تداوم تنش علیه مهاجران سوری در ترکیه

در چند ساعت گذشته در ترکیه، نزاع‌های خیابانی گسترده‌ای در کلانشهر قیصری و چند شهر دیگر روی داد. بر اساس آماری که علی یرلی کایا وزیر کشور ترکیه اعلام کرده، تا این لحظه 474 نفر بازداشت شده‌اند و ده‌ها نفر نیز تحت تعقیب هستند.

همه چیز از زمانی شروع شد که یک دختر پناهجوی سوری در شهر قیصری از سوی یکی از بستگان خود مورد تعرض قرار گرفت. با آن که در همان ساعات اولیه، فرد مزاحم بازداشت شد و دختر مزبور نیز تحت حفاظت نهادهای دولتی قرار گرفت، اما مردم قیصری به خیابان‌ها ریختند و به خانه‌ها و مغازه‌های محلات محل اقامت صدها خانواده سوری حمله کردند. 

ده‌ها مغازه و فروشگاه که توسط پناهجویان سوری در ترکیه تاسیس شده به آتش کشیده شد و تندروهای ملی گرا در فضای مجازی، ترک‌ها را به حملات گسترده‌تر تشویق کردند. 

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه درباره این حوادث گفت: «حمله، آتش زدن و تهدید و خرابکاری غیرقابل قبول است». 

اردوغان مانند همیشه که تمام مشکلات کشور را به احزاب مخالف ربط می‌دهد، این بار نیز گفت: «این حملات، به خاطر سیاست‌های غلط مخالفین ماست. آنان مردم را تحریک کرده اند». 

تنش و حملات گسترده خیابانی در قیصری، بر مناطق مرزی نیز تاثیر گذاشت و در چندین شهر  شمال سوریه، مردم به خودروهای نظامیان ترکیه حمله کردند و مخالفین سوری نیز پرچم ترکیه را به آتش کشیدند تا خشم و اعتراض خود را نشان دهند. 

سرویس اطلاعاتی میت ترکیه اعلام کرده که نزاع در قیصری، تنها در عرض چند ساعت، در شهرهای استانبول، قونیه، بورسا، حاتای و غازی عنتاب نیز موجب برخی حملات دیگر شده و به نظر می رسد که سازماندهی و تحریک مردم، به شکل هدفمند و به منظور ناامن کردن ترکیه بوده است.

79 هزار اکانت توییتری به میدان آمدند

علی یرلی کایا اعلام کرده که در نزاع خیابانی گسترده در قیصری، 79 هزار اکانت توییتر یا ایکس، با 343 هزار پست، مردم را به حملات گسترده علیه پناهجویان سوری تحریک کرده‌اند. این بدترین نوع سازماندهی جمعی علیه مهاجرین در سالیان اخیر ترکیه بوده است.

در سال 2023 میلادی، برای نخستین بار یک حزب سیاسی در ترکیه صرفاً با سیاست ضدمهاجری تاسیس شد. این حزب "ظفر" نام دارد و رهبر آن، پروفسور امید اوزداغ متخصص مطالعات امنیتی و یک شخصیت تندرو ملی گرا است.

او اعلام کرده که زاد و ولد سوری‌ها 5 برابر ترک‌ها است و آنان تا چند سال آینده صاحب کل ترکیه خواهند شد. 

برخی از رسانه های تحت امر حزب عدالت و توسعه ترکیه، تنش در قیصری را به اسراییل ربط داده و مدعی شدند که جاسوس هایی از سوی رژیم صهیونیستی به ترکیه رفته اند تا یک فتنه عظیم به وجود آورند، اما واقعیت این است که قبلاً نیز در چند شهر دیگر، نزاع و حملات خیابانی گسترده به پناهجویان سوری صورت گرفته بود.

آیا زنگ خطر به صدا درآمد؟

طاها آک یول از تحلیلگران مشهور ترکیه امروز در ستون خود در روزنامه قرار چاپ آنکارا نوشته است: «آن چه در قیصری روی داد، فقط مربوط به نزاع خیابانی و سوزاندن چند خانه و مغازه نیست. این می‌تواند به منزله زنگ خطر و حملات گسترده‌تر باشد. برای مدتی در مناطق مختلف کشورمان، واکنش‌هایی علیه سوری‌ها وجود داشت، اما این بار واقعاً به سطح خرابکاری رسید. خصومت با مهاجران اشتباه است. با این حال، واضح است که برای کاهش تعداد مهاجران به سطحی که ترکیه بتواند جذب کند، باید یک سیاست پایدار مطابق با قوانین بشر دوستانه تدوین شود». 

