نگرانی یک نشریه آمریکایی از گسترش نفوذ منطقه‌ای ایران

نشریه فارین افرز در این گزارش با اشاره به برقراری مجدد روابط میان تهران و ریاض در زمستان گذشته، بازگشایی سفارت‌های ایران و عربستان در پایتخت‌های دو کشور، آغاز مجدد پروازها و ازسرگیری تعاملات اقتصادی متوقف شده میان این دو کشور نوشت: تهران فقط به بهبود روابط با عربستان سعودی سرعت نداده است. این کشور در سراسر جهان عرب رویکرد مسحور کننده‌ای را آغاز کرده و به دنبال برقراری مجدد روابط دیپلماتیک و نفوذ اقتصادی در بحرین، کویت، عمان، امارات متحده عربی، مصر و جاهای دیگر است. ایران فرصتی برای استفاده از جاه طلبی‌های سردرگم و کاهش یافته ایالات متحده در خاورمیانه می‌بیند و اقدامات این کشور به جابجایی بیشتر ایالات متحده در آنجا کمک می کند.

این نشریه با بیان اینکه «تهران برای دستیابی به این اهداف به سمت یک سیاست خارجی عملگراتر،  کمتر ایدئولوژیک و منطقه‌ای حرکت کرده است» مدعی شد که ایران با این رویکرد قصد دارد که هژمونی منطقه‌ای خود را تضمین کند و برای عربستان سعودی و بقیه خاورمیانه، سازش با ایران یک قمار بزرگ است.

فارین افرز در ادامه به توافق عادی‌سازی روابط میان ایران و عربستان سعودی با میانجی‌گری چین اشاره کرد و تمایل کشورهای حاشیه خلیج فارس برای بهبود روابط با تهران، ازجمله امارات متحده عربی و بحرین را ناشی از تاثیرات آن دانست.

این نشریه آمریکایی افزود: ایران در حال جذب کشورهای فراتر از خلیج فارس نیز است. وزیر امور خارجه ایران و عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر در دسامبر گذشته در اردن مذاکراتی را برای گفت‌وگو درباره برقراری مجدد روابط دیپلماتیک انجام دادند، روابطی که در سال ۱۹۸۰ پس از پناه دادن قاهره به آخرین شاه ایران قطع شد. قاهره امیدوار است که همکاری با تهران به منافع استراتژیک خود، از جمله گسترش نفوذ بر گروه‌های مورد حمایت ایران مانند حماس در غزه کمک کند. لیبی هم به نوبه خود در ماه مارس اعلام کرد که سفارت ایران در طرابلس برای اولین بار از سال ۲۰۱۱ افتتاح می‌شود. همچنین در ژوئیه گذشته در اجلاس جنبش عدم تعهد، وزیر امور خارجه سودان با همتای ایرانی خود دیدار کرد تا روابط دوجانبه‌ای را که هفت سال پیش به درخواست عربستان سعودی قطع شده بود، بازگرداند.

فارین افرز با تاکید بر اینکه «ایران از طریق بهبود روابط دیپلماتیک خود در حقیقت به دنبال گسترش و توسعه روابط تجاری خود با این کشورها نیز است» نوشت: تلاش‌های ایران سودمند بوده است. تجارت با بحرین، عراق، کویت، قطر، عربستان سعودی و امارات از سال ۲۰۲۲ تقریباً ۱۰ درصد افزایش یافته است. در آینده نیز برقراری مجدد روابط در سراسر خاورمیانه می‌تواند جریان‌های ارزی ایران را از دلار و یورو جدا کند و به کالاهای ایرانی اجازه دهد تحریم‌های آمریکا و اروپا را دور بزنند. همچنین کشورهای عربی از صادرات محصولات خود که اغلب شامل فناوری‌های غربی است به بازارهای پرسود ایران سود خواهند برد. جمعیت تحصیل‌کرده ایران، این کشور را به محیطی جذاب تبدیل می‌کند که استارت‌آپ‌های فناوری پیشرفته خلیج‌ فارس می‌توانند در آن گسترش پیدا کنند.

نشریه فارین افرز تصریح کرد: با توجه به ده سال تغییر و سردرگمی سیاست خارجی ایالات متحده در خاورمیانه، کشورهای عرب نیز احساس می کنند که می‌بایست همکاری نزدیک‌تری با تهران داشته باشند. در این میان، ایران به دنبال گسترش اتحاد خود با چین و روسیه است و زمانی که مقامات سعودی با همتایان ایرانی خود در پکن دیدار کردند، ریاض به‌ طور ضمنی نفوذ ایران در یمن، سوریه و لبنان و حضور آن در محافل دیپلماتیک خلیج فارس را پذیرفت. امارات نیز به این نتیجه رسیده است که علی‌رغم حضور ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا در بحرین، همکاری امنیتی موثر با ایالات متحده شکست خورده است. ابوظبی در ماه مارس از نیروهای دریایی ترکیبی، یک مشارکت چند ملیتی برای مقابله با بازیگران غیردولتی در دریاهای آزاد، خارج شد.

رهبران سنی با انتخاب آشتی با ایران، به‌ویژه از طریق چین در خال عقب‌نشینی از روابط خاص خود با واشنگتن هستند. امارات و عربستان سعودی تصمیم گرفتند حتی قبل از اینکه واشنگتن را مطلع کنند، تصمیمات خود برای برقراری مجدد روابط دیپلماتیک با ایران را علنی کنند. بدتر از آن برای ایالات متحده این است که چین در ماه مه میزبان گفت‌وگوی ایران، عمان، عربستان سعودی و امارات متحده عربی بود تا درباره ایجاد ناوگان دریایی مشترک برای انجام عملیات امنیتی در خلیج فارس رایزنی کنند.

این رسانه آمریکایی تاکید کرد: از آنجایی که رهبران عرب برای آشتی با تهران عجله دارند، ابزارهای دیپلماتیک ایالات متحده - توقیف، تحریم‌های اقتصادی و محدودