نقشه کودتا علیه اردوغان چگونه لو رفت؟/ رئیس سازمان امنیت ترکیه به اردوغان: «کودتا قطعی شده و شما باید مکررا مکان خود را تغییر دهید!»

سرویس بین الملل فردا: تنها یک روز بعد از افشای حقیقت «لو رفتن کودتا برای سران سازمان امنیت و جاسوسی ترکیه»، شبکه الجزیره جزئیات بیش تری از لو رفتن این کودتا را افشا کرد تا به تعبیر خود، از عملیات «کشف» کودتا، «رمزگشایی» کند!

همان گونه که در گزارش روز گذشته منتشر شد، شش ساعت قبل از آغاز کودتا، سران سازمان امنیت و بخشی از فرماندهان رده اول ارتش (مانند رئیس ستاد مشترک) از قطعی بودن اجرای کودتا و زمان آن اطمینان یافتند. در شرایطی که تنها 6 ساعت به آغاز عملیات مانده بود، هاکان فیدان رئیس سازمان امنیت و جاسوسی ترکیه (میت) در جلسه ای به رئیس ستاد مشترک از قطعی بودن این عملیات خبر داد. به دنبال آن، از ساعت 4 با فعال شدن کانال های هماهنگی میان «هاکان فیدان» (رئیس سازمان میت)، «خلوصی اکار» (فرمانده ستاد کل ارتش) و «یاشار گولار» (جانشین فرمانده کل نیروی زمینی ارتش) عملیات خنثی سازی کودتا و ابقاء اردوغان کلید خورد. {برای مشاهده جزئیات بیش تر، لینک روبرو را بخوانید.}

امروز شبکه الجزیره در گزارشی اختصاصی اعلام کرد تا ساعت 3 بعد از ظهر - که هاکان فیدان با خلوصی اکار و یاشار گولار تماس گرفت - قرار بود کودتا در ساعت 3 بامداد (نیمه شب) آغاز شود و تا صبح فردا «کار [دولت] یکسره شود.» اما در همین جلسه، فیدان پیش بینی می کند که با اقدامات علنی نیروهای وفادار به اردوغان (مانند بخشنامه ابلاغی خلوصی اکار در ساعت 6:30 عصر) طراحان کودتا مجبور می شوند در کار خود تعجیل کرده و زودتر کودتا را کلید بزنند. به همین سبب، از ساعت 5 تعمدا پالس هایی از سوی رأس ارتش منتشر شد تا کودتاگران را تحریک کنند و کودتا زودتر شروع شود.

با شروع زودهنگام کودتا، اولا شبکه های ارتباطی میان کودتاگران راحت تر شناسایی می شد؛ ثانیا طرح قبلی کودتاگران تغییر می کرد که قهرا منجر به افزایش آسیب پذیری آن ها می شد. اما شاید مهم ترین علت تلاش هاکان فیدان برای تغییر ساعت کودتا، به این علت بود که احتمال می داد در ساعات ابتدایی شب، توان مقابله به مثل اردوغان و حزب آک پارتی بیش تر می شود. الجزیره در این مورد توضیح بیش تری نداده است، اما به نظر می رسد هاکان فیدان حمایت مردمی در صورت فراخوان اردوغان را پیش بینی کرده است.

نکته بعد، لو رفتن خلوصی اکار برای کودتاگران است! ظاهرا ساعت 4:30 دقیقه به درخواست فیدان، خلوصی اکار در صدد شناسایی موضع سران ارتش برمی آید. او در این زمینه ابتدا با رئیس اداره ضدجاسوسی ارتش تماس می گیرد؛ اما از صحبت های وی نتیجه می گیرد مسئول این اداره با کودتاگران همدست است. اکار سپس با جانشین رئیس اداره ضدجاسوسی ارتش تماس می گیرد؛ اما باز هم طرفی نمی بندد و به فیدان می گوید رئیس اداره ضدجاسوسی و جانشین وی به کودتاگران پیوسته اند و در نتیجه نمی تواند از سران رده اول ارتش تحقیق کند. به این ترتیب، او تنها مأمور می شود حداکثر 4 نفر افسر عالی رتبه کاملا مطمئن را با خود هماهنگ کند تا با اقدامات ایذائی، کودتا را به شکست بکشانند.

همچنین الجزیره مدعی شد دستور معروف ساعت 6:30 دقیقه اکار (رئیس ستاد کل ارتش) که به «اعلان جنگ علیه کودتاگران» تعبیر شد، به اصرار رئیس سازمان میت نوشته و ابلاغ شد. هاکان فیدان از ساعت 5:30 دقیقه به صورت مستمر در دفتر مرکزی سازمان میت مستقر شده و با اعلام آمادگی عملاتی به تمام اعضای بخش حفاظت، خود را برای مقاومت در برابر حمله نظامی کودتاگران آماده کرده بود.

