرح 2 دولت که در تاریخ اظهارات رؤسای جمهور پیشین این کشور بی سابقه به شمار می رود، عملا اعلام مرگ این طرح قلمداد می شود. بنابراین هرگونه توجه به طرحی که از ابتدا محکوم به شکست بود، در این شرایط بی معناست.دوم این که پذیرش یا پیشنهاد اجرای چنین طرحی هیچ گاه قائم بر یک فرد یا گروه نبوده و نیست و گذشته این طرح نیز این مطلب را نشان می دهد.

آن چه مهم است نظر اکثریت ملت فلسطین است و هیچ گروهی نیز نمی تواند مدعی نمایندگی اکثریت ملت در چنین موضوع کلانی باشد.سوم این که پذیرفتن چنین طرحی عملا بازگشت به گذشته و پشت پا زدن به دستاوردهای مقاومت مردم و سایر گروه های فلسطینی است. این موضوع به خودی خود در هیچ میز مذاکره ای، نمی تواند عاملی برای امتیاز گیری از طرف مقابل تلقی شود بلکه نشانه ای از ضعف تفسیر است.چهارم این که در صورت درستی این موضوع، باید اهداف ارائه دهندگان برنامه جدید سیاسی از ارائه چنین طرحی مشخص شود. به این معنا که آیا این طرح، تغییر بنیادین در مواضع و تلاش برای اتخاذ عملکردی جدید است یا این که باید آن را به مثابه تاکتیکی برای کاهش فشارهای بین المللی و ارائه چهره ای جدید از خود قلمداد کرد.هرچند دیگر بندهای منتشر شده از این برنامه سیاسی نکات قابل توجه دیگری نیز دارد اما فارغ از این که جنبش حماس قائل به طرح 2 دولت باشد یا نباشد حقیقت این است که طرف های درگیری و کشمکش زمانی می توانند از موضع قدرت و امتیاز گیری وارد شوند که دست پر داشته باشند. تحولات تاریخی در فلسطین نشان می دهد مقاومت تنها راه برای به دست آوردن پیروزی در عرصه های سیاسی و میدانی است و طرح هایی مانند 2 دولت که مرجعیت توافق نامه ای مانند اسلو شد به دلیل شرایط واضح دو طرف در عمل کارایی ندارد.