وعده‌های اوباما میراث به جا مانده برای ترامپ

باراک اوباما به عنوان رئیس جمهوری که میراث‌دار جنگی از جورج دبلیو. بوش بود بعد از هشت سال خدمت به عنوان رئیس جمهور دوران جنگ، یک تفسیر وسیع از اختیارات فرماندهی کل قوا را برای به راه انداختن جنگ در جهان برای رئیس جمهور بعدی یعنی دونالد ترامپ به جای می گذارد و این تفسیر نیز همزمان با تدارک اوباما برای واگذاری قدرت به ترامپ رو به گسترش است. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، اوباما در هفته‌های آخر ریاست جمهوری‌اش اقدام به گسترش ابعاد حقوقی و قانونی جنگ آمریکا با افراط‌گرایان در جهان کرده است.

کاخ سفید روز دوشنبه تایید کرد که دولت آمریکا اکنون برای نخستین بار اعلام کرده دست زدن به حمله علیه گروه افراط گر الشباب در سومالی به لحاظ قانونی موجه است.

این تصمیم براساس اجرای گسترده اختیار استفاده از زور مربوط به دوران پس از حملات یازده سپتامبر گرفته شده است. این قانون مکررا از سوی اوباما برای توجیه عملیات‌های نظامی خارجی مورد استناد قرار گرفت. با این حال منطق این قانون نگرانی‌هایی را درباره اینکه ترامپ چطور از سوابق اوباما برای توجیه درگیری‌های خارجی جدید بدون هرگونه رایزنی با کنگره استفاده خواهد کرد بوجود آورده است.

کاخ سفید با قاطعیت از نحوه استفاده اوباما از قدرت نظامی در زمان ریاست جمهوری‌اش دفاع می‌کند و روز دوشنبه در یک گزارش مفصل استدلال کرده همه عملیات‌های انجام شده از سوی او کاملا در چارچوب قوانین داخلی و بین‌المللی بوده‌اند.

نیل اگلستون، وکیل کاخ سفید این گزارش را که نخستین گزارش در نوع خود محسوب می‌شود، گزارشی می‌داند که نشان می‌دهد چطور اوباما تضمین کرده همه عملیات‌های دفاع از امنیت ملی آمریکا در یک چارچوب سیاسی و قانونی که هم راستا با ارزش‌ها و منافع ملی و کاملا موثر و مشروع بوده‌اند، اجرا شده‌اند.

با این حال این گزارش که اوباما گفته باید به طور سالانه به روز رسانی شود، فاش کرده که چطور دولت او تا حد بسیار زیادی متکی به اختیارات نظامی ارائه شده در سال ۲۰۰۱ بوده است. اختیاراتی که حتی خود اوباما منسوخ شدنشان را تایید می‌کند.

اگرچه هدف قانون مربوط به سال ۲۰۰۱، گروه‌های القاعده و طالبان بودند بندی در آن درباره به اصطلاح "نیروهای شریک" با القاعده در افغانستان یا کشورهای دیگر نیز وجود دارد.

این گزارش نشان داده، این بند به طور کلی به عنوان پوششی برای اقدامات نظامی در یمن، عراق، سوریه، سومالی و لیبی استفاده شده است و همچنین از این بند برای توجبه استقرار نیروهای آمریکایی در کشورهای دیگر استفاده شده است.

آمریکا تا همین چند وقت پیش نیز در قبال الشباب صرفا مصمم بود به اینکه رهبران این گروه که مرتبط با القاعده بودند را هدف قرار دهد و این سبب محدود شدن اهداف مربوط به الشباب به رهبرانش بود. اکنون طبق تصمیم جدید کلیت این گروه به عنوان یک هدف تعیین شده است.

دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا وعده یک رویکرد قدرتمندتر و نظامی‌تر برای مبارزه با تروریسم را داده است و بعضا از تصمیمش برای بمباران شدید گروه تروریستی داعش سخن گفته هرچند که درباره جزئیات مبهم حرف زده است.

دبورا پیرلستاین، یک مقام سابق کاخ سفید و استاد حقوق بین الملل در دانشگاه یشیوا گفت: دولت بعدی آمریکا احتمالا از چارچوب به جای مانده از دولت اوباما به عنوان نقطه آغاز عملیات‌هایش استفاده خواهد کرد.

این در حالی است که اوباما به رغم وعده‌های زمان انتخاباتش نسبت به محدود کردن اختیارات روسای جمهور در آمریکا برای دست زدن به جنگ، اما خودش تا حد زیادی متکی به اختیارات به جای مانده از زمان دوره یازده سپتامبر بود و این نشان می‌دهد که او چطور تحت فشار تهدیدهای نوظهور و دشواری‌های تعامل با کنگره نتوانست به این وعده‌اش عمل کند.

اوباما در نخستین روزهای ریاست جمهوری‌اش با امضای دستورهای اجرایی، زندان‌های مخفی سیا را بسته و به تکنیک شکنجه غرق مصنوعی پایان داد اما خودش سریعا فهمید اعمال محدودیت‌های شدید کار را برای خودش برای پیشبرد رویکرد دولتش در مبارزه با تروریسم سخت‌تر خواهد کرد.

او ضمن نگرانی از بابت بروز درگیری‌های خارجی تا حد زیادی رو به عملیات‌های محرمانه و دقیق از جمله با پهپادها روی آورد که عمدتا در یک چارچوب قانونی مبهم صورت می‌گرفتند. با این حال افزایش تهدید گروه‌های افراط گر که حملاتشان شباهتی به جنگ‌های سنتی یک دولت علیه دولت دیگر نداشت چالش‌های اوباما را تشدید کرد.

کنگره آمریکا نیز تمایل چندانی برای دادن آراء مناقشه برانگیز سیاسی به حملات جدید نظامی نداشت.

اوباما یکسری اقدامات دیگر برای کنترل بیشتر اختیارات نظامی روسای جمهوری آمریکا انجام داد از جمله این که در سال ۲۰۱۳ از طرح حمله هوایی به سوریه عقب نشینی کرد و به جای آن به دنبال تایید رسمی کنگره بود که البته آن را به دست نیاورد.

اوباما همچنین تحت فشار حامیان آزادی مدنی قوانین سخت‌تری را برای استفاده از پهپادها به اجرا درآورد.

او اخیرا در مصاحبه‌ای با مجله نیویورک مگزین گفت: البته این میراث میراثی نیست که مزایای سیاسی زیادی داشته باشد و ناکامل است اما آمریکایی‌ها درک بهتری دارند از اینکه رئیس جمهورشان بابت تصمیم‌هایی که می‌گیرد پاسخگو باشد.