داعش در مسیر افول

خبرگزاری مهر: زمانی که در ژوئن سال۲۰۱۴ و در واقع واپسین ساعات نهم ژوئن این سال تروریست های داعش به شمال عراق یورش بردند و کنترل بیشتر مناطق موصل را به دست گرفتند، هراس شدیدی حکمفرما شد به ویژه که این گروهک از شیوه های خونریزی و سنگدلانه استفاده می کرد. در این میان آمریکایی هایی که طبق توافق امنیتی با عراق باید به بغداد کمک می کردند فقط تماشاگر اوضاع بودند و اجازه جولان به این گروهک دادند تا بر بخش هایی از صلاح الدین و دیالی و دیگر مناطق عراق نیز مسلط شود. آمریکایی ها پس از آن ائتلاف نمادین بین المللی را راه انداختند که عملا کاری از پیش نبرد.جدای از آن آمریکایی ها برای تضعیف نیروهای عراقی سعی می کردند که قدرت این تروریست ها را غیر واقعی نشان دهند و به اصطلاح بزرگنمایی می کردند سیاستی که کم و بیش در حال حاضر نیز از سوی واشنگتن و مسئولان آمریکایی ادامه دارد. پس از فتوای حکیمانه آیت الله سیستانی و شکل گیری نیروهای مردمی قدرت داعش رو به کاهش نهاد و نیروهای مردمی، پوشالی بودن داعش را بیش از قبل آشکار کردند و آنها را از مناطق مهمی بیرون راندند.البته در این راه برخی سیاستمداران داعشی از هیچ تلاش و توطئه ای علیه نیروهای مردمی که تمام عزم و توجه شان بیرون کردن داعش بود دریغ نکردند و هر بار که نیروهای مردمی در نبردی پیروز می شدند به بهانه های مختلف اتهامات بی اساسی را علیه آنها مطرح می کردند. همین اتهامات سبب شد که نیروهای مردمی در نبرد آزاد سازی الرمادی مشارکتی نداشته باشند و در نبرد آتی موصل نیز حضور آنها با اما و اگرهای فراوانی روبرو است. اما بحثی که در اینجا مطرح است وضعیت داعش در حال حاضر است به اعتقاد بسیاری از ناظران امور، داعش در حال حاضر با بحران های بزرگی دست و پنجه نرم می کند البته این درباره عراق و سوریه است. درست است که داعش از سال ۲۰۱۴ در موصل مواضع خود را مستحکم کرده است و در الرقه سوریه نیز وضعیت مشابهی دارد اما شرایطی که پس از ورود روس ها به عرصه جنگ به وجود آمد شرایط را متفاوت کرد.این از وضعیت جبهه های جنگ و اوضاع داخلی داعش در مناطق تحت اشغالش مشخص می شود. در عراق داعش الرمادی را از دست داد و عملا فعالیت خاصی در برهه اخیر از آن ندیده ایم.در جبهه سوریه نیز گرچه برخی مناطق میان داعش و ارتش و نیروهای مردمی سوریه رد و بدل می شود اما عملا شرایط به گونه ای است که داعش را در وضعیت سراشیبی قرار داده است. داعش بسیاری از منابع مالی خود را بر اثر حملات هوایی از دست داده است از سویی در برخی مناطق تحت اشغال خود نیز با مخالفت های مردمی روبرو است که این بر مشکلات می افزاید همین موضوع سبب شده است که داعش در زمینه اقتصادی و تاکتیک های جنگی خود تغییراتی به وجود آورد.داعش بیشتر از تاکتیک خودروهای بمبگذاری شده و عوامل انتحاری استفاده می کند. با توجه به کاهش اقبال به پیوستن به داعش، موضوعی که فکر سرکرده های این گروهک را به خود مشغول کرده است جذب عوامل انتحاری برای میدان های جنگ و نیز حضور افراد جدید برای جنگ کردن است.