قدرت‌های بزرگ مسئولیت اعمال خود را بر عهده نمی‌گیرند
استاد دانشگاه آمستردام هلند با بیان این مساله که قدرت های بزرگ مسئولیت اعمال خود را بر عهده نمی گیرند، دیوان کیفری بین المللی را تحت نفوذ آنها و ناکارآمد دانست.
خبرگزاری مهر: نسل کشی نه تنها یکی از شایع ترین مفاهیم سیاسی وحشتناک قرن بیستم، بلکه شاید وحشتناک ترین پدیده طی چندین قرن گذشته نیز باشد. دلایل زیادی می توان آورد که چرا این پدیده تا این حد در قرن بیستم شایع بوده است. به عنوان مثال، تشکیل دولت - ملت ها و پیدایش مرزها به عنوان رویه ای که در قرن نوزدهم آغاز شده و در قرن بیستم به شکل امروزی مفهوم خود را در میان مردم و دولت های جهان پیدا کرد، خود ریشه شکل گیری رقابت های بین المللی، قومی، مذهبی و حتی جنگ های جهانی اول و دوم شد. همین مساله را می توان به عنوان یکی از بزرگترین ریشه ها و دلایل نسل کشی در قرن بیستم به حساب آورد. پروفسور «اوگور امید اونگور»، استاد دانشگاه آمستردام هلند و نویسنده کتاب «نسل کشی»، در کتاب خود که به تازگی توسط انتشارات دانشگاه «آمستردام» منتشر شده، به نقد و بررسی دلایل، دوره و نتایج نسل کشی پرداخته و معتقد است که در این باب، نگاهی تازه به این موضوع انداخته است. در همین راستا، گفتگویی با نویسنده این کتاب داشتیم که متن کامل آن، در ادامه می آید. دلایل افزایش و گسترش نسل کشی در قرن بیستم چیست؟ پاسخ به این سوال در چند خط بسیار کار مشکلی است. اول اینکه من معتقد نیستم که میزان نسل کشی در قرن بیستم نسبت به گذشته افزایش یافته است. اما نکته قابل توجه این است که در قرن بیستم از ابزار و وسایل پیشرفته ای برای نسل کشی استفاده شد که پیش از این هیچ وقت شاهد استفاده از آنها نبوده ایم. از این دست می توان به استفاده از سیستم هایی همچون قطار مرگ، استفاده از گازهای سمی برای کشتن مردم در کمپ های گاز و یا استفاده از بمب اتم برای نابود کردن یک شهر به همراه تمامی شهروندانش و شیوه هایی مانند اینها اشاره کرد. از سوی دیگر ایدئولوژی های افراطی مانند چپ گرایی افراطی (کمونیسم) و راست گرایی افراطی (فاشیسم، نازیسم، ملی گرایی افراطی) از دیگر عوامل موثر در ایجاد کشتار جمعی در قرن بیستم به حساب می آیند. مجموعه این دو فاکتور منجر به ایجاد حجم عظیمی از خشونت در قرن بیستم شد. همانطور که می دانید، کشتار جمعی یکی از مصادیق مجرمانه ای است که در دیوان بین المللی کیفری به آن رسیدگی می شود. اما سوال اینجاست که این دیوان تا چه حد در رسیدگی موثر و عملی به این مساله نقش دارد؟ نظر شما چیست؟ دیوان کیفری بین المللی هنوز ضعیف است و دلیل آن هم این است که همه کشورها در راستای انجام وظایف این دیوان با یکدیگر همکاری نمی کنند. حاکمیت ملی همچنان بیشترین قدرت را در اختیار داشته و دیوان نیز برای رسیدگی به بحران های بزرگی همچون جمهوری آفریقای مرکزی، نیروی انسانی و کارمند کافی در اختیار ندارد. چرا رسیدگی به بسیاری از پرونده های جنایی مانند نسل کشی هنوز تحت ملاحظات سیاسی انجام می شود؟ بله، دلیل این است که ما در جهان پر از نقصانی زندگی می کنیم که دولت ها همگی به دنبال تامین منافع خود بوده و پنج عضو شورای امنیت هم به دنبال تنبیه و تعقیب قانونی خود و یا مقامات خود نیستند. به عنوان مثال می توان به نقش فرانسه در نسل کشی رواندا، یا به راه انداختن جنگ غیر قانونی و تسخیر عراق توسط دولت بوش اشاره کرد. هیچ یک از این قدرت های بزرگ نمی خواهند زیر بار جوابگویی در قبال کارهای خود بروند. پس بنابراین تنها این دولت های ضعیف مانند کنیا و یا جمهوری دمکراتیک کنگو هستند که باید در مقابل دیوان کیفری بین المللی پاسخگو باشند. نابودی و یا تخریب محیط زیست به تازگی به عنوان جنایت علیه بشریت اعلام شده است. اهمیت تصویب چنین قانونی در چیست؟ آیا به نظر شما این موضوع نشان از توجه بیشتر جامعه بین المللی نسبت به برخی از مصادیق مجرمانه همچون نسل کشی، جنایت علیه بشریت، محیط زیست و یا موارد مشابه نیست؟ نابودی محیط زیست و نابودی انسان، هر دو با یکدیگر در ارتباط هستند. مسائلی همچون بومیان آمازون و یا جنگ بر سر آب در سودان یا بحران منابع در شرق جمهوری کنگو همگی از این دست مسائل هستند. امروز ما در حال فهم بیشتر و بیشتر این مساله هستیم که همزیستی انسانی طی دهه ها و قرن های آینده تحت فشار خواهد بود و تغییرات آب و هوایی ناشی از مداخله انسانی بخشی از این مشکل به حساب می آید.
دیدگاه تان را بنویسید