زمزمه فرار اسرائیل از غزه

تنها دو روز بعد از خبر عقب‌نشینی تیپ گولانی از غزه، حالا منابع غیررسمی در تل‌آویو از شروع «فاز سوم» عملیات زمینی در غزه صحبت می‌کنند؛ مرحله‌ای که شامل عقب‌نشینی نیرو‌های اسرائیل از غزه، کاهش شمار سربازان از جمله مرخص کردن نیرو‌های ذخیره و همچنین ایجاد یک منطقه حائل بین اسرائیل و غزه و تمرکز روی تداوم حملات هوایی است. اگر مقام‌های رسمی در سرزمین‌های اشغالی چنین اتفاقی را تأیید کنند، معنای تلویحی آن شکست عملیات زمینی اسرائیلی‌ها بدون دستیابی به اهداف کلیدی آن، یعنی نابودی حماس و آزادی اسرا خواهد بود.

به گزارش «جوان»، ظاهراً عقب‌نشینی تیپ گولانی از غزه که گفته می‌شود در طول دو ماه جنگ زمینی حدود یک‌چهارم نیرو‌های خود را از دست داده، فقط نوک قله رویداد‌هایی است که به تدریج در حال آشکار شدن است. اسرائیلی‌ها می‌گویند تیپ گولانی را برای «سازماندهی مجدد نیروها» از غزه بیرون کشیده‌اند ولی اینکه هیچ زمان مشخصی برای بازگشت این تیپ به میدان نبرد اعلام نشده، می‌تواند نشانه بروز تحولی بزرگ‌تر باشد. از چند هفته قبل، منابع غیررسمی در سرزمین‌های اشغالی فاش کرده بودند که دولت جو بایدن به دلیل نگرانی از عملکرد نیروی زمینی اسرائیل و همچنین فشار افکار عمومی، کابینه نتانیاهو را برای پایان عملیات زمینی در ژانویه تحت فشار قرار داده است؛ از جمله سایت پولیتیکو روز ۱۱ دسامبر در گزارشی نوشت که دولت بایدن برای کابینه اسرائیل تا پایان سال ۲۰۲۳ ضرب‌الاجل تعیین کرده و کانال ۱۲ اسرائیل نیز، همان موقع با تأیید این روایت گزارش کرد که جو بایدن، انتهای سال ۲۰۲۳ را به عنوان مهلت اسرائیل برای پایان دادن به جنگ غزه معین کرده است. هرچند مقام‌های بلندپایه امریکایی به‌کرات وجود چنین ضرب‌الاجلی را رد کردند ولی لوید آستین، وزیر دفاع امریکا دوشنبه هفته قبل در جلسه‌ای با رهبران اسرائیلی، از آن‌ها خواست برای «انتقال به مرحله بعدی عملیات در غزه» برنامه‌ریزی کنند و البته یوآو گالانت، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی هم در پاسخ به این درخواست گفت که اسرائیل به تدریج به مرحله بعدی جنگ منتقل خواهد شد.

حالا به فاصله کمتر از یک هفته از سفر آستین به سرزمین‌های اشغالی، با نزدیک شدن به ماه ژانویه، منابع غیررسمی در اسرائیل تأیید می‌کنند که ظرف هفته‌های آتی «فاز سوم» جنگ در غزه شروع خواهد شد. هرچند مقام‌های اسرائیلی هنوز به طور رسمی چنین چیزی را تأیید نکرده‌اند، ولی منابع غیررسمی می‌گویند که تل‌آویو در حال آماده شدن برای پایان دادن به عملیات زمینی خود در نوار غزه به عنوان بخشی از مرحله سوم جنگ خود در هفته‌های آینده است. شبکه اسرائیلی کان جمعه شب از قول منابعی که نام آن‌ها فاش نشده، نوشت: «مرحله سوم شامل پایان عملیات زمینی در نوار [غزه]، کاهش تعداد نیروها، استراحت نیرو‌های ذخیره، روی آوردن به حملات هوایی و ایجاد منطقه‌ای حائل در مرز‌های غزه و اسرائیل است.» روزنامه عبری زبان هاآرتص ضمن تأیید گزارش‌ها درباره عقب‌نشینی ارتش از غزه نوشته که برخلاف آنچه مراجع تصمیم‌گیری اعلام کردند، در حال آماده شدن برای انتقال به مرحله سوم است و مراکز فرماندهی مختلف ارتش برای تغییری بزرگ در ماه ژانویه آماده می‌شوند.

عقب‌نشینی طبیعی یا شکست؟!

به نظر می‌رسد نام‌گذاری «فاز سوم» روی تصمیم عقب‌نشینی ارتش اسرائیل از غزه، نشانه تلاش برای نشان دادن آن به عنوان مرحله‌ای طبیعی از عملیات‌های آن است، در حالی که منابع اسرائیلی و همچنین ناظران می‌گویند که معنی فاز سوم، شکست ارتش اسرائیل در دستیابی به اهداف کلیدی خود، از جمله نابودی حماس، آزاد‌سازی اسرا و همچنین کنترل کامل بر غزه است. هاآرتص نوشته که وضعیت میدانی با سرعتی که در اظهارات مقامات سیاسی شنیده می‌شود، پیش نمی‌رود و ارتش تصمیم دارد شماری از نیرو‌های ذخیره را که برای جنگ فراخوانده بود، به خاطر هزینه‌های هنگفت اقتصادی و مشکلاتی دیگر دوباره به حالت ذخیره درآورد. هاآرتص البته این را هم تأیید کرده که ارتش به دنبال ایجاد منطقه حائل در داخل نوار غزه است. چیزی که به حدس‌وگمان‌ها درباره عقب‌نشینی از غزه دامن زده، به خصوص اتفاقاتی است که ارتش رژیم صهیونیستی ظرف دو سه هفته اخیر با آن روبه‌رو شده است. تنها چند روز بعد از کمینی که نیرو‌های قسام در ۱۲ دسامبر ۲۰۲۳ در جریان آن توانستند ۱۰ سرباز اسرائیلی را از جمله یک سرهنگ و سه سرگرد از تیپ برجسته گولانی بکشند، سه اسیر اسرائیلی که به نحوی موفق به فرار شده بودند، در آتش سربازان ارتش اسرائیل کشته شدند؛ حادثه‌ای که نه تنها موجب انتقاد‌های بی‌سابقه از ارتش شد، بلکه مشکلات و پیچیدگی‌های شرایط روانی آن را بعد از حدود دو ماه نمایان کرد. روزنامه هاآرتص نوشته که عقب‌نشینی نیرو‌های نخبه به ویژه تیپ گولانی نشان‌دهنده میزان خسارت‌های شدید این نیرو‌ها و فایده نداشتن معالجه روانی سربازان طی جنگ است. معالجه روانی نتوانسته روحیه جنگی سربازان را بالا ببرد و ارتش تلاش می‌کند مواردی را که ممکن است منجر به اضطراب شدید و افسردگی و خودکشی شود، مشخص کند.

با خاک یکسان کردیم

در حالی که درباره روایت ارتش رژیم صهیونیستی از میزان کنترل زمینی بر غزه سؤالاتی جدی به وجود آمده، درباره روایت اسرائیلی‌ها از دلایل عقب‌نشینی تیپ گولانی هم شک و تردید‌هایی جدید به وجود آمده است. منابع دیروز سؤال یک خبرنگار از فرمانده ارشد تیپ گولانی را منتشر کردند که خبرنگار از او می‌پرسد: «آیا عقب‌نشینی شما یک شکست محسوب می‌شود؟» که این فرمانده پاسخ می‌دهد: «عقب‌نشینی تیپ گولانی یک پیروزی برای حماس نیست، بلکه یک شکست کامل برای آنهاست.» خبرنگار مجدداً از او می‌پرسد: «همه فکر می‌کنند که اسرائیل شکست خورد زیرا تیپ گولانی را از میدان جنگ بیرون کشیدیم» که او جواب می‌دهد: «تیپ گولانی خیلی از نیروهایش را از دست داد و من برای آن سربازانش که از بین رفتند متأسف نیستم، اما مأموریت خود را با تخریب شجاعیه و بیت‌حانون و هر آنچه در اطراف آن‌ها بود و آن‌ها را با خاک یکسان کردیم، کشتن افراد حماس، افشای تونل‌های‌شان و توقف شلیک راکت از سوی آن‌ها به پایان رساندیم.» این سؤال و جواب، میزان جدی بودن تردید‌ها از روایت اسرائیلی‌ها از جنگ را نشان می‌دهد. هرچند یوآوف گالانت، وزیر جنگ رژیم اسرائیل دیروز بار دیگر گفت که عملیات نظامی در غزه طولانی مدت خواهد بود، ولی او چیزی درباره عملیات زمینی بیان نمی‌کند. به علاوه به نظر می‌رسد، ضرباتی که اسرائیلی‌ها ظرف روز‌های اخیر در غزه دریافت کرده‌اند، در تصمیم برای عقب‌نشینی از غزه، تعیین‌کننده است. همین دیروز قسام با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که مجاهدانش پنج نظامی اسرائیلی از یگان یالوم را به داخل تونلی در شرق خان‌یونس کشانده و به محض ورود این نیرو‌ها همه آن‌ها را از فاصله صفر به قتل رساندند. قسام همچنین گفته که مجاهدانش برای چهار جیپ نظامی ارتش رژیم صهیونیستی در منطقه جحرالدیک در مرکز نوار غزه کمین کرده و پس از رسیدن آن‌ها یک میدان مین شامل بمب‌های ضدنفر و ضدزره را منفجر کردند که طی آن تمامی نیرو‌های دشمن تار و مار و کشته شدند.

منابع غیررسمی به روایت ارتش اسرائیل از آمار و ارقام تلفات خود اعتماد ندارند. ارتش رژیم صهیونیستی پیش از این ادعا کرده بود که از ابتدای عملیات طوفان الاقصی ۵هزار نظامی زخمی وارد بیمارستان‌ها شده و معلولیت ۲ هزار نفر از آن‌ها قطعی شده ولی شبکه ۱۲ رژیم صهیونیستی روز جمعه اذعان کرد که ۳ هزار نفر از نظامیان زخمی شده در جنگ غزه به عنوان معلولان دائمی در ارتش طبقه بندی شده‌اند. «اوری گلعاد»، روزنامه‌نگار اسرائیلی گفته که اخبار تلخی برای اسرائیل در روز‌های آتی جنگ در راه خواهد بود و با تأیید اینکه «فاجعه‌های دیگر در آینده نزدیک ادامه خواهد داشت»، می‌افزاید: «ما در جنگ بسیار سختی قرار داریم و از آن سخت‌تر این است که با دشمنی مواجه هستیم که نادان نیست و از سال‌ها قبل برای این جنگ آماده شده است و این درحالی است که ما در این مدت درگیر اختلافات بی‌اهمیت بین خود بودیم.» روزنامه عبری یدیعوت‌آحارونوت در یادداشتی به قلم «ناهوم بارنیا»، روزنامه‌نگار صهیونیست نوشت که اخبار مربوط به گسترش دامنه تهاجم زمینی ارتش به نوار غزه حاکی از ناتوانی آن در رقم زدن نتیجه جنگ به نفع خود است.

منبع: روزنامه جوان