حرف و حدیث ها از بازگشت صدر / مقتدی پخته‌تر شده است؟
محافل سیاسی عراق می گویند که مقتدی صدر درصدد بازگشت به صحنه سیاسی است و «رویترز» نیز فاش کرد که رهبر جریان صدر می خواهد بار دیگر در میدان رقابت بخت خویش را بیازماید
سپهر سیاست‌ورزی در کشور عراق طی سالیان اخیر، فراز و نشیب‌های زیادی را تجربه کرده و به خوبی با ناملایماتی که می‌تواند به یک باره همه معادلات را بر هم بریزد، آشناست. این موضوع سیاستمداران عراقی را برآن داشته تا همواره نیم نگاهی نیز به بیرون از گود بازی رسمی قدرت داشته باشند و به طور حتم یکی از شاخص‌ترین چهره ها و نیروهایی که تحرکات او زیر ذره‌بین رسانه‌ها و سیاسیون قرار دارد مقتدی صدر است.اگرچه صدر از بعد از انتخابات سال 2021 گوشه عزلت و کناره‌گیری از سیاست را انتخاب کرده اما واقعیت آن است که هرچقدر هم که مدت زمان فاصله‌گیری صدر از دنیای سیاست طولانی‌تر شود باز هم نگاه‌ها و توجهات از فعالیت‌هایش برداشته نمی‌شود. او مرد پیش بینی‌ناپذیر تحولات سیاسی عراق است و سابقه عملکردش نیز نشان می‌دهد که همواره به دنبال مناسب‌ترین فرصت برای غافلگیر کردن همگان است. این بار هم برخی تحرکات توجه‌برانگیز صدر موجب شده تا رسانه‌ها بار دیگر شائبه احتمال بازگشت او به صحنه سیاسی را مطرح کنند.
جلسه‌ای نادر
نشانه‌هایی وجود دارد که بازگشت قریب الوقوع صدر به عرصه سیاسی عراق را تقویت می‌کند.اولین و مهم ترین نشانه به رسانه‌ای شدن جلسه خصوصی رهبر جریان صدر با آیت ا... سیستانی مرجع بزرگ شیعیان عراق در ماه مارس گذشته بازمی‌گردد که هم به لحاظ نمادین و هم از حیث تفسیر معنا و مفهوم این دیدار از سوی چهره‌های نزدیک به مقتدی صدر، احتمال انگیزه‌های بهره برداری سیاسی قوت می‌گیرد.شش منبع از جنبش صدری به رسانه‌ها گفته‌اند که این ملاقات در 18 مارس با آیت ا... سیستانی صورت گرفته و از آن جا که این مرجع عالی قدر به ندرت مستقیم با صحنه سیاسی درگیر می شود و معمولاً با سیاستمداران ملاقات نمی کند، پذیرفتن صدر به معنای «حمایت ضمنی» تعبیر می‌شود.حتی رسانه‌های نزدیک به صدر از قول یکی از روحانیون دفتر آیت ا... سیستانی اعلام کرده‌اند که در این دیدار صدر درباره بازگشت احتمالی به زندگی سیاسی و پارلمان صحبت کرد و از این نشست مهم با «نتیجه مثبت» بیرون آمد.حتی اگر از نشانه‌شناسی دیدار صدر و آیت ا... سیستانی بگذریم، مطمئناً دیدار با آیت‌ا... سیستانی دستاورد مهمی در حل مشکلات احتمالی صدر برای بازگشت به عرصه سیاسی خواهد بود. اندکی پیش از آخرین خداحافظی صدر با دنیای سیاست، مقتدی با چالش بزرگی مواجه شد و آن بیانیه تند استاد سابق او و مرجع تقلید دیگر شیعیان عراق یعنی آیت ا... سید کاظم حائری بود که وجاهت علمی و فقهی رهبر جریان صدر را مورد انتقاد قرار داد. این بیانیه موضوعی نبود که مقتدی به سادگی بتواند از کنار آن بگذرد و به هر ترتیب ادعای داشتن تاییدیه یک مرجع تقلید بزرگ دیگر برای هرگونه بازگشت به عرصه سیاسی و اجتماعی عراق پیش نیازی است که صدر خود را به آن نیازمند می‌بیند.از بعدی دیگر چند روز پس از این نشست، مقتدی صدر از نمایندگان ائتلاف سائرون که در سال 2021 از پارلمان استعفا دادند، خواست تا دوباره جمع شوند و با پایگاه سیاسی جنبش ارتباط برقرار کنند که این موضوع نیز خیز بلند صدر برای ورود پرقدرت به عرصه سیاسی را نوید می‌دهد.