فاجعه بهداشتی در رقه پایتخت داعش در سوریه

خبرگزاری فارس: استان «رقه» در شمال سوریه پایگاه اصلی گروه تروریستی «داعش» در سوریه به شمار می‌رود. جدای از بحران‌های مختلف امنیتی و غیره، بحران سلامت و پزشکی یکی از مشکلات این استان در شمال سوریه است. شهر رقه که تحت کنترل داعش است، با نقص نیروهای متخصص و نبود کادرهای پزشکی و پزشکان متخصص در تمام رشته‌های پزشکی مواجه است. دلیل این نقص و نبود پزشکان و کادرهای مرتبط به سیاست اعمال فشار و خفقان داعش باز می‌گردد که همانند ساکنان استان رقه، پزشکان و مشاغل مرتبط با آن را هم در بر می‌گیرد. از زمان سیطره کامل داعش بر استان رقه در سال 2014 میلادی، این گروه قوانین سختگیرانه‌ای را در این استان وضع و اجرا کرده است. این قوانین سهم بسزایی بر خروج پزشکان و کادرهای متخصص از شهر رقه و مهاجرت به مناطق تحت کنترل ارتش و نظام سوریه یا اروپا داشته است. اما اندک پزشکان باقی مانده در رقه برای ادامه کار طبابت مجبور هستند، دوره‌های دینی و کلاس‌های شرعی داعش را سپری و از برخی قوانین مانند عدم درمان بیمار زن توسط پزشک مرد -هر قدر هم شرایط اورژانسی و بحرانی باشد- تبعیت کنند. منابع آگاه محلی در این خصوص می‌گویند که استان رقه هم اکنون فاقد هرگونه کادر و نیروی متخصص در زمینه پزشکی و رشته‌های مرتبط با آن، بویژه متخصص و جراح مغز و اعصاب و قلب و غیره است، به نحوی که در حال حاضر بخش سوانح و سوختگی یکی از بیمارستان‌های رقه را یک پرستار اداره می‌کند. «جمال عیسی»، رئیس اتحادیه پزشکان رقه در گفت‌وگو با رابط «بین‌الملل فارس» گفت: «تروریسم داعش، حدود 800 پزشک ساکن رقه را وادار به ترک شهر و مهاجرت کرد تا هم اکنون تنها 880 پزشک که در مناطق مختلف استان رقه سکونت دارند،‌ در این اتحادیه نام‌نویسی کنند». العیسی می‌افزاید: تعداد زیادی از پزشکان غیر مجاز به طبابت با اخذ مجوز اشتغال به کار از داعش و متعهد شدن به مداوای مجروحان این گروه و حضور در میدان‌های نبرد در زمان مقتضی، مطب‌هایی افتتاح کرده و به امر طبابت مشغول شدند. تا قبل از اشغال رقه توسط داعش، این استان از 9 بیمارستان خصوصی، 2 بیمارستان دولتی و بیش از 60 درمانگاه و مرکز درمانی بهره می‌برد که در نقاط مختلف استان پراکنده شده بودند و درمانگاه‌های تخصصی و مرکز درمانی وابسته به سازمان جهانی صلیب سرخ، از حیث ارائه خدمات که به صورت رایگان انجام می‌شد، در راس این مراکز قرار داشتند. اما تصرف استان رقه به همراه 64 روستای تابعه این استان موجب تعطیلی اغلب این بیمارستان‌ها و مراکز درمانی به دلیل کمبود و نبود کادرها و تجهیزات پزشمکی شد. به گفته منابع محلی، مَردان پزشکی که دارای بُردهای تخصصی در حوزه زنان بودند، با تغییر تخصص و مدرک از سوی «امیر داعش در حوزه دارو و درمان» مواجه شدند. به این ترتیب، در سراسر استان تنها 4 پزشک زن طبابت در رشته زنان و زایمان را ادامه داده و دنبال کردند که نتیجه آن افزایش تعداد مرگ و میر در میان زنان حین وضع حمل بود. به گفته «یک منبع پزشکی» در مرکز بهداشت رقه، کمبود دارو و عدم واکسیناسیون در کنار آلودگی منابع آب شرب و آلودگی‌های ناشی از تصفیه نفت خام به ابتدایی‌ترین شیوه، موجب انتشار بسیاری از بیمارهای مسری و واگیر دار در رقه شده است. این منبع آگاه که به دلایل امنیتی خواستار عدم افشای هویت خود شد، می‌افزاید: اغلب داروهای در دسترس، تولید ترکیه و داروهای غیر مجازی بودند که از گذرگاه‌های قاچاق وارد استان می‌شدند. درحالی که نظام سوریه نیز توان تامین دارو و تجهیزات پزشکی مردم رقه را به دلیل تصاحب آن توسط داعش و عدم انتفاع مردم نداشت. یکی از اهالی رقه که در اثر عارضه تصلب شرایین در یکی از بیمارستان‌های دمشق بستری شده و در بیمارستان المجتهد عمل قلب باز روی وی صورت گرفته، تصریح می‌کند که ناراحتی وی در رقه سنگ کلیه تشخیص داده شده بود. این شهروند سوری می‌گوید: کسی که تحت عنوان پزشک او را معاینه و بیماریش را تشخیص داده، تنها یک سال در رشته پزشکی دانشگاه حلب تحصیل کرده بود. به همین دلیل پس از وخامت حال از طریق بیابان از رقه فرار کرده و خود را به جنوب سوریه رسانده تا از استان سویداء راهی دمشق شود. به گفته این شهروند سوری برای رسیدن به دمشق که آن را ریسک توصیف می‌کند، 2 هزار دلار هزینه کرده که بیش از نیمی از این مبلغ به امرای صاحب نفوذ داعش در مبادی ورودی و خروجی مناطق پرداخت شده است.