چرایی ایجاد تنش بین روابط مصر و قطر

خبرگزاری مهر: روابط مصر و قطر در دوره روسای جمهوری مصر با فراز و نشیب فراوان همراه بوده است که می توان از تیرگی روابط تا مرحله اتهام زدن به یکدیگر را مورد اشاره قرار داد. اختلافات دائمی میان دو کشور از دوره جمال عبدالناصر وجود داشت. در آن زمان قطر اقدام به تحریم نشست سران عرب در قاهره کرد و عبدالناصر در واکنش گفت: دو درخت نخل و یک خیمه مصر را تحریم می کنند. روابط طرفین در دوره انور سادات نیز سرد بود. انور سادات در واکنش به اعتراض قطر به امضای کمپ دیوید به قطری ها حمله کرد و از آنها به عنوان منطقه کوچکی که مدعی کشور هستند نام برد. روابط مصر و قطر در زمان حسنی مبارک نیز بهتر از قبل نشد. به سبب حمایت شیخ حمد آل ثانی امیر وقت قطر از حماس و روابط قطر با ایران، قاهره و دوحه روابطی نداشتند. اما در دوره کوتاه زمامداری محمد مرسی روابط گرمی میان طرفین برقرار شد و مرسی یکماه پس از به قدرت رسیدن به قطر رفت. در این دوره کوتاه، سفرهای زیادی از سوی مسئولان دو کشور صورت گرفت. با این حال دوره عدلی منصور روابط قطر و مصر بحرانی بود. مصر، قطر را به حمایت از اخوان المسلمین متهم می کرد. در دوره عبدالفتاح السیسی روابط طرفین به سردی بیشتر گرایید. دوحه علاوه بر اینکه با ابزار رسانه ای خود یعنی الجزیره به شدت به مصر حمله کرد و روی کار آمدن السیسی را مورد هجمه قرار داد. در پرونده لیبی نیز به قاهره اعتراض کرد. آنها از حملات جنگنده های مصری به لیبی انتقاد کردند. در مقابل مصر نیز قطر را به حمایت از تروریسم متهم کرد و سفیر خود را از دوحه فراخواند. هرچند شیخ تمیم در نشست سران عرب در شرم الشیخ شرکت و با السیسی هم دیدار کرد اما روابط دو کشور همچنان بحرانی مانده است. آنچه روابط قطر و مصر را بحرانی نگه می دارد موضوعات ریشه ای است. برخی عوامل تیرگی روابط میان مصر و قطر در برهه کنونی عبارتند از؛ -مخالفت دوحه با دخالت نظامی مصر در لیبی. -فراخوانی سیف بن مقدم البوعینین سفیر قطر از مصر به دنبال اظهارات نماینده مصر در اتحادیه عرب درباره متهم کردن قطر به حمایت از تروریسم در منطقه. - ادامه سیاست های شبکه الجزیره علیه مصر و ارتش آن. قاهره خواهان توقف هجمه های الجزیره علیه مصر است و فعالیت های این شبکه را در راستای اهداف اخوان المسلمین می داند. - حمایت و پذیرش رهبران اخوان المسلمین از سوی قطر. مصر مایل است که قطر اعضای اخوان المسلمین که در قطر پناهنده هستند را تحویل دهد. - حمایت تسلیحاتی و مالی قطر از گروههایی مانند انصار شریعت و فجر لیبی. - قاهره دوحه را متهم به دخالت در امور داخلی مصر و ایجاد بحران با بهره گیری از شبکه الجزیره می کند و از هجمه و فعالیت الجزیره ضد مصر و زیرسئوال بردن رهبران آن به شدت ناراضی است. - مصر مایل است که مشروعیت حکومت عبدالفتاح السیسی از سوی دوحه به رسمیت شناخته شود و قطر این موضوع را نمی پذیرد زیرا آن را به مفهوم به رسمیت شناختن کنار زدن محمد مرسی از ریاست جمهوری مصر می داند. حکمی که آتش اختلافات را شعله ور کرد حکم صادر علیه محمد مرسی رئیس جمهوری برکنار شده مصر در پرونده مربوط به جاسوسی برای قطر، آتش اختلافات را مجددا شعله ور کرده است. وزارت خارجه قطر حکم صادر علیه محمد مرسی را ناعادلانه و غیرواقعی توصیف کرد. «احمد الرمیحی» رئیس دفتر رسانه‌ای وزارت خارجه قطر گفت: اگر چه این حکم توسط دادگاه جنایی قاهره صادر شده، با این حال نادرست و عاری از صحت و متناقض با عدالت و واقعیت‌ها است؛ چرا که شامل ادعاهایی گمراه کننده و مغایر با سیاست‌های دولت قطر درقبال کشورهای دوست از جمله مصر است. الرمیحی افزود، متهم کردن محمد مرسی و برخی خبرنگاران به جاسوسی به قطر از اصل مردود است. مدیر دفتر رسانه‌ای وزارت خارجه قطر اضافه کرد، البته صدور چنین احکامی عجیب نیست؛ زیرا دادگاه‌های مصر طی ۲ سال گذشته برای بیش از یک‌هزار متهم احکام اعدام و حبس ابد صادر کرده‌اند که این احکام از سوی دادگاه تجدیدنظر این کشور لغو شده است. وی تأکید کرد، چنین احکامی فاقد عدالت است و خدمتی به تحکیم روابط برادرانه میان کشورهای دوست نمی‌کند بلکه پیشینه‌ای خطرناک برای روابط میان کشورهای عربی به شمار می‌رود. در مقابل مصری ها نیز بیکار ننشستند و پاسخ قطری ها را اینگونه دادند: دستگاه قضایی مصر کاملا حرفه ای و شفاف عمل کرده است و سیستم قضایی مصر ریشه دار است. واکنش قطری هایی که همه امکانات و تلاش خود را طی سالیان گذشته ضد ملت مصر و نهادهای آن به کار بسته اند جای شگفتی ندارد. قدر مسلم آن است که روابط مصر و قطر نه تنها به مسیر عادی شدن پیش نمی رود بلکه به سردی بیشتر می گراید. باید شاهد جنگ بیانیه ها مصر و قطر علیه یکدیگر و حضور شخصیتهای ضد مصری در شبکه الجزیره باشیم. بدون شک شخصیت های مصری هجمه شدیدی علیه قطر خواهند کرد و اتهامات زیادی به دوحه خواهند زد. مصر و قطر هر کدام تلاش خواهند کرد که از شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه عرب علیه یکدیگر بهره گیرند. قطری ها معتقد هستند که با طرح جاسوسی علیه آنها در واقع علیه یک عضو شورای همکاری خلیج فارس عمل شده است. اختلافات میان مصر و قطر استراتژیک است و این موضوع راه را برای هر تلاشی برای نزدیک کردن دو کشور می بندد. تا زمانی که مواضع قطر علیه مصر ادامه دارد و قاهره نیز دوحه را دشمن می داند این روابط برقرار نخواهد شد.