جنگی که منطقه هنوز هم از آن آسیب می‌بیند

خبرگزاری تسنیم: آیا واقعا نیاز به گزارش رسمی انگلیسی بود تا بدانیم تونی بلر نخست وزیر سابق انگلیس در توطئه مشترک خود با جورج بوش پسر، رئیس جمهوری سابق آمریکا مرتکب اشتباه و فریبکاری در جنگ عراق و افغانستان شده است؟ آیا برای لحظه ای کسی درخصوص بهانه های بوش و بلر به منظور آغاز تجاوز و اشغال افغانستان وعراق شک و تردید داشت؟ آیا کسی درجهان هنوز هم وجود دارد، که باور نکرده باشد دلایلی آمریکا و انگلیس برای توجیه حملات برضد ملت های افغانستان و عراق واهی وساختگی بودند؟ آیا هنوز هم کسی شک دارد، در دو تجاوز نظامی آمریکا و انگلیس برضد عراق و افغانستان که یک میلیون کشته و صدها هزار زخمی عرب ومسلمان برجای گذاشتند؛ و صدها نظامی انگلیسی وآمریکایی در آن کشته شدند؛ همه به دلایلی واهی صورت گرفته است؟ سرانجام بعد از گذشت 7 سال، آن هم بدون هیچ توجیهی معقول برای این همه تاخیر در صدور نتایج گزارش، "سر جان چیلکات" انگلیسی به همراه تیم خود گزارش نهایی تجاوز به عراق را منتشر کردند گزارشی که اگر هم تاخیر صدور نتایج آن توجیهی داشته، تنها توجیه معقول آن کاستن از حجم انتقادها برضد دولت انگلیس وشامل شدن گذر زمان برای کاستن از تاثیر قانونی جرایم صورت گرفته دراثر به راه افتادن این تجاوز نظامی برای مقامات وقت انگلیسی است. آن چه را که به صورت قاطع درباره آغاز جنگ ازسوی انگلیس وآمریکا برضد عراق می دانیم این است: تونی بلر نخست وزیر وقت انگلیس درجلسه‌ای که درتاریخ 31 ماه ژانویه سال 2003 در کاخ سفید باجورج بوش رئیس جمهوری وقت آمریکا داشت، بوش به بلر چنین گفت:"تصمیم نهایی خود را برای آغاز یورش نظامی برضد عراق گرفته‌ام". همه خوب به یاد داریم؛ در آن زمان هر دوکشور متجاوز یعنی هم انگلیس وهم آمریکا موفق نشدند، شورای امنیت را در این باره به صدور تصمیم دومی برای اقدام نظامی برضد عراق متقاعد سازند.در آن زمان بازرسان بین‌المللی هیچ دلیل ملموسی مبنی بر وجود سلاح کشتار جمعی ازسوی نظام وقت حاکم برعراق نیافتند. این امر باعث شد، جامعه بین‌المللی برای آغاز جنگ متقاعد نشود. عراق درجریان پیامدهای ناشی از اشغال کویت ازسوی این کشور درسال 1991 میلادی، همه تسلیحات کشتارجمعی خود را نابود کرده بود. این مطالب را "حسین کامل" داماد "صدام حسین" بعد ازفرار ازعراق به "سرویس اطلاعات مرکزی آمریکا" با ارائه اسناد ومدارک ثابت کرده بود. "تونی بلر" درحالی از جلسه خود با بوش خارج شد، وبه دیدار خبرنگاران شتافت که به آنها چنین گفت:"بر سر موضوع مهم بخصوصی به توافق نرسیدیم". وی در مقابل نمایندگان پرلمان انگلیس هم بعد از گذشت چند روز همین "دروغ" را دوباره تکرار کرد. یک سال پیش از نشست مذکور بلر و بوش، کالین پاول وزیر امورخارجه وقت آمریکا به بوش درباره بلر چنین گفته بود: "تونی بلر درصورتی که گزینه نظامی را برضد عراق برگزینیم، با ما خواهد بود". آیا به دلایلی بیشتری هم نیاز دارید تا باور کنید، اقدام نظامی برضد عراق اقدامی نادرست و با دلایلی ساختگی بود؟ بسیار خوب، در تاریخ 7 ماه مارس سال 2003 میلادی، "لرد گولد اسمیت" دادستان کل انگلیس با ارسال یادداشتی برای تونی بلر در آن به وی متذکر شد:"اقدام نظامی برضد عراق مخالف قوانین بین المللی است". در آن زمان تونی بلر سریعا به وزرای خود دستور داد، این سند پاره و از بین برود. در همان زمان تونی بلر با اعمال فشارهای بسیاری برضد "لرد گولد اسمیت" وی را وادار ساخت، تا یادداشت دیگری را تهیه کند. در این یادداشت جدید اقدام نظامی برضد عراق با دلایل متعددی توجیه شده بود. هم اکنون گزارش چیلکات نشان داده است، تصمیم برای آغاز تجاوز نظامی برضد عراق در اساس هیچ توجیه قانونی نداشته است. بازهم دلیل وباز هم سند، تونی بلر درتاریخ 5 ماه آوریل سال 2002 درمزرعه شخصی جورج بوش درتگزاس دیدار کرد، در آن جلسه هر دوتنها بودند، اما کریستوفر مایر سفیر وقت انگلیس در آمریکا در این خصوص چنین گفت:"به درستی نمی دانم در این نشست چه گذشت؟ اما خوب می دانم توافقی بین این دو صورت گرفت. توافقی که گویی با خون هر دو آنها درمزرعه کروفرود امضا شده بود". در آن زمان بسیاری از خانواده های سربازان آمریکایی کشته شده در جنگ خواهان محاکمه جورج بوش شده بودند. جورج بوش توانست به بهانه های متعدد از محکمه بگریزد. 600 خانواده نظامی انگلیسی کشته شده درجنگ عراق نیز خواستار محاکمه بلر شده بودند. تونی بلر نه تنها محاکمه نشد، بلکه به فعالیت های شبیه به روابط عمومی درجهان مشغول شد. او از این راه پول هنگفتی به جیب زد. حتی برای مدتی وی به عنوان میانجیگر مذاکرات سازش بین فلسطینیان واسرائیلی‌ها بود. روزنامه‌های عربی، گزارش "چیلکات" را روز "نکبت" عراق دانستند روزنامه نگاران عرب بعد از صدور نتایج گزارش "لرد چیلکات" در خصوص تصمیم نخست وزیر انگلیس برای مشارکت این کشور در اشغال عراق، تونی بلر را "جنایتکار جنگی" توصیف کردند. این روزنامه نگاران عرب، درتوصیف تونی بلر وی را شخصی توصیف کردند، که درآن لحظه عقلش از واقعیتی که درآن زندگی می‌کند، جدا شد. گروهی دیگر از روزنامه نگاران عرب در توصیف این گزارش چنین نوشتند:"این گزارش چیزی را تغییر نداد. واقعیت این است که ازاین جنگ 13سال گذشته وپیامدهای ناشی ازشروع آن تجاوزنظامی13سال است که می گذرد". جنایتکار جنگی زهیر ماجد روزنامه نگار ومقاله نویس روزنامه الوطن چنین نوشت:" انگلیس متحمل نکبت فلسطینیان درسال 1948 است. این کشورعواقب این نکبت را که دربرگیرنده به راه افتادن حمام خون برای ملت فلسطین است، باید قبول کند. انگلیس اکنون هم نکبت دیگری را رقم زده است. اما این بار این نکبت را برای ملت عراق محقق ساخته است. از زمان آغاز اشغال عراق تا به امروز تمام خون‌هایی که در این کشور بر زمین جاری شده بر دوش انگلیس اشغالگر است. این نویسنده و روزنامه نگار اردنی افزود:"تونی بلر یک جنایتکار جنگی است. وی توانست "کوته مغزی" بنام جورج بوش را به وجود سلاح کشتار جمعی درعراق متقاعد سازد". ماجد دربخش دیگری از نوشته خود در روزنامه الوطن افزود:"تمام انفجارها وحوادث خشونت آمیزی که امروزه درعراق روی می دهند، همواره به مثابه لکه ننگی برای تونی بلر تلقی خواهند شد. تمام کسانی که درعراق از داشتن زندگی آرام محروم شده اند، همه به دلیل نابخردی این مرد است که زندگی توام با آرامش خود را درعراق از دست داده اند". وی درپایان نوشت:"خانواده تمام نظامیان انگلیسی که درتجاوز کشورشان به عراق کشته شدند، می توانند برضد تونی بلر اقامه دعوا کنند". همچنین عبدالبرای عطوان سردبیر روزنامه رای الیوم درخصوص گزارش چیلکات با این عنوان بلر را مخاطب قرار داد:"تونی بلر جنایتکار جنگی انگلیسی است". وی در این خصوص نوشت:"واقعا عذر خواهی تونی بلر چه سودی دارد؟ آیا آثار برجای مانده از آثار تجاوز بلر وشریک وی جورج بوش برضد عراق می کاهد؟ آیا این تجاوز نظامی با تشویق وخواست صهیونیست‌ها صورت نگرفت؟". عبدالباری عطوان همچنین تاکید کرد:" حتی محکوم شدن بلر به عنوان جنایتکار جنگی در سهیم بودنش در یتیم شدن بیش از 4 میلیون کودک عراقی و از دست رفتن پدر ومادر بسیاری از اشخاص درعراق یا بیوه شدن 4 میلیون زن عراقی که بسیاری از آنها در سنین جوانی بیوه شده اند، چه ارزشی دارد؟" فریبکاری بزرگ عبدالباری عطوان در ادامه چنین نوشت:"صدام حسین رئیس جمهوری (معدوم) عراق، به طور حتم تنها هدف اعلام شده این تجاوز نظامی برای از بین رفتن نبود". وی در این باره افزود:"بلکه هدف از آغاز این تجاوز در واقع خود عراق و منطقه عربی به صورت کلی بوده است". عبدالباری عطوان در این خصوص گفت:" درسایه وجود عراقی یکپارچه و قوی برای آمریکایی ها و انگلیسی ها محال بود، بتوانند طرح وتوطئه تجزیه وتکه تکه کردن عراق وسرقت ثروت های آن را محقق سازند. از این رو بعد از تجاوز به عراق این کشور را به فصل هایی از بحرانی که بعدها نامش را بهارعربی نامیدند گرفتار ساختند". فهمی عنبه مقاله نویس دیگر روزنامه الجمهوریه مصر هم در خصوص این گزارش انگلیسی چنین نوشت:"گزارش های اطلاعاتی که دولت انگلیس وانمود کرد، برای شرکت درتجاوز نظامی برضد عراق به آنها اعتماد و استناد داشته، نشان از بزرگ ترین فریبکاری این کشور در عصر حاضر دارد". وی نوشت:"جورج بوش رئیس جمهوری وقت آمریکا با کمک تونی بلر نخست وزیر آن زمان انگلیس دست به بزرگ ترین فریبکاری بین المللی زدند. آنها این جنگ را مقدمه ای برای تجزیه و تکه تکه کردن خاورمیانه قرار دادند. آنها با کمک این فریبکاری بین المللی در صدد نابودی اعراب هستند". عنبه در بخش دیگری از مقاله خود چنین نوشت:"اذعان تونی بلر بعد از انتشار این گزارش مبنی بر قبول کل مسئولیت مربوط به تصمیم کشورش برای مشارکت در حمله به عراق کمکی نمی کند". وی افزود:" آیا با یک عذر خواهی جان هایی که از بدن ها در این کشور گرفته شدند، مجددا باز گردانده خواهند شد؟‌ آیا خون هایی که تا به امروز درعراق ریخته می شوند، وتوجیهی هم برای ادامه خون ریزی وجود ندارد، متوقف خواهد شد؟ ". این نویسنده روزنامه الجمهوریه مصر در ادامه نوشت:"در این گزارش به وضوح اعلام شده است که تونی بلر مردم کشورش را فریب داده است. او بهانه های دروغینی را برای آغاز تجاوز به کشور عراق مطرح کرده است. او کسی است که ملت خود را مسخره کرد، و مردم انگلیس چشم بسته از او اطاعت کردند". در همین راستا روزنامه اماراتی موسوم به الخلیج در سرمقاله خود تحت عنوان "جنگ فاجعه بار" چنین نوشت:"تجاوز انگلیس به عراق اگرچه توام با اشکالات وکاستی های اساسی بوده، اما فاجعه بار آن است که وی هنوز هم معتقد است، با این تجاوز جهان بیشتر از گذشته امن شده است". در این روزنامه اماراتی چنین آمده است:"اشتباهاتی که تونی بلر از آنها اشتباهات حاشیه ای یاد کرده، وهرگز اصلی واساسی ندانسته مسائلی نظیر نابودی عراق و ازبین رفتن اقتصاد این کشور وکشته شدن نزدیک به یک میلیون شهروند عراقی وآواره شدن میلیون‌ها شهروند عراقی هستند، این مسائل از نظر تونی بلر اشکالات وخطاهای حاشیه‌ای هستند". مناسب ترین راه پیش روی تونی بلر این نشریه اماراتی در ادامه چنین نوشت:" آیا تروریسمی که امروز درحال ضربه زدن به تمام جهان است، حاصل سیاست های نظامی اشتباه تونی بلر و جورج بوش نیستند؟ ". تونی بلر به اشتباه خود اذعان کرده و ازبابت آن عذر خواهی کرد. او اعلام کرد، توجیه جنگ کار درستی نبوده است، آما آیا این به تنهایی کافی است؟ چگونه ممکن است، انگلیس به کشوری حمله کند و آن را به آتش بکشد، و نظام اقتصادی و سیاسی آن را نابود کند، سپس تنها به یک اظهارتاسف ساده بسنده کند؟. درباره زمان صدور گزارش مربوط به تجاوز انگلیس به خاک عراق عثمان میرغنی در روزنامه الشرق الاوسط چنین نوشت:"زمان انتخاب شده برای این گزارش و صدور آن مناسبت رتین زمان به شمار می آید. انگلیس این روزها گرفتار مشکلات ونابسامانی های ناشی از اختلاف نظرهای حاصل از همه پرسی خروج این کشور از اتحادیه اروپاست. از این رو نشریات و رسانه های خبری انگلیسی مشغول پرداختن به منازعات درون حزب محافظه کار برای انتخاب رهبری جدید به عنوان نخست وزیری جایگزین دیوید کامرون است". میرغنی افزود:"درکل باید گفت زمانی که برای صدوراین گزارش انتخاب شده زمانی خنثی وبدون تاثیر درتحولات جاری انگلیس به شمار می آید. اکنون منطقه خیلی برای این گزارش انگلیسی اهمیتی قائل نیست. چرا که از زمان یورش به عراق 13 سال می گذرد. هنوز هم آثار برجای مانده از آن جنگ از بین نرفته بودند که نزاع های دیگری آثار پررنگ تری برآن جای نهادند. اکنون داعش و دولت هایی که داعش آنها را اسلامی می‌خواند در منطقه یکی پس از دیگری شکل می گیرند". 13 سال از زمان آغاز تجاوز برضد عراق می گذرد. اکنون کمیته ای آمده وگزارشی را در این خصوص منتشر کرده است. گزارشی که در آن حمله واشغال عراق محکوم می شود. در این گزارش آمده که اطلاعات مربوط به توجیه تجاوز برضد عراق اطلاعات نادرست بودند. 13 سال از جنگ ویرانگری که آمریکا وانگلیس با مشارکت استرالیا و برخی دیگر از کشورها برضد عراق درسال 2003 آغاز شد، می گذرد. این کشورها در آن زمان مدعی شدند، هدف از این تجاوز نظامی از بین بردن سلاح کشتار جمعی عراق است. اما امروزه می بینیم کمیته ای بنام "چیلکات" که به بررسی جنگ عراق اختصاص داشته از اشتباه بودن دلایل ومستنداتی که براساس آن جنگ شکل گرفته حکایت داشته است. سر جان چیلکات رئیس کمیته تحقیق انگلیسی در رابطه با تجاوز به عراق در این باره اعلام کرد:"گزارش کمیته نشان داده است، اطلاعاتی که با استناد به آنها نجاوز به عراق صورت گرفت، اطلاعاتی نادرست هستند. از این رو امیدواریم در آینده هر ماجراجویی نظامی خارجی که بخواهد انگلیس در آن مشارکت داشته باشد، توام با تحلیل دقیق و ارزیابی صحیح سیاسی آن صورت گیرد. نباید از اطلاعات نادرست در توجیه این نزاع ها استفاده شود. حتی المقدور زمانی که درخصوص موضوعی اطلاعاتی به دست می آید، باید درباره صحت یا سقم این اطلاعات تحقیق و بررسی لازم انجام گیرد. موضوعی که درباره اطلاعات مربوط به تجاوز نظامی برضد عراق هرگز به آنها توجه لازم صورت نگرفت. چرا که در اقدام نظامی برضد عراق براطلاعات نادرست استناد شده بود. "چیلکات" در این گزارش خود به صراحت چنین اعلام کرد:"تونی بلر نخست وزیر وقت انگلیس زمانی که درمجلس عوام انگلیس حضور یافت، به صراحت اعلام کرد، نظام صدام حسین براساس اطلاعات سرویس های اطلاعاتی سلاح کشتار جمعی دراختیار دارد که می تواند درآینده برای دولت انگلیس تهدید به شمار آید. درحالی که این اطلاعات توجیه لازم را نداشته است". "چیلکات" درادامه می افزاید:"کمیته اطلاعات مشترک وظیفه داشت، توضیح لازم در رابطه با ثابت نشدن اطلاعات مربوط به دراختیار بودن سلاح کشتار جمعی ازسوی صدام حسین را به اطلاع تونی بلر برساند. البته این کمیته به تونی بلر اطلاع داد، درصورت آغاز جنگ برضد عراق ممکن است، این سلاح به دست القاعده بیفتد. در این صورت این سلاح به دست گروه های تروریستی خواهد افتاد. رئیس کمیته تحقیق در رابطه با تجاوز به عراق توضیح داد:"وزرای دولت تونی بلر مطلع بودند؛ برنامه ریزی و آمادگی های آمریکا برای تجاوز به عراق وبعد از تجاوز توام با مشکلات وکوتاهی هایی بوده است". وی در این باره افزود:"بیش از 200 شهروند انگلیسی در این جنگ کشته شدند. و این به معنی درد واندوه عمیق برای خانواده های آنان است". "چیلکات" در ادامه اعلام کرد:"تجاوز به عراق تا سال 2009 باعث مرگ نزدیک به 150 هزار نفر شد. جنگ بیش از یک میلیون آواره هم برجای گذاشت. از این رو به جرات می توان گفت این جنگ برای ملت عراق مشکلات بسیاری برجای نهاده است". گزارشی که نگارش آن 7 سال به طول انجامید، در 12 جلد کتاب تهیه شده است. در این گزارش بهع درس ها وعبرت های فراوانی ازتجاوزبه عراق اشاره شده است. اما درسی که برای آینده براساس گزارش "چیلکات" به درد انگلیس می خورد این است:"این گزارش به این دلیل7 سال زمان برد، چرا که قراربود، درابتدا درهمان سال نخست به نتیجه برسد. اما به دلیل مشکلاتی که از نظر اطلاعاتی این جنگ داشته، و به دلیل عبرت گرفتن از پیامدها و اشتباهات آن کار دقت بالایی نیاز داشت". متن کامل این گزارش در 12 جلد کتاب به دوید کامرون نخست وزیر انگلیس تحویل شده است. از این رو کابران اینترنتی هم از روز چهارشنبه هفته گذشته می توانستند، برای مطلع شدن از مفاد این گزارش با مراجعه به پایگاه بررسی های عراق به صورت مستقیم از مفاد آن مطلع شوند. البته پیش ازانتشار و در معرض عموم قرار گرفتن متن کامل این گزارش قرارشده است، ابتدا خانواده‌های نظامیان انگلیسی وشهروندانی که عزیزان خود را در قالب نظامی درجنگ عراق از دست داده اند، از مفاد آن مطلع شوند. کمیته "چیلکات" کمیته مستقل انگلیسی متخصص تحقیق در رابطه با مشارکت انگلیس در جنگ عراق است. این کمیته درسال 2009 ازسوی "گوردان