آیا پرنده‌های روسی به خدمت نهاجا در خواهند آمد؟

سرویس بین‌الملل فردا: روز گذشته مصاحبه‌ای به نقل از حشمت الله فلاحت پیشه عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی در رسانه‌ها منتشر شد که خبر از خرید جنگنده «سوخو 30 اس ام» از روسیه و تحویل قریب الوقوع چند فروند از آن را به کشور می‌داد.

به این بهانه نگاهی خواهیم داشت به سیر تحول این خانواده از جنگنده های روسی و قابلیت های نمونه فوق الذکر آن کهSU-30 SM نام دارد.

جنگنده چند منظوره SU-30SM هواپیمایی دو سرنشینه است که قابلیت انجام انواع گوناگونی از عملیات رزمی چون ایجاد برتری هوایی، انجام عملیات ضربتی در عمق خاک دشمن بر علیه اهداف زمینی و شناسایی و درگیری با اهداف دریایی را دارا است.

این هواپیما که طولی در حدود 21 متر دارد می تواند به حداکثر سرعت 2 ماخ دست پیدا کند و توانایی بارگذاری انواع تسلیحات هوا به زمین شامل بمب‌های هدایت لیزری اپتیک و ماهواره ای، انواع موشک‌های کروز هوا به زمین، موشک های هوا به هوا و موشک های ضد کشتی را تا سقف هشت تن دارد.

از مزیت های قابل توجه این جنگنده قابلیت سفارشی سازی فوق العاده آن بر حسب نیاز و درخواست کاربر آن است. طراحی باز این هواپیما امکان انجام تغییرات در زیر سیستم های آن را برای ساخت نمونه های سفارشی متناسب با نیاز کشور درخواست دهنده فراهم می‌کند. در کنار این مورد قیمت تمام شده پائین‌تر در برابر نمونه های مشابه غربی باعث توجه بسیاری از کشورها به این سری از جنگنده‌ها شده است.

نگاهی به تاریخچه خانواده سوخو 30

در اواخر دهه 80 میلادی نیروی هوایی شوروی در نتیجه احساس نیاز به افزایش برد در جنگنده های سری سوخو 27 خود طرحی را برای ساخت جنگنده ای دو کابینه با قابلیت سوختگیری هوایی بر مبنای سری فلانکر ( سوخو 27 ) اغاز کرد که در نهایت پس از فروپاشی شوروی به ساخت خانواده جنگنده های چند منظوره سوخو 30 منجر شد.

هند و چین دو رقیب آسیایی و مشتری/ کاربر سوخو 30

در پی فروپاشی شوروی، روسیه در دهه نود میلادی برای بازاریابی و صادارت این جنگنده با ارائه نمونه چند منظوره دست به اقدام زد. اگر چه نمونه اولیه نتوانست نظر مشتریان را جلب کند اما در ادامه هند تعدادی از این هواپیما را سفارش داد. در نهایت گونه SU-30 MKI به صورت خاص برای این کشور توسعه داده شد که مجهز به موتورهایی با توانایی تغییر بردار رانش بود و مانور پذیری خیره کننده‌ای را به نمایش می‌گذاشت. تا کنون بیش از 200 فروند از نمونه MKI تولید شده است.

نمونه‌های هندی البته از تجهیزات و سیستم های غربی نیز دراین جنگنده بهره می‌برند و سیستم ها و زیر سیستم‌های این هواپیماها به شدت سفارشی شده است.

به تاسی و در رقابت با هند، چین نیز اقدام به خرید گونه ای از سوخو 30 کرد که به نمونه MKK معروف شد. SU-30 MKK ازتوانایی هوا به زمین بالاتری برخوردار بود.نمونه MK2 از به روز رسانی این نمونه مشتق شده و هم اکنون در حال خدمت در کشورهای چین، اندونزی، ونزوئلا، ویتنام و اوگاندا است.

SU-30SM چیست؟

ارتش روسیه بر مبنای نمونه ساخته شده برای هند یعنی MKI جنگنده ای را برای نیروی هوایی روسیه سفارش داد که به سوخو 30 SM شهرت یافت. اگرچه مبنای SU-30SM نمونه ساخته شده برای هند بود اما علاوه بر بروز رسانی، تمام زیر سیستم‌های آن روسی بوده و به طور خاص برای ارتش روسیه ساخته شده بود. اولین محموله این هواپیماها در 2012 به ارتش روسیه تحویل داده شد.

در طی حضور نظامی روسیه در سوریه تعدای از این جنگنده ها برای ایجاد منطقه امن و اسکورت سایر هواپیماهای روسی به فرودگاه لاذقیه در شمال سوریه منتقل شدند.در این میان خبرهایی از قفل راداری سوخو 30 به مدت چندین دقیقه بر روی F-16 نیروی هوایی ترکیه گزارش شده است.

تهدیدات هواپایه منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای و لزوم توجه بیشتر به نیروی هوایی

حضور نیروهای فرا منطقه‌ای و نیز خرید های گسترده نظامی کشورهای حاشیه خلیج فارس در بخش جنگنده‌ها و سلاح های دور ایستا لزوم توجه هر چه بیشتر به نیروی هوایی و بروز رسانی سخت افزاری و نرم افزاری این نیرو را برای حفظ آسمان کشور در مقابل خطرات بلقوه نشان می‌دهد.

به تازگی و تقریبا همزمان! با تحویل نخستین جنگنده های نسل پنج F-35 به رژیم صهیونیستی عربستان سعودی نیز چند فروند جنگنده F-15 SA را تحویل گرفته است.در آینده نزدیک ترکیه نیز به جمع کاربران F-35 افزوده خواهد شد تا حضور جنگنده های پنهان کار در خاورمیانه شکل دیگری به خود بگیرد. خریدهای گسترده کشورهایی چون امارات، قطر و عربستان لزوم توجه برای نوسازی ناوگان جنگنده های نیروی هوایی را دو چندان می کند. با وجود گستردگی سرزمینی ایران و تهدید های گوناگون حفاظت از پهنه سرزمینی کشور نیاز به وجود یک نیروی هوایی به روز و کاملا عملیاتی را دارد.

اگرچه خرید سلاح های هجومی با توجه به قطع نامه های شورای امنیت سازمان ملل تا 5 سال پس از شروع اجرای برجام برای کشور به صورت مشروط می‌باشد و احتمال خرید جنگنده در این مدت بالا نیست اما می‌توان امیدوار بود با نهایی شدن این خریدها ناوگان رزمی نهاجا در برابر تهدیدات یاد شده تقویت شود.