یکی از مشوق هایی که در کنار سایر عوامل مانند جهاد نکاح سبب می شد که افرادی جذب داعش شوند بحث اقتصادی آن بود اما دیگر از وضعیت اقتصادی سابق خبری نیست. ذر این میان آنچه بیش از هر موضوع دیگری به داعش ضربه می زند بحث افراد ویژه در این گروهک است که کمبود آنها ضربه مهلکی به این گروهک وارد می کند. اخبار واصله از موصل حاکی است که تروریست های داعش از برخی خیابان ها در موصل بیرون رفته اند و علت آن مشخص نیست.بیش از صدها داعشی از مواضع داعش گریخته اند و داعش در وضعیتی نابسامان به سر می برد.به علت هدف قرار گرفتن پنج بانک مهم آن در مناطقی از موصل این گروهک با وضعیت سختی روبرو است. افول داعش واقعیتی حتمی است که حوادث میدان جنگ و بحران مالی شدید آن را تایید می کند.اولین نشانه این موضوع کاهش تعداد جنگجویان داعش در عراق و سوریه در نتیجه تلفات انسانی با توجه به حملات هوایی و نبردهای زمینی است. بحران داعش از نظر مالی این گروهک را مجبور کرده است که حقوق اعضای خارجی خود را به چهار صد دلار کم کند و حقوق اعضای غیر خارجی خود را نیز تا دویست دلار کاهش دهد. این موضوع سبب شده است که تمایل برای ملحق شدن به داعش کم شود و نیروهای ویژه آن که به مثابه رکن اساسی داعش در نبردها محسوب می شوند لطمه وارد شود. بر اساس گزارش ها این وضعیت سبب شده است که داعش به جذب اجباری نیرو و جایگزین کردن کودکان برای کمبود نیرو اهتمام ورزد. این در حالی است که که بحران مالی داعش بر اثر حملات هوایی تشدید شده است و داعش را وادار کرده است که در مناطق تحت اشغال خود در عراق تدبیر مالی ویژه ای را به اجرا درآورد و برای کاستن از مشکلات حقوق اعضای خود را به دینار پرداخت می کند. افول داعش به این ختم نمی شود و از نظر نظامی نیز شاهد مشکلاتی است از بیم جنگ در مخمور در جنوب شرق موصل تحرکاتی انجام داده است و زندان های تسفیرات و ساختمان های مرکز پلیس نینوا و ساختمان دستگاه مبارزه با تروریسم را تخلیه کرده است.داعش اقدام به اعدام نود درصد از زندانیان کرده است و ده درصد باقیمانده را پس از گرفتن پول از خانواده هایشان آزاد کرده است. با توجه به بحران مالی و مشکلات نظامی، یورش های داعش در خطوط مقدم به نحو چشمگیری کاهش پیدا کرده است و به اعتقاد ناظران امور هم اکنون زمان مناسبی برای وارد کردن ضربه نهایی به داعش در موصل است و نباید به خط مشی کنونی مبنی بر اتمام عملیات آزاد سازی الانبار اکتفا شود بلکه باید ضربه قوی به ستون فقرات داعش وارد شود تا در دیگر مناطق این گروهک فلج شود. بدون تردید اگر مرکز شریان اصلی داعش در استان نینوا در عراق از کار بیافتد بدون شک شعبه های آن در دیگر مناطق نیز عملا نمی توانند کاری از پیش ببرند و این موضوعی است که عراقی ها باید آن را مورد توجه قرار دهند و به اصطلاح کمر داعش را بشکنند هر چند که با توجه به شرایط جغرافیایی کنونی مستلزم تاکتیک های ویژه نظامی است. در این میان آنچه می تواند افول سریع تر داعش را موجب شود مخالفت های مردمی در موصل و به اصطلاح وارد کردن ضربه به داعش از درون مناطق تحت اشغال این گروهک است که می تواند طومار این گروهک را در هم بپیچد البته در کنار این متغییرات و عوامل مختلف دیگری نیز وجود دارد که در شکست تکفیری ها موثر است. همه شواهد نشان می دهد که شمارش معکوس برای فروپاشی داعش به ویژه در عراق شروع شده است و در سوریه نیز ضربات مهلکی متحمل شده اند و این روند یعنی افول داعش در آینده تشدید می شود.