میانجیگری عراق میان ترکیه و سوریه

محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق با اعلام رسمی میانجیگری کشورش میان سوریه و ترکیه شایعاتی را که دراین‌باره به گوش می‌رسید، تأیید کرد.

به گزارش «العربی الجدید» محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق در مصاحبه با یک شبکه تلویزیونی ترکیه‌ای از «میانجیگری برای آشتی» خبر داد و تأکید کرد که بغداد در حال تلاش برای «ایجاد زمینه مشترک میان آنکارا و دمشق» است.

وی افزود که با بشار اسد، رئیس جمهور سوریه و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، در این باره در تماس است و «به زودی شاهد گام‌هایی در این مسیر» خواهیم بود.

نخست وزیر عراق با اشاره به مناطقی در خاک سوریه که موجب تهدید برای عراق هستند گفت که این مناطق در کنترل حکومت مرکزی سوریه نیستند؛ اشاره‌ای روشن به مناطق شمال شرق سوریه که تحت سلطه شبه‌نظامیان کرد قسد است. این مناطق با استان‌های نینوا و دهوک عراق مرزی به طول ۲۰۰ کیلومتر دارند.

السودانی با اشاره به نقش کشورش در بهبود روابط ایران و عربستان، گفت که بغداد به دنبال تکرار آن تجربه برای آشتی و گفت‌وگو میان سوریه و ترکیه است.

در این راستا، یک مقام بلندپایه در وزارت خارجه عراق در بغداد گفت که تلاش برای نزدیک کردن دیدگاه‌ها میان سوریه و ترکیه برآمده از نیاز عراق برای هماهنگ‌سازی مواضع مشترک سه کشور درباره مناطق تحت کنترل نیروهای قسد در استان حسکه سوریه است که با ترکیه و عراق هم‌مرز است، و نیز درباره اردوگاه الهول و اطلاعات افراد تحت تعقیب امنیتی و سهم عراق از آب فرات.

این مقام افزود که عراق در ژانویه گذشته به ترکیه و سوریه پیشنهاد داد که ستاد هماهنگی مشترکی در سطح امنیتی و اطلاعاتی در بغداد راه‌اندازی شود تا مقامات ترکیه و سوریه با یکدیگر ارتباط پیدا کنند.

به گفته این مقام، این ستاد در مرحله بعد به ابتکار عملی برای نزدیک کردن دیدگاه‌های دو کشور تبدیل شد.

این مقام بلندپایه عراقی تأکید کرد که هم‌اکنون یک تیم عراقی تشکیل شده که این تلاش‌ها را مدیریت می‌کند و شامل قاسم الاعرجی مشاور امنیت ملی عراق، فالح الفیاض رئیس سازمان الحشد الشعبی که روابط نزدیکی با حکومت سوریه دارد، و چند مقام در دفتر نخست‌وزیر می‌شود و فؤاد حسین وزیر خارجه عراق هم در جریان تلاش‌های آنها قرار می‌گیرد.

به گفته این مقام برخی چهره‌ها در حکومت سوریه نیز با این تیم همکاری می‌کنند و در این میان صطام جدعان الدندح، سفیر سوریه در بغداد، نقش مهمی بر عهده دارد.

یک مقام دیگر در شورای امنیت ملی عراق نیز با تأیید این اطلاعات گفت که «حکومت سوریه چندان اشتیاقی به این میانجیگری نشان نمی‌دهد اما عراق همچنان به تلاش خود ادامه می‌دهد چون این موضوع به نفع همه کشورها به خصوص امنیت سه کشور است.»

به گفته این مقام، علت موضع سوریه آن است که آن را «کوتاه آمدن در برابر ترکیه بدون گرفتن هیچ امتیازی» می‌داند و همیشه برای مذاکره مستقیم با ترکیه در پی تعیین شروطی است که بیش از هر چیز به موضوع حضور نیروهای ترکیه در خاک سوریه مربوط می‌شود.

این مقام افزود که تلاش‌ها از جانب عراق و با هدایت شخص السودانی جریان دارد و بغداد امیدوار است که با پیشرفت در این عرصه، به حلقه وصلی برای هماهنگی مواضع تبدیل شود.

به گفته این مقام، تاکنون هیچ دیدار مستقیمی میان مقامات ترکیه و سوریه انجام نشده و ارتباطات دو کشور از طریق کانال‌های غیر مستقیمی است که از قبل برقرار بود «اما نیاز عراق به هماهنگی مواضع، باعث می‌شود که به تلاش خود در این عرصه ادامه دهد.»

در اوایل ماه جاری میلادی، فالح الفیاض رئیس سازمان الحشد الشعبی در سفر به دمشق با بشار اسد رئیس جمهور سوریه دیدار کرد.

در این راستا، «عباس الجبوری» عضو کمیسیون روابط خارجی مجلس عراق گفت که در جریان میانجیگری عراق میان ترکیه و سوریه قرار دارد و ابراز امیدواری کرد که این تلاش به موفقیت برسد.

وی گفت که یک تیم دولتی در عراق از مدتی پیش برای ارتباط دو طرف تلاش می‌کند تا بتواند به برگزاری دیدارهای مستقیم مقامات دو کشور با حضور عراق برسد؛ یعنی چیزی از نوع مذاکراتی که پیش از این میان عربستان و ایران انجام می‌شد.

الجبوری گفت که این دیدارها در بغداد انجام خواهد شد و احتمالا اولین دیدار از این نوع در آینده نزدیک خواهد بود و افزود که طرفین از تلاش‌های عراق در این عرصه استقبال کرده‌اند.

این عضو کمیسیون روابط خارجی مجلس عراق ابراز امیدواری کرد که این تلاش‌ها در آینده نزدیک نتایج ملموسی در پی داشته باشد.

شاهو قره‌داغی، کارشناس روابط عراق و ترکیه، نیز در این باره گفت که تلاش‌های عراق برای میانجیگری میان ترکیه و سوریه «تأکیدی بر موفقیت سفر اردوغان به عراق در آوریل گذشته» است.

وی گفت که منافع مشترک ترکیه و سوریه ایجاب می‌کند که نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) که مناطقی از سوریه را در کنترل دارند تضعیف شود و این یکی از فرصت‌ها برای عراق است تا میان دو کشور میانجیگری کند، ضمن اینکه مسئله آب‌های مشترک نیز عامل دیگری است که عراق را به این تلاش وامی‌دارد.

قره‌داغی افزود که هرچند عراق فرصت‌های خوبی برای موفقیت در این میانجیگری دارد، اما تحولات سریع سیاسی در سطح منطقه و سابقه تنش‌ها میان دو کشور و تأثیر دیگر کشورهای منطقه و جهان بر این مذاکرات، باعث می‌شود که موفقیت قطعی تلاش عراق مشروط به پایبندی طرف‌های ذی‌ربط به گفت‌وگو و جدیت آنها در این عرصه است./ایسنا