واکنش کودتاگران؛ بازداشت سران ارتش

زمانی که کودتاگران تصمیم گرفتند عملیات کودتا را ساعت 9 شب به وقت محلی آغاز کنند، دقیقا نمی دانستند که ستاد ضدکودتا متشکل از چه کسانی است و چه برنامه ای در دست دارد؟ به همین علت، در نخستین گام تصمیم گرفتند تمام مقامات رده اول ارتش که مشکوک به وفاداری به اردوغان بودند، فورا بازداشت و تطمیع/تهدید شوند.

در همین راستا، بازداشت فوری خلوصی اکار (رئیس ستاد کل ارتش)، جانشین رئیس ستاد کل ارتش و فرمانده کل نیروی زمینی بازداشت شدند. خلوصی اکار هوشمندانه سعی می کند زمان بخرد و از کودتاگران می خواهد به وی چند ساعت برای تصمیمگیری فرصت بدهند. این در حالی بود که اصلی ترین مأموریت خواسته شده از طرف فیدان (یعنی ممنوعیت پرواز هوایی و مرخص کردن سربازان معمولی از پادگان نیروی زمینی) در حال اجرا بود و اکار لازم نبود اقدام خاصی در راستای شکست کودتا انجام دهد.

نکته عجیب در این میان، عدم بازداشت «یاشار گولار» بود که در بزرگ ترین پادگان آنکارا حضور یافته بود. به این ترتیب، گولار می توانست به اقدامات خود علیه کودتا تا ساعات بیش تری ادامه دهد.

تماس هاکان فیدان با اردوغان

هاکان فیدان، رئیس سامزان امنیت و جاسوسی ترکیه، طی ظاهرا با اردوغان در تماس بوده است. هنوز هیچ یک از منابع نزدیک به اردوغان در مورد اطلاع وی از کودتا و چگونگی آن اطلاعاتی را منتشر نکرده اند و نمی توان در این مورد قضاوت قطعی داشت! با این حال الجزیره امروز یکی از اقدامات اردوغان در جمعه را افشا کرد:

حدود ساعت 8 شب، هاکان فیدان با اردوغان تماس می گیرد. در آن زمان، اردوغان در حال استراحت تعطیلات در مرمریس در غربترکیه حضور داشت. فیدان از قطعی و قریب الوقوع بودن کودتا صحبت کرده و رئیس جمهور را از بازداشت سران ارتش توسط کودتاگران آگاه می سازد. در این تماس - که تنها یک ساعت به اجرای کودتا مانده بود - دو نکته مورد تأکید قرار می گیرد:

1- اردوغان مکررا مکان خود را تغییر دهد. ترجیحا توقف در یک مکان نباید به یک ساعت برسد!

به این ترتیب، رهبران کودتا دائما باید در پی تعقیب اردوغان باشند و در نتیجه آرامش و تمرکز خود برای اداره کودتا و سرکوب هر عامل ناسازگار را از دست خواهند داد.

2- اردوغان به جای تماس های فردی و ابلاغ دستورات اداری، به صورت مستقیم با مردم و هوادارانش صحبت کند. همچنین در یک پیام تصویری از نیروهای امنیتی و هواداران خود بخواهد که با تمام قوا - حتی به قیمت مرگ - علیه کودتاگران ایستادگی کنند.

محافظ واقعی اردوغان چه کسی بود؟

دقایقی بعد از «هاکان فیدان»، نوبت به «اومیت دوندار» فرمانده لشکر اول ارتش می رسد که مستقیم با اردوغان صحبت کند. اومیت دوندار در این تماس به اردوغان می گوید: «کودتاگران با من تماس گرفته اند و تنها چند ساعت فرصت دارم تا به آنان بپیوندم؛ لذا این آخرین تماس من با شماست! تماس گرفتم تا اطمینان دهم با ترتیبی که داده ام، امنیت شما تأمین خواهد شد.»

فرمانده لشکر اول ارتش، ترتیبات امنیتی برای حفاظت از اردوغان را به صورت زیر تشریح می کند: «دو خلبان کاملا مطمئن هواپیمای اف-4 در حال وظیفه دور کردن جنگنده های کودتاچی را از این منطقه برعهده دارند و تا به حال دو هواپیمای اف-16 را از منطقه دور کرده اند! فرودگاه دیلمان از سوی نیروهای مطمئن کاملا پاکسازی و ایمن شده است و شما می توانید از آن تردد کنید. البته باید از هواپیمای معمولی استفاده کنید تا در آسمان شناسایی نشوید! امشب سه هواپیمای عادی از این فرودگاه به استانبول می رود و کودتاگران نمی توانند ب ره سه هواپیما در آسمان حمله کنند.»

این تدبیر ساعتی بعد باعث نجات اردوغان می شود. ساعت12:30 و زمانی که هواداران آک پارتی توانستند فرودگاه را تسخیر کنند، با همین تدبیر به استانبول می آید تا با تحریک شدید هواداران خود، کار کودتا را یکسره کند.