۳ نکته راهبردی در خصوص آینده یمن/ چالش نخست انصارالله علی عبدالله صالح است یا آل سعود؟
از علی عبدالله صالح شخصی که به سعودی‌ها خیانت کرد و امروزه در کنار کسانی قرار گرفته که شش جنگ علیه آنان به راه انداخته بود، هیچ خیانت و اقدامی دور از تصور نیست.
سرویس بین‌الملل فردا؛ محمدمحسن فایضی: حمله سعودی‌ها به یمن تنها یک ماه تا دوساله شدن فاصله دارد. شاید هیچ تحلیل گری گمان نمی‌کرد که تجاوز سعودی‌ها به کشوری که درگیر انقلاب و اختلاف درونی بوده و فقیرترین کشور عربی و منطقه است تاکنون ادامه یابد. همه گمان می‌کردند تجاوز سعودی‌ها خیلی زود معادلات داخلی یمن را تغییر خواهد داد و یا آنکه در میز مذاکره سعودی‌ها با کسب امتیازی (ولو حداقلی) حمله را در زمانی کوتاه پایان خواهند داد.
اکنون معادلات یمن از زمان استعفای علی عبدالله صالح در سال 2011 بسیار پیچیده و غیر قابل پیش بینی شده است؛ اما در این یادداشت به دنبال آنیم با نیم‌نگاهی به آینده سیاسی یمن، تهدیدات و چالش‌های پیش روی انصارالله که قطعاً یک بازیگر آتی یمن است را مورد بررسی قرار دهیم.
اتحاد مصلحتی با علی عبدالله صالح
با آغاز تهاجم سعودی‌ها به یمن معادلات به‌گونه‌ای پیش رفت که علی عبدالله صالح در کنار انصارالله و انقلابیون صنعا قرار گرفت تا شاید بتواند باری دیگر قدرت خود را به دست آورد. این همپیمانی مصلحتی از آغاز با مخالفت برخی از زیدی‌ها و چهره‌های یمنی هم همراه بود. می‌توان اصلی‌ترین پیامد نزدیکی انصارالله و دشمن دیرینه‌اش یعنی علی عبدالله صالح را فاصله گیری جنوبی‌ها از صنعا دانست. این در حالی است که انصارالله و ایران در گذشته روابط بسیار خوب و نزدیکی با یکدیگر داشتند و این یک عامل مشروعیت بخش برای انصارالله بود.
اکنون موضوعی که بسیار تهدیدزاست، نخست آینده نقش سیاسی علی عبدالله صالح است؛ زیرا با پایان جنگ و تحقق هر سناریو (یمن یکپارچه، شش فدرالی و تجزیه شمالی-جنوبی و ...) با توجه به تعامل کنونی میان صالح و انصارالله، دیکتاتور سابق یمن قطعاً یکی از پایه‌های قدرت خواهد بود. بالاخص پس از تشکیل دولت ملی در صنعا و اختصاص بخش زیادی از وزارت خانه‌ها به تیم صالح و حزب موتمر این چالش بیشتر شده است.
حال سوال اصلی آن است که حتی با فرض آنکه سعودی‌ها و حامیانش در عدن در این نبرد شکست بخورند و عرصه سیاسی را ترک نمایند، آنگاه رابطه انصارالله و علی عبدالله صالح و تقسیم قدرت چگونه خواهد بود و انصارالله با این چالش چه خواهد کرد؟
خیانت علی عبدالله صالح به دشمن دیرینه خود
یکی دیگر از تهدیداتی که همواره مورد توجه تحلیل گران حوزه یمن بوده، خیانت علی عبدالله صالح به انصارالله و انقلابیون صنعاست. تحلیل‌گران آخرین گزینه سعودی‌ها برای پیروزی در یمن و فرار از این وضعیت را پذیرش علی عبدالله صالح و ایجاد شکاف میان او و دیگر انقلابیون یمن می‌دانند.
عبدالواری عطوان تحلیل‌گر مشهور جهان عرب اخیراً طی مطلبی ضمن آنکه می‌پذیرد سعودی‌ها به دنبال شکاف و خیانت صالح بودند، اما معتقد است اکنون دیگر برای آنان صالح دشمن نخست و درجه یک است: «یک منبع موثق یمنی به ما تایید کرد که کشور امارات تلاش کرد گفتگویی را میان آنان یعنی سعودی‌ها و صالح از طریق کانال پسر او احمد در زمانی که سفیر یمن در ابوظبی بود و همچنان در آنجا اقامت دارد، باز کنند. امارات در حقیقت وی را سه سال پیش با یک هواپیمای اختصاصی روانه ریاض کرد تا با شاهزاده محمد بن سلمان جانشین ولی عهد دیدار و گفتگو کند. هدف از این اقدام در آن زمان، ایجاد شکاف در ائتلاف «حوثی - صالح» بود. این طرح با توجه به ائتلاف مصلحتی میان دو طرف (صالح و حوثی‌ها) طبق تحلیل اماراتی‌ها هوشمندانه بود؛ زیرا صالح شش بار با حوثی‌ها جنگیده بود؛ اما این دیدار به علت رفتار اهانت‌آمیز با پسر رئیس جمهور سابق از سوی میزبان سعودی به موفقیت نیانجامید به این ترتیب که عربستان بر بازرسی شخصی وی پافشاری کرد و به پدر او به شیوه‌ای زشت حمله و وی را نمک‌نشناس توصیف کرد... زمامداران عربستان سعودی بارها خواستند با کشتن رئیس جمهور صالح از شر وی خلاص
شوند و آخرین تلاش در این راستا روز پانزده اکتبر سال گذشته بود هنگامی‌که هواپیماهای طوفان قاطعیت عربستان مجلس ختمی در صنعا را بمباران کردند.»
عطوان معتقد است اکنون سعودی‌ها با انصارالله و سوریه هم مذاکره خواهند کرد، اما با علی عبدالله صالح به دلیل کینه‌ای که از وی دارند، هیچ‌گاه مذاکره نخواهند کرد. کینه سعودی‌ها به این دلیل است که آنان صالح را از مرگ نجات دادند اما اکنون به آنان خیانت کرده است. صالح هنگام اقامه نماز جمعه در مسجد ریاست جمهوری هدف سوءقصد قرار گرفت و در حالی که میان مرگ و زندگی دست و پا می‌زد، برای معالجه به ریاض منتقل شد.
همپیمانی با صالح چالش انصارالله
در پایان باید گفت علی عبدالله صالح یک چالش اساسی برای انصارالله است، چه خیانت کند و چه تا پایان در قدرت در صنعا بماند. این موضوعی است که باید به آن توجه جدی‌ای نمود. صالح شخصیتی منفور برای بخش زیادی از یمنی‌ها، بالاخص جنوبی‌هاست و در صورتی که انصارالله به این همپیمانی مصلحتی ادامه دهد، ضمن آنکه مشروعیت و محبوبیت خویش را از دست خواهد داد، انقلاب سال 2011 که با هدف کنارگذاشتن یک دیکتاتور آغاز شد را کاملاً زیر سوال خواهد برد. از شخصی که این‌گونه به سعودی‌ها خیانت کرد و امروزه در کنار کسانی قرار گرفته که شش جنگ علیه آنان به راه انداخته بود، هیچ خیانت و اقدامی دور از تصور نیست. علی عبدالله صالح تنها یک دیکتاتور است اما با این تفاوت که زیرک‌تر از او در میان سیاسیون یمنی شاید نباشد.
دیدگاه تان را بنویسید