براون" نخست وزیر وقت انگلیس تاسیس شد. گزارش مذکور دوره زمانی بین سال های 2001 تا سال 2009 را مورد بحث و بررسی قرار داده است. تونی بلر نخست وزیر وقت انگلیس به عنوان مسئول در رابطه با تصمیم گیری برای دخالت کشورش در تجاوز به عراق به عنوان یکی از 100 شاهد این پرونده دربرابر کمیته چیلکات دو مرتبه حاضر شد. تونی بلر نخست وزیر اسبق انگلیس در این رابطه تنها به ارائه برخی ژاسخ های کوتاه و ساده دربرابر گزارش کمیته چیلکات بسنده کرد. وی این گزارش را حامل انتقاد واقعی ومشخص در رابطه با آمادگی‌ها و برنامه ریزی‌های پیش از آغاز جنگ برضد عراق دانست. تونی بلر متعهد شد، پاسخ های بسیار کاملی را درآینده درباره اتهامات این گزارش ارائه خواهد کرد. نخست وزیر اسبق انگلیس اعلام کرده که بخش اعظم ایرادهایی را که کمیته "چیلکات" از مشارکت انگلیس در جنگ برضد عراق داشته، به دلیل نوع رابطه دولت انگلیس در آن زمان با دولت آمریکا بوده است. وی در این رابطه تنها به این گفته بسنده کرد:"من مسئولیت کامل تمام اشتباه های صورت گرفته را تحمل می کنم. بدون هیچ استنثایی مسئولیت همه اشتباه ها را می پذیرم. اما درعین حال توضیح خواهم داد، چرا برداشته شدن صدام حسین اقدام درستی بوده است؟ و ثابت خواهم کرد، برداشتن صدام عامل شکل گیری تروریسمی که اکنون در خاورمیانه و مناطق دیگر شاهدش هستیم، نمی باشد". به نوبه خود دیوید کامرون نخست وزیر انگلیس هم در این باره تنها به این گفته در برابر نمایندگان پارلمان انگلیس بسنده کرد وگفت:"من امیدوارم خانواده ها و نزدیکان و دوستان کسانی که در عراق کشته شدند، راهی برای آسوده شدن خود بیابند. باید به این عزیزان اطمینان دهم، ما هرگز جانفشانی وفداکاری این عزیزان را فراموش نخواهیم کرد". وی در این باره توضیح داد که پارلمان انگلیس در هفته جاری قرار است طی دو روز گزارش "چیلکات" را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد. در این گزارش اسناد وجزئیاتی که وزارتخانه های انگلیسی تهیه کرده بودند، ارائه داده شده است. این مدارک صفت محرمانه بودن خود را از دست داده اند. این اطلاعات در حد ارزیابی اطلاعلاتی که منجر به آغاز جنگ واطلاعاتی که بیانگر توان نظامی وتسلیحاتی عراق بوده، خلاصه شده است. همچنین در این گزارش نامه نگاری های خصوصی بین تونی بلر وجورج بوش بوده آورده شده است. اطلاعاتی که مربوط به آغاز جنگ هستند. وبعدها بنیان دخالت نظامی مشترک دو کشور در عراق را پایه ریزی کردند. نزاع و تجاوز برضد عراق به مثابه یک اشتباه بزرگ بود. اشتباهی که موجب رویداد بحرانی بزرگ درکشورهای عربی وخاورمیانه شد. بحرانی که تا به امروز منطقه از آن آسیب می بیند. تجاوز انگلیس وآمریکا برضد عراق موجب شکل گیری وسیع سازمان‌های تروریستی و رخنه آنها به صورت گسترده دربین جامعه و قدرت یافتن بی سابقه آنها شده است. درآن زمان القاعده فعالیت خود را درعراق ازطریق افرادی که درآن زمان به بازگشتگان از افغانستان معروف بودند، به دست ابومصعب الزرقاوی آغاز کرد. پس از آن این گروه های تروریستی بعد از بوجود آمدن خلا امنیتی در سوریه رخنه کردند. سپس به کشورهای دیگر عربی راه یافتند.