آک یول در ادامه نوشته است: «اظهارات اردوغان مرا متعجب کرد. در تمام سخنرانی‌های اردوغان، باعث و بانی همه خوبی‌های کشور، حزب و دولت خود اوست و عامل همه بدی‌ها و ویرانی‌ها، مخالفان و عمال بیگانه هستند. اردوغان هنوز هم حاضر نشده قبول کند که در پرونده سوریه، مرتکب خطا شده و سیاست خارجی کشورمان در برابر بحران سوریه، وضع را بدتر کرده است. این سیاست غلط اردوغان بود که مردم را عصبانی کرد و به مهاجرستیزی منجر شد». 

طاها آک یول در ادامه سوء استفاده اردوغان از مفاهیم دینی را مورد انتقاد قرار داده و نوشته است: اردوغان برای گشودن دروازه‌های ترکیه به روی پناهجویان سوری، موضوع تاریخی مهاجرین و انصار را بهانه کرد. اما تاریخ به ما می‌گوید که کل مهاجرین مکه به مدینه 189 نفر بودند و انصار نیز توانستند از آنها حمایت کنند. اما قطعاً اگر آمار آنها چند هزار نفر می‌رسید خود مدینه نیز نمی‌توانست این وضعیت را تاب بیاورد».

پرفسور راغب کوتای کاراجا اعلام کرده که تعداد مهاجران ثبت شده در ترکیه نزدیک به چهار میلیون نفر است.

گفته می‌شود که احتمالاً 1.5 میلیون مهاجر قاچاقی و ثبت نام نشده نیز وجود دارد. در حالی که باروری در ترکیه در حال کاهش است، باروری در بین مهاجران بسیار بالا است. نرخ باروری در ترکیه که در سال 2001 میلادی 2.38 بود به 1.51 کاهش یافت. ولی نرخ باروری زنان سوری در ترکیه 5.3 است. 

مساوات درویش اوغلو، رهبر حزب راست افراطی خوب نیز گفته است: «10 درصد از جمعیت ترکیه در سال 2040 سوری خواهند بود».

ایلهان اوزگل: اردوغان، سوریه را نابود کرد

به دنبال اتفاقاتی که در قیصری روی داد، ده‌ها تن از مخالفین سوری، پرچم ترکیه را در مرز به آتش کشیدند. این واقعه موجب واکنش تند سیاستمداران ترکیه شد.

ایلهان اوزگل معاون رهبر حزب جمهوری خلق گفته است: «مخالفین سوری، بیش از 12 سال‌ است به طور ماهانه از آنکارا حقوق می‌گیرند اما شب گذشته، در چندین نقطه، پرچم کشورمان را به آتش کشیدند. این مصداق بارز ورشکستگی سیاست اردوغان در سوریه است. دولت اردوغان، نه تنها نتوانست بحران سوریه را حل کند، بلکه کل کشور ما را نیز اسیر این بحران کرد. اردوغان عملاً با سیاستی که دنبال کرد، باعث نابودی سوریه شد و ترکیه را به انبار پناهندگان جهان تبدیل کرد».

معاون رهبر حزب جمهوری خلق خواهان عادی شدن روابط آنکارا – دمشق و بازگرداندن آوارگان شده و گفت: «دولت اردوغان باید فوراً نقشه راه واقع بینانه و قابل اجرا برای حل این مشکل از جمله بازگرداندن پناهجویان را منتشر کند. لازم است به شکل جدی، روند عادی‌سازی روابط با دولت اسد ادامه یابد».

اوزگور اوزل رهبر حزب جمهوری خلق نیز اعلام کرده که شخص اردوغان، مقصر و مسبب رویدادهای قیصری است و باید بپذیرد که سیاست او در سوریه شکست خورده و تبعات ناگواری به بار آورده است./تسنیم