واشنگتن به دنبال افزایش نفوذ در آسیای مرکزی است

خبرگزاری فارس: سفر 5 روزه «توماس شنان» معاون وزیر خارجه آمریکا به کشورهای آسیای مرکزی، با بازدید وی از «تاشکند» و ملاقات با مقامات بلندپایه این کشور به پایان می‌رسد. معاون وزیر خارجه آمریکا، نخستین سفر خود به آسیای مرکزی را از قزاقستان آغاز کرد. وی ضمن این سفر با مقامات مختلف این کشور دیدار و از غرفه کشورش در نمایشگاه «اکسپو - 2017» نیز بازدید کرد. وی در سخنانی برگزاری اکسپو در قزاقستان را ابزار بسیار مهمی برای همکاری‌های «واشنگتن» و «آستانه» دانست و گفت: این نمایشگاه همچنین فرصت خوبی برای این کشور آسیای مرکزی فراهم می‌کند که به عنوان یک بازیگر جهانی مخصوصا در حوزه انرژی مطرح شود. شنان همچنین در دیدارهای جداگانه با «احمدجان ایسیم‌اف» رئیس هیئت مدیره «آستانه‌اکسپو - 2017» و «عسکر مامین» معاون نخست وزیر قزاقستان، نقش روابط تجاری با آمریکا در توسعه اقتصادی این کشور را مورد بحث و تبادل نظر قرار داد. «داسیم ساتپایف» مدیر گروه ارزیابی ریسک قزاقستان در رابطه با اهداف سفر این مقام آمریکایی به کشورهای آسیای مرکزی به‌ویژه قزاقستان، گفت: آستانه نه تنها در مرکز توجه نهادهای دیپلماتیک واشنگتن بلکه مورد توجه کل ساختارهای تحلیلی آمریکا قرار گرفته است. وی حفظ جهت‌گیری سیاست خارجی چند بعدی قزاقستان، بعد از کنار رفتن «نظربایف» از قدرت را مسئله‌ای دانست که برای واشنگتن از اهمیت بالایی برخوردار است. ساتپایف افزود: با وجود اتحاد اقتصادی اوراسیا و عضویت آستانه در سازمان پیمان امنیت جمعی، آمریکا توانسته است با قزاقستان همکاری‌های نزدیک و دوستانه‌ای را برقرار نماید. بنابراین چنین بازدیدهایی، بدون در نظر گرفتن این که در کاخ سفید کدام گروه بر سر قدرت می‌آید، افزایش خواهند یافت زیرا هم در میان جمهوری‌خواهان و هم دموکرات‌های آمریکایی، لابی نفت و گاز زیاد است. مدیر گروه ارزیابی ریسک قزاقستان با اشاره به سفر شنان به بیشکک پس از آستانه، گفت: در حالیکه بعد از قطع یک جانبه قرارداد استقرار پایگاه نظامی آمریکا در فرودگاه «ماناس» قرقیزستان سطح روابط 2 کشور کاهش یافت، با این وجود، تحلیلگران آمریکایی معتقدند که این کشور می‌تواند موضع نرمتری در برابر واشنگتن داشته باشد. وی افزود: علی‌الخصوص در حال حاضر که بیشکک از عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سرمایه‌گذاری روسیه در این کشور تا حدودی ناامید شده این مهم به نوبه خود باعث تقویت تلاش‌های طرف آمریکایی برای از سرگیری روابط با قرقیزستان شده است. ساتپایف در ادامه با اشاره به سخنان شنان پس از ملاقات با «الماس‌بیک آتامبایف» در مورد تلاش‌های این کشور جهت از سرگیری روابط با بیشکک، گفت: قرار است در سال آینده انتخابات ریاست جمهوری در قرقیزستان برگزار شود و واشنگتن امیدوار است که آمدن رئیس جمهور جدید، تغییراتی را در سیاست خارجی این کشور به دنبال داشته باشد. این کارشناس سیاسی قزاق در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به عدم سفر معاون وزیر خارجه آمریکا به تاجیکستان و ترکمنستان، گفت: حضور کم‌رنگ واشنگتن در این کشورها، در مقایسه با قزاقستان، دلیل اصلی عدم سفر وی به این 2 کشور آسیای مرکزی می‌باشد. وی در ادامه با بیان این که حضور مشهود اقتصادی آمریکا تنها در قزاقستان دیده می‌شود، افزود: اما در رابطه با ازبکستان، آمریکایی‌ها انتظار دارند که تغییر قدرت در این کشور تا حدودی بتواند باعث گرم‌تر شدن روابط بین واشنگتن و تاشکند شود. مدیر مرکز ارزیابی ریسک قزاقستان تصریح کرد: علاوه‌ براین، فرآیندهایی که در ازبکستان بعد از درگذشت «اسلام کریم‌اف» رئیس جمهور سابق این کشور صورت می‌گیرند، برای تمام منطقه تأثیرگذار خواهد بود و این مهم علاقه آمریکا به تاشکند را افزایش می‌دهد. به اعتقاد ساتپایف، جهت‌گیری سیاست خارجی ازبکستان تا مدتی حتی با آمدن رئیس جمهور جدید نیز تغییر نخواهد کرد. اگرچه امکان ایجاد برخی تغییرات جزئی وجود دارد، اما باز هم باید عامل فشار خارجی به این کشور را در نظر گرفت. مثلا چین و یا روسیه همچنان علاقه‌مند به تحت تأثیر قرار دادن تاشکند هستند. مدیر مرکز ارزیابی ریسک قزاقستان در ادامه افزود: «پکن» با در نظر داشتن جابجایی صلح‌آمیز قدرت در ازبکستان از دولت فعلی به طور کامل حمایت می‌کند و خواستار دوری تاشکند از همکاری نزدیک با آمریکا می‌باشد. زیرا هر نوع بی‌ثباتی در ازبکستان به طور خودکار بر ثبات کل منطقه و «سین‌کیانگ» چین تأثیر می‌گذارد. وی در پایان سخنان خود با بیان این که چینی‌ها به طور واضح و پایدار هرگونه تلاش آمریکا و بازیگران غربی برای راه‌اندازی انقلاب و یا کودتا در منطقه آسیای مرکزی را به شدت محکوم می‌کنند، منافع پکن و مسکو در زمینه کاهش نفوذ آمریکا در این منطقه را مشترک دانست. وزارت خارجه آمریکا سفر رسمی شنان معاون وزیر خارجه این کشور در امور مسائل سیاسی به آسیای مرکزی را به مناسبت ‌بیست و پنجمین سالگرد استقلال این کشورها عنوان کرد. انتظار می‌رود که در چارچوب این سفر مباحث مربوط به همکاری‌های واشنگتن با کشورهای آسیای مرکزی تحت عنوان «C5+1» نیز مورد بررسی و تبادل‌نظر طرفین قرار گیرد.