ویژگی‌های «فاجعه انسانی» یمن

خبرگزاری فارس؛ حامد شهبازی: در پنج ژوئیه 2016 اسکادرانی از جتهای جنگنده اف-15 از نیروی هوایی سلطنتی عربستان سعودی حومه صنعا پایتخت یمن را بمباران کرد که طی آن مرکز نگهداری و ارائه خدمات به نابینایان موسوم به «النور» با خاک یکسان شد. «معلولان در خوابگاه‌های خود هدف قرار گرفتند. می توان تصور کرد که آنها به یک نابینا حمله کنند؟ این چه جنایتی است؟ چرا؟ آیا نابینایان هم در جنگ دخیل هستند؟» اینها جملات عبدالله احمد البنایان است که با خشم از بمباران سعودی‌ها، سخن می گفت. در آن شب نفرت‌انگیز علاوه بر مرکز نابینایان، یک اتاق بازرگانی محلی، سالن عروسی و چندین منطقه مسکونی هدف بمباران جنگنده‌های سعودی قرار گرفت. این حمله که از سوی بان کی مون دبیر کل سازمان ملل هم بشدت محکوم شد نمایانگر دو ویژگی اصلی جنگ خونین و سبوعانه در یمن است که جاسمین ریمن کارشناس مسائل خاورمیانه از آن به عنوان جنگ هراس آور یادمی کند: نخست، ائتلاف تحت رهبری عربستان که مورد حمایت آمریکا قرار دارد، دست به نقض گسترده حقوق بشر و جنایات جنگی در یمن می زند. دوم، ناگفته‌های بسیاری درباره دردو رنج شهروندان یمنی وجود دارد که اوضاع یمن ره به یک فاجعه بشری سوق می دهد. با وقوع جنگ تحمیلی از سوی عربستان، بتدریج زمینه رشد و گسترش گروه‌های تروریستی به ویژه گروه القاعده در شبه جزیره عربستان فراهم شد که خطرناک‌ترین شاخه این شبکه تروریستی جهانی محسوب می شود و این گروه از هرج و مرج به وجود آمده نهایت استفاده را برای تحکیم مواضع خود در جنوب یمن را برده است. گروه تروریستی داعش نیز به یمن چشم دوخته و برای به چنگ آوردن مناطق یمنی از کنترل رقبای القاعده‌ای خود تلاش می کند. یکی از معدود روزنامه‌نگارانی که در یمن برای پوشش تحولات این کشور حضور دارد «ایونا کرگ» از نشریه «اینترسپت» است که وقایع تلخی از جنگی خشن و بی رحمانه علیه مردم غیرنظامی یمن را به تصویر کشیده است. وی گزارش داده که جتهای جنگنده عربستان به طور مستمر نواحی مسکونی پرازدحام، بازارها و ساختارهای زیربنایی را هدف قراری می دهند. با این حال سوابق قابل اتکایی در قبال آمار تلفات و شمار موارد اعلام نشده از جنایات به نظر بسیار بالاست. آمار تلفات غیرنظامیان بسته به منبع از چندهزار کشته و چند هزار زخمی حکایت دارند که نیمی از این تلفات را غیرنظامیان تشکیل می دهد. بیش از دو میلیون غیرنظامی بی خانمان و بیش از از 120 هزار تن به کشورهای همسایه گریخته‌اند.(اینجا) تحقیقات صورت گرفته از سوی سازمان ملل در تابستان سال گذشته نسبت به اوضاعی فاجعه‌باری که پیش روی غیرنظامیان یمنی قرار دارد، هشدار داده بود. این گزارش حاکی است که 4 تن از میان 5 یمنی به کمکهای بشردوستانه متکی هستند و حدود سه چهارم آنها به آب آشامیدنی سالم دسترسی ندارند. سازمان ملل اوضاع یمن را «فاجعه انسانی» اعلام کرد. نابودی زیرساختهای یمن به ویژه محاصره دریایی یمن که از مردم این کشور را از دسترسی به کمکهای بشردوستانه و واردات غذا محروم می کند، باعث شده که بیش از نیمی از یمنی‌ها به ناامنی غذایی منجر شوند. بیش از 300 هزار کودک در حال رنج بردن از سوء تغذیه شدید و جدی هستند؛ مسئله‌ای که با حملات هوایی ائتلاف تحت رهبری عربستان به بیمارستانها و مدارس وخیم‌تر هم شده است. ائتلاف تحت رهبری عربستان به طور نظام‌مندی در حال بمباران بیمارستانهاست که تا به حال در جمع بیش از 130 بیمارستان از جمله تاسیسات پزشکان بدون مرز نیز آسیب دیده‌اند. این در حالی است که روزنامه ایندیپندنت انگلیس در گزارشی می نویسد که «در نتیجه این حملات، نظام درمانی یمن به زانو در آمده است. مردم مجروح غالبا دیگر جرات نمی کنند به نزد پزشکان بروند. بیماری‌های چون فلج اطفال، تب دنگی و اسهال در حال افزایش هستند. ازسویی میراث فرهنگی غمنی یمن زیر بمباران شدید عربستان در حال نابودی است ضمن آنکه سلاحها و تاکتیکهایی که سعودی‌ها در قبال اهدافشان در یمن به کار می گیرند، به خسراتهای جنگ افزوده است. تاکتیک «ضربه مجدد» که از سوی پهپادهای آمریکایی در پاکستان مورد استفاده بود، تاکتیک مورد علاقه سعودی‌هاست به این نحو که چند دقیقه بعد از حمله نخست، حمله‌ای دیگری با هدف کشتن نیروهای امدادی که به صحنه می شتابند، صورت می گیرد. در شش جولای سال میلادی گذشته 35 نفر به این شیوه در استان «لحج» کشته شدند. این در حالی است که به موجب قوانین بین‌المللی به ویژه پیمان رم تعریف جنایات بین المللی شامل این امر می شود که «دست زدن به هر حمله‌ای با علم به اینکه باعث مجروحشدن غیرنظامیان شود، در زمره جنایات جنگی محسوب می شود.»(اینجا) عربستان سعودی با تاکتیکهای زمینی و هدف قرار دادن عمدی شیعیان یمن، یک نزاع سیاسی بر سر حاکمیت عبده الهادی ربه رییس جمهوری فراری را به یک جنگ فرقه‌ای-مذهبی خونین تبدیل کرده است. عربستان با درگیر کردن خود در جنگی خونین به دنبال اهداف منطقه‌ای بلندپروازانه‌ای است که متاسفانه از سوی برخی کشورهای غربی به ویژه آمریکا حمایت نیز می شود و آنگونه که جنگ در سوریه نیز نشان داد، آل سعود برای نیل به جاه‌طلبی‌ها و قدرت‌طلبی از به خاک و خون کشیدن ملتهای مظلوم یمن و سوریه هم فروگذار نیست و با وجود تلاشهایی که برای توافق آتش‌بس در یمن صورت می گیرد، بی‌اعتمادی و عهدشکنی‌هایی که از سوی طرف سعودی صورت می گیرد، چشم‌انداز صلح و توقف کشتار بی‌گناهان در یمن، تیره‌و‌تار به نظر می رسد ضمن آنکه آمریکا و اروپا فشاری بر متحدان سعودی خود به منظور پایبندی به تعهداتشان نمی آورند. به گفته شیخ احمد فرستاده ویژه سازمان ملل در امور یمن« جنگ در یمن باید پایان یابد پیش از آنکه لطمات غیرقابل جبرانی به آینده یمن و منطقه وارد شود. این واقعا آخرین بخت ماست.»