در این میان به نوشته رسانه‌های عراقی به نقل از منابع نزدیک به صدر، او تصمیم گرفته تا نام تشکیلات سیاسی خود را به «جنبش ملی شیعیان» تغییر دهد که می‌تواند در راستای تلاش جدید برای تقویت پایگاه اجتماعی خود در میان شیعیان و همچنین بازتعریف سیاسی و ایدئولوژیک این جریان مبتنی بر واقعیت‌های جدید عرصه سیاسی و اجتماعی عراق باشد.بسیج سیاسی توده‌ها شگرد و مهارتی است که شاید صدر را در مقایسه با دیگر رهبران سیاسی عراقی متمایز می‌کند. او همواره نقش خود را در پس زمینه رویدادهای عامه پسند سیاسی (پوپولیستی) حفظ کرده است و به تازگی نیز موضع گیری‌های گسترده او درباره بحث پارلمانی تعطیل اعلام شدن یا نشدن عید غدیر خم در تقویم رسمی عراق نام او را بر زبان‌ها انداخت. جایی که به نظر می‌رسد او فرصتی مساعد را برای تقویت پایگاه اجتماعی خود در میان شیعیان تشخیص داده بود.رویترز هم به نقل از چند منبع آگاه گزارش داد مقتدی صدر، روحانی شیعه عراقی، در حال برنامه‌ریزی برای بازگشت به عرصه سیاست است و احتمالا در انتخابات پارلمانی ۲۰۲۵ این کشور شرکت خواهد کرد.
مقتدی پخته‌تر شده است؟
مردم و سیاستمداران عراقی معمولاً مقتدی صدر را به جنجال‌آفرینی‌ها و سازش‌ناپذیری و برهم زدن قواعد متداول بازی سیاسی می‌شناسند که مطمئناً همین موضوع بسیاری، به ویژه در دولت مستقر را از هم اکنون در سردرگمی ناشی از بازگشت رفتارهای پیش بینی‌ناپذیر صدر فرو برده است.به هر ترتیب او خود را «قهرمان ضعیفان» معرفی کرده و حداقل در شهرک صدر بغداد و شهر نجف، پایگاه مردمی قابل ملاحظه ای نیز دارد.اگرچه سخن گفتن درباره پیش بینی رفتارهای صدر با صبغه سیاسی و جنبه‌های شخصیتی او همخوانی چندانی ندارد اما نگاهی به وضعیت معادلات کنونی عراق و منطقه نشان می‌دهد که شرایط با زمانی که او بازنشستگی خود را اعلام کرد تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای یافته است. اولاً دولت سودانی با همه گیر و گرفت‌های سیاسی اوایل شکل‌گیری کابینه توانسته با یک ثبات نسبی سیاسی به کار خود ادامه دهد و وضعیت تقریباً باثبات کابینه تحولات سیاسی و اقتصادی عراق را نیز با ثبات پیش برده است و همین موضوع سبب شده تا شکاف عمده‌ای در دولت ائتلاف به وجود نیاید (حتی میان کردها و دولت مرکزی با وجود تداوم اختلافات در پرونده‌های بودجه و نفت) و وعده انتخابات زودهنگام نیز که جریان صدر به آن چشم دوخته بود مسکوت باقی بماند.همچنین دولت السودانی در عرصه مقابله با فساد و تامین نیازمندی‌های رفاهی و زیرساختی همانند آب و برق عملکرد قابل قبولی از خود نشان داده و عرصه فضاسازی سیاسی علیه عملکرد دولت چندان مهیا نیست.شرایط منطقه‌ای نیز پس از عملیات طوفان الاقصی به بالا رفتن قدرت و محبوبیت مقاومت در سطح منطقه‌ای انجامیده و محور مقاومت نشان داد که یک تنه در برابر توطئه‌های بی‌ثبات ساز آمریکا و رژیم صهیونیستی ایستاده است و طبیعتاً افکار عمومی عراقی‌ها در این شرایط هرگونه بی ثباتی سیاسی را مضر برای منافع ملی کشورشان و در راستای منافع رژیم صهیونیستی و آمریکا می‌بینند.با توجه به این مولفه‌ها یک سیاستمدار برجسته صدر نیز در گفت وگو با پایگاه رسانه‌ای الشرق گفت که این جنبش ممکن است به دنبال اتحاد با برخی از جناح های شیعه حاکم، مانند نخست وزیر محمد شیعه السودانی که بسیار محبوب است، باشد.این سیاستمدار صدری تصریح کرد: در چارچوب آن جناح هایی وجود دارد که ما با آن ها روابط طولانی مدت داریم و می توانیم قبل یا بعد از انتخابات با آن ها ائتلاف کنیم.
خراسان
دیدگاه تان را بنویسید