پشت پرده استعفای «داوود اوغلو» و نقش اردوغان

خبرگزاری فارس: احمد داوود اوغلو نخست وزیر ترکیه روز چهارشنبه چهارم می اعلام کرد که از پست خود در ریاست حزب عدالت و توسعه (حزب حاکم) کناره‌گیری می‌کند.

جلسه مهم حزب عدالت و توسعه ترکیه به ریاست «احمد داوود اوغلو» امروز پنجشنبه تشکیل و در جریان آن اعلام شد که کنگره فوق‌العاده اعضای حزب حاکم در 22 ماه می (2 خرداد) تشکیل خواهد شد و داوود اوغلو برای ریاست حزب حاکم نامزد نخواهد شد.

شبکه خبری الجزیره با اشاره به این مسئله گزارش داد، داوود اوغلو خواستار برگزاری کنگره فوق‌العاده برای انتخاب رئیس جدید حزب شد. این اقدام به معنای استعفای او از ریاست حزب و ریاست دولت است. البته استعفای وی اعتراض به دخالت‌های رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه در کار دولت و این حزب است.

وبگاه خبری «ترکیا بوست» درباره پشت پرده استعفای اوغلو می‌نویسد، داستانی در سپتامبر گذشته و در نخستین شب کنگره عمومی حزب عدالت و توسعه اختلاف شدیدی میان اوغلو و اردوغان به وجود آمد.

اوغلو بر این باور بود اردوغان که در حال حاضر به عنوان رئیس جمهوری ایفای نقش می‌کند فاصله برابری با همه احزاب دارد. از این روی بدون مشورت با اردوغان و افراد وابسته به او لیست موسساتی را آماده کرد تا از شرکت کنندگان در این کنگره بخواهد به آن رأی دهند. این مسئله نیز خشم اردوغان را در پی داشت و سبب شد که اقدامات عملی را برای تصحیح سوء برداشت اوغلو انجام دهد.

به گزارش این وبگاه، در اواخر شب کنگره، به داوود اوغلو خبر رسید که «بینالی یلدیریم» - که یکی از مهمترین افراد وابسته به اردوغان در حزب عدالت و توسعه است - امضای اکثر افرادی را که در آن کنفرانس شرکت داشتند جمع کرده و آماده است که ریاست این حزب را به دست گیرد و داوود اوغلو را کنار بزند. داوود اوغلو نیز مستقیما نزد اردوغان می‌رود تا از صحت این خبر جویا شده و مطمئن شود که آیا اردوغان این کودتا را طرح ریزی کرده است یا خیر؟ اردوغان نیز در پاسخ به اوغلو می‌گوید: «من از کار یلدیریم اطلاع دارم. همان گونه که از اقدامات تو مطلع هستم. می‌توانی انتخاب کنی».

بنا بر این گزارش، نتیجه دیدار اوغلو و اردوغان در آن شب در نتایج کنفرانسی که یلیدریم در آن نامزد نشد مشخص شد. این مسئله بدین معنا بود که اردوغان رهبری خود بر داوود اوغلو را تحمیل کرد و اوغلو نیز این مسئله را پذیرفت. این مسئله همچنین نشان می‌دهد که اردوغان همچنان اصرار دارد منصب «تنها رهبر ترکیه»‌را در این مرحله در اختیار داشته باشد و اوغلو نیز پذیرفته است که مدیر این حزب و دولت باشد نه رهبر آن؛ مسئله‌ای که سبب شد روز گذشته استعفا دهد.

اردوغان از روز نخست نشان داد که در انجام وعده‌های روزهای انتخابات ریاست جمهوری که مربوط به نظام سیاسی بود جدی است؛ نظامی که وعده داده بود آن را به نظام ریاستی تبدیل خواهد کرد که رئیس جمهور، تنها رئیس قوه مجریه خواهد بود و مجبور نیست به هیچ حزبی وابسته نباشد. اردوغان به اندازه‌ای شفاف بود که در تابستان گذشته گفته بود روند انتقال از نظام پارلمانی به نظام ریاستی عملا صورت گرفته است و تنها باید در قانون اساسی جدید ترکیه تأیید و تصویب شود.

به گزارش این وبگاه، همه آنچه در بالا گفته شد وقایع و اظهاراتی است که در عرصه سیاسی ترکیه وجود دارد؛ یعنی درست بعد از اینکه اردوغان از دو سال گذشته در انتخابات ریاست جمهوری موفق شد.

بنا بر این گزارش، نکته مهم در این مسئله این است که اوغلو از آغاز راه را اشتباه رفت؛ زیرا با وجود اینکه از نگاه اردوغان به نظام سیاسی مطلع بود باز هم ترجیح داد که با او همراه شود. وی همچنین می‌دانست که حزب عدالت و توسعه با همه اعضای خود از دستورات اردوغان و افراد وابسته به وی سرپیچی نمی‌کنند و اردوغان را تنها رهبر ترکیه می‌دانند و فرقی ندارد که نام رئیس این حزب چه باشد.

ترکیا بوست در پایان تأکید می‌کند، از آنجایی که اردوغان از روز نخست شناخته شده بود و اوغلو نیز این واقعیت را پذیرفته بود، مناسب نیست که در حال حاضر این واقعیت را تغییر دهد. ما در اینجا از مشروعیت دموکراتیک و قانونی تلاش اوغلو سخن نمی‌گوییم بلکه روی سخن ما درباره واقعیتی است که می‌گوید او در این درگیری شکست خواهد خورد. همچنین اگر نخست وزیر ترکیه در حال حاضر به فکر عقب‌نشینی باشد و به این بیاندیشد که در دور بعدی انتخابات به دور از سیطره اردوغان خواهد توانست بازگردد اشتباه بزرگتری را مرتکب شده است؛ زیرا وی یک دهه لباس ریاست بر تن داشت و در برهه کناره‌گیری‌اش متحمل حملات سختی خواهد بود و به او اجازه داده نخواهد شد به آن صورتی که می‌خواهد بازگردد بلکه به صورت ضعیفتر بازخواهد گشت. ولی با همه مسائلی که گفته شد باقی ماندن اوغلو در دولت و تلاش برای حل این مشکلات برای ترکیه و ملت آن ضرر کمتری در پی خواهد داشت.