چه کسانی از مرگ ملا اختر منصور نفع می‌برند؟

خبرگزاری فارس: در 21 ماه می 2016، برای نخستین‌بار یکی از رهبران طالبان افغانستان در نتیجه‌ حمله‌ هوایی مستقیم نیروهای آمریکایی کشته شد. کشته شدن این رهبر طالبان را یک دستاورد قابل توجه برای حکومت‌های آمریکا و افغانستان خواندند. «ملا اختر محمدمنصور» رهبر طالبان، همراه با راننده‌اش در ایالت بلوچستان پاکستان کشته شد. این امر نشان‌دهنده‌ تغییر قابل توجه در روش کار ایالات متحده بود، به‌دلیل اینکه در سال‌های اخیر حملات هواپیماهای بدون سرنشین آمریکایی تنها به منظور هدف قراردادن القاعده و داعش محدود شده بود. گفته می‌شود که آمریکایی‌ها از 3 ماه پیش از این حمله اطلاعاتی در مورد منصور جمع‌آوری می‌کردند. وقتی فرصت یافتند، هدفشان را زدند و رهبر طالبان را کشتند. دیپلمات نوشت: اما پرسش‌های زیادی در مورد مرگ ملا اختر منصور بی‌پاسخ مانده‌اند. در این بین یکی از مهم‌ترین پرسش‌ها یکی این است که چه کسی یا کسانی از مرگ این رهبر طالبان بیشترین نفع را می‌برد؟ مرگ رهبر طالبان احتمالا اکثریت مردم افغانستان مرگ این رهبر طالبان را یک دستاورد می‌دانند. با این‌حال اکثریت آن‌ها به‌ خوبی می‌دانند که بعید است کشتن رهبر طالبان پیشرفتی در جنگ یا گفت‌وگوهای صلح با طالبان بیاورد. وقتی رهبر طالبان کشته شود، احتمالاً اعضای این گروه ستیزه‌جو جانشین تندروتری به‌جای وی انتخاب خواهد کرد. این دقیقا چیزی است که پس از مرگ ملا محمد عمر اتفاق افتاد. پس از مرگ وی، منصور که تندروتر از ملا عمر بود، به رهبری این گروه منصوب شد. در دوران رهبری منصور بود که طالبان ولایت قندوز را تصرف کردند و حمله‌ مرگباری را بر ریاست دهم امنیت ملی در کابل انجام دادند. اکثریت افغانستانی‌ها می‌دانند که وقتی یک رهبر جدید کنترل طالبان را به‌دست بگیرد، به‌خاطر اثبات توانایی‌هایش، احتمالا خشونت بیشتری را بر آن‌ها اعمال می‌کند. بنابراین، افغانستان از مرگ رهبر طالبان سود اندک می‌برد. برای ایالات متحده، کشتن رهبر طالبان افغانستان یک پیروزی تبلیغاتی است و انتقام خون سربازان آمریکایی که در یک دهه گذشته در افغانستان کشته شده‌اند. ماشین نظامی آمریکا هنوز فعال است کشتن رهبر طالبان همچنین نشان می‌دهد که ماشین نظامی آمریکا هنوز در هدف قراردادن تروریست‌ها، در جایی که پنهان شوند، قوی و فعال است. این گزارش می‌افزاید: با این‌حال، با کمال تعجب کشوری که از مرگ منصور بیشترین نفع را می‌برد، پاکستان است. پاکستان با تامین اسلحه، پول و پناهگاه‌ها برای جنبش طالبان افغانستان و آموزش آن‌ها، از طالبان حمایت می‌کند. بنابراین، در ظاهر، به نظر می‌رسد که پاکستان با مرگ رهبر طالبان ضرر می‌کند. اما اگر دقت کنید، خواهید دید که مشوق‌های زیادی برای اسلام‌آباد وجود دارد تا از دست ملا اختر منصور رهایی یابد. در ماه‌های اخیر، گزارش‌هایی در مورد مشاجره بین سازمان اطلاعات پاکستان و منصور به گوش می‌رسد؛ دلیل دیگر برای اینکه چرا پاکستان از مرگ منصور نفع می‌برد ناکامی وی در متحد کردن دوباره‌ طالبان بود. طالبانی که به‌دنبال مرگ ملا محمد عمر، بنیانگذار این گروه، به چند جناح انشعاب پیدا کرد. گروه انشعابی طالبان به رهبری «ملا رسول» به جنوب‌ غرب افغانستان نقل مکان کرده و شدیداً با رهبری طالبان توسط منصور مخالفت کرد. با این‌حال، پس از مرگ منصور، «ملا هبت‌الله آخندزاده» به‌عنوان جانشین وی انتخاب شد. وی مانند رسول، رهبر گروه انشعابی طالبان، از قبیله‌ «نورزی» است. از سوی دیگر، منصور از قبیله‌ «اسحاق‌زی» بود و این امر درخواست تجدید نظر از گروه انشعابی طالبان به رهبری رسول را برای وی سخت‌تر ساخته بود. علاوه بر آن، این حقیقت که آخندزاده رهبر جدید طالبان، به‌عنوان یک رهبر مذهبی شهرت دارد تا یک رهبر نظامی یا سیاسی، وی را در موقعیت خوبی قرار می‌دهد تا طالبان را بر اساس مذهب متحد کند. پاکستان از اینکه آخندزاده مهارت‌های سیاسی یا نظامی ندارد نیز نفع می‌برد، چون این به این معناست که «سراج‌الدین حقانی» معاون وی احتمالا امور سیاسی و نظامی طالبان را پیش خواهد برد. «سراج‌الدین حقانی» همچنین رهبر شبکه حقانی است؛ شبکه‌ای که گفته می‌شود رابطه نزدیکی با سازمان اطلاعاتی پاکستان دارد. نفع دیگری که پاکستان از مرگ منصور می‌برد، مختل ساختن فعالیت گروه هماهنگی چهارجانبه( افغانستان،پاکستان،چین،آمریکا) است. ناکامی پاکستان در آوردن طالبان به میز مذاکره دیپلمات نوشت: با این‌حال، ناکامی پاکستان در آوردن طالبان به میز مذاکره، به اعمال فشار از سوی ایالات متحده و افغانستان منجر شد و پاکستان دیگر بهانه‌‌ای نداشت. فشار از سوی ایالات متحده زمانی بیشتر شد که کنگره این کشور در سال جاری تصمیم گرفت پول فروش هواپیماهای F-16 را به پاکستان نپردازد. با این‌حال، اکنون که منصور مرده است، پاکستان می‌تواند از این فرصت به‌عنوان بهانه‌‌ای استفاده کند و طالبان را به میز مذاکره نیاورد. پاکستان می‌تواند ادعا کند که رهبری طالبان در حال گذار است و در نتیجه آن‌ها نمی‌خواهند در گفت‌وگوهای صلح شرکت کنند. در عین حال پاکستان با ارائه اطلاعاتی در مورد محل اقامت منصور به آمریکایی‌ها برای انجام حملات هوایی،حسن نیت خود نشان داده است. این امر می‌تواند به از سرگیری کمک نظامی به پاکستان منجر شود.