چرا محاکمه ترامپ از نان شب واجب‌تر است؟

«در کیفرخواست تازه دونالد ترامپ در رابطه با شورش ششم ژانویه، از عبارت «شورش» استفاده نشده و این دست‌ به‌ عصا رفتن مقامات آمریکایی نشان می‌دهد هنوز هم احتیاط زیادی در قبال رئیس‌جمهوری سابق آمریکا لحاظ می‌شود».

روزنامه گاردین در تحلیلی نوشته است: «تصور اینکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا بالاخره برای مهم‌ترین جرمش، ‌یعنی تلاش برای ابطال انتخابات ۲۰۲۰ این کشور محاکمه می‌شود، تسلی‌بخش است. اما متاسفانه دو سال و نیم پس از شکست ترامپ از جو بایدن رئیس‌جمهوری کنونی آمریکا، طول کشید تا این امر محقق شود. این باعث شده تا ترامپ و هوادارانش کیفرخواستی که اخیراً در این باره صادر شد را به کارزار انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا پیوند بزنند. آن‌ها این کیفرخواست را تلاشی با انگیزه سیاسی معرفی کرده‌اند که هدفش اخلال در تلاش‌های ترامپ برای بازگشت به قدرت است».

به نوشته روزنامه انگلیسی، این هم مانند بسیاری از گفته‌های ترامپ، «دروغی بیش نیست اما در کمال ناباوری، بسیاری از شهروندان آمریکا حرف او را باور دارند». بایدن همواره هوشیار بوده تا خود را درگیر پرونده‌های مختلف ترامپ نکند. مریک گارلند، دادستان کل آمریکا هم که حوزه تحت امرش از کاخ سفید مستقل است، در ابتدای امر با امید اینکه ترامپ خودش از رقابت قدرت کناره‌گیری کند، پیگیر تلاش ترامپ برای لغو نتیجه انتخابات ۲۰۲۰ نشد. بالاخره در نوامبر سال گذشته بود که گارلند تصمیم گرفت تا «جک اسمیت» را به عنوان دادستان پرونده انتخاب کند.

ترامپ و بایدن با انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ مواجه هستند و از آنجا که دولت کنونی آمریکا به دلیل وجود تعارض منافع نمی‌تواند مستقیماً درباره برخی اتهامات ترامپ تحقیق کند، وزارت دادگستری این کشور یک «نماینده ویژه» برای این کار انتخاب کرده که فردی «مستقل و بی‌طرف» است.

جک اسمیت در مجموع به این نتیجه رسیده که ترامپ سعی کرده تا با ممانعت از تایید نتیجه انتخابات در ششم ژانویه، انتخابات را مصادره به مطلوب کند. او همچنین ترامپ را به نقض حق مردم آمریکا برای شمارش آرا و فریب دادن دولت تحت امر خود متهم کرد. مبنای قانونی که این اتهامات را به یکدیگر مرتبط کرده، خارق‌العاده است. برای نخستین بار در تاریخ آمریکا، یک رئیس‌جمهوری هنگامی که در قدرت بود، سعی کرد تا اصلی از قانون اساسی را که بنیان جمهوریت آمریکاست، از بین ببرد. در واقع گفته شده که ترامپ سعی در «قتل دموکراسی» داشت.

با این وجود، اسمیت به توصیه کمیته تحقیقات ششم ژانویه کنگره آمریکا، در یافته‌های خود از عبارت «شورش آشکار» استفاده نکرده و این دست به عصا رفتن نشان می‌دهد که هنوز هم احتیاط زیادی در قبال ترامپ لحاظ می‌شود.

ترامپ در این کیفرخواست متهم شده که مقامات انتخاباتی ایالتی و محلی را تهدید کرده، آرای الکترال جعلی جمع‌آوری کرده، شکایت‌های متعدد و بی‌ثمر را پی گرفته، مکرراً به ادعاهای بی‌اساس تقلب در انتخابات دامن زده و به مایک پنس، معاون خود در زمان رئیس‌جمهوری هم فشار آورده تا به رغم خواست و آگاهی خود، فعالیت کنگره را با مشکل مواجه کند.

جک اسمیت بیان کرد: «ادعاهای تقلب انتخاباتی ترامپ دروغ بودند و او هم از این موضوع آگاهی داشت». هدف از این اظهارات ایجاد «یک فضای بی‌اعتمادی و خشم و همچنین از بین بردن اعتماد عمومی به سلامت انتخابات» بود. گرچه نتیجه انتخابات تغییر نکرد اما استراتژی ایجاد فضای بی اعتمادی، کارگر واقع شد. بایدن با هفت میلیون آرای مردمی بیشتر و ۷۴ رای الکترال بیشتر، پیروز انتخابات شد. مایک پنس، وکلای ترامپ، اعضای کابینه و مقامات اطلاعاتی او صحت انتخابات و پیروزی عادلانه بایدن را تایید کردند و هیچ پرونده‌ قضایی هم برای تقلب انتخاباتی باز نشد؛ اما ترامپ همچنان بر موضوع «تقلب انتخاباتی» پافشاری داشته و جو بایدن را به تقلب متهم می‌کند.

گاردین می‌نویسد این رفتار ترامپ اعتبار دموکراسی آمریکا را ضعیف‌تر از قبل کرده است. اعتماد عمومی به دولت فدرال آمریکا کاهش یافته و زمزمه‌های خفیف جنگ داخلی به گوش می‌رسد. سلطه و مرکزیت جهانی آمریکا تضعیف شده است. با این حال، نظرسنجی‌های تازه نشان می‌دهند که تقریبا یک‌سوم آمریکایی‌ها و حدود ۷۰ درصد جمهوری‌خواهان هنوز هم به این سناریوی خیالی ترامپ باور دارند. واقعیت این است که اسم این کار ترامپ چیزی جز شورش و سرکشی نیست.

پرونده اتهام «فتنه» ترامپ در ارتباط با شورش ششم ژانویه هم تعلیق شده است. فقدان آشکار تمایل برای تنبیه ترامپ نشان می‌دهد که در این حوزه قضایی ناآشنا، کسی جرات دل به آب زدن ندارد. برخی تحلیلگران استدلال می‌کنند که اسمیت با اعلام چهار اتهام خفیف‌تر که می‌توانند چندین سال ترامپ را پشت میله‌های زندان نگه دارند، کار هوشمندانه‌ای انجام داده است.

ترامپ از همین حالا در حال شکل دادن به موضع دفاعی چندلایه خود است. او ابتدا ادعای بی‌گناهی کرد، سپس بار دیگر تکرار کرد که قربانی یک طرح فشار با انگیزه‌های سیاسی است. مسئله «تخلفات دادرسی» هم از مضامین استراتژی دفاعی او خواهد بود. او همچنین اصرار دارد که دروغ‌هایش درباره تقلب در انتخابات ۲۰۲۰، تحت متمم حق آزادی بیان در قانون اساسی آمریکا مجاز محسوب می‌شود.

روزنامه انگلیسی این صحبت‌های ترامپ را «مضحک» خواند و نوشت: ترامپ در دروغگویی استاد است. بر اساس بررسی‌های واشنگتن‌پست، او در چهار سال ریاست‌جمهوری خود ۳۰ هزار ادعای اشتباه یا گمراه‌کننده مطرح کرد، یعنی میانگین روزانه ۲۱ دروغ! در این کیفرخواست آمده است که ترامپ به خوبی از کذب بودن ادعاهایش آگاه بوده و از «روش‌های غیرقانونی» برای ترویج آن‌ها استفاده کرده است. حق آزادی بیان تا جایی محفوظ شمرده می‌شود که آزادی بیان دیگری را مختل نکند؛ ‌اما این دقیقا همان کاری است که ترامپ انجام داده است. ترامپ آگاهانه و به شکل مکرر این کار را انجام داد تا به اهداف خودخواهانه‌اش دست یابد. اما اثبات قطعی سوءنیت ترامپ کار دشواری خواهد بود.

گاردین معتقد است نتیجه دادگاه هرچه باشد و هر چقدر طول بکشد، دستاورد سیاسی چندانی نخواهد داشت و ممکن است بسیاری از آمریکایی‌ها را که هم‌اکنون نیز به نظام حاکمیت خود اعتماد چندانی ندارند، بیش از پیش دچار اختلاف و دودستگی کند. ترامپ نه علت اصلی این امر، بلکه صرفاً یک نشانه ناخوشایند است. او تنها دروغگوی آمریکا نیست، اما در تکبر، چهره‌ای استثنایی است. ترامپ با وجود هشدارهای قاضی، پس از صدور کیفرخواست بلافاصله تاکتیک‌های ارعاب‌آمیز خود را از سر گرفت و مانند سردسته‌های یک گروه مافیایی، هر که علیه او شهادت دهد را تهدید کرد.

روزنامه انگلیسی در پایان نوشته است: شاید این پیش‌بینی بیش از حد تیره‌وتار باشد. شاید رهبران جمهوری‌خواه جانب اخلاق را گرفته و او را رد کنند. شاید رای‌دهندگان جمهوری‌خواه با دیدن تصویر زننده تلاش‌های این رئیس‌جمهوری سابق برای حفظ آبرویش، حتی بیشتر از سال ۲۰۲۰ به دموکرات‌ها رأی دهند. شاید بایدن بتواند بر میزان محبوبیت پایین خود غلبه کرده، روی پای خود ایستاده و با پیروزی در انتخابات، ملتی را از گزند برهاند.

متحدان و دوستان آمریکا چنین امیدی دارند. تصور دور دوم ریاست‌جمهوری ترامپ با وجود مناقشات بین‌المللی و بحران‌های داخلی آمریکا، بسیار دردناک است. باید امیدوار بود که عدالت به شکلی دقیق و قطعی در حق او اجرا شود./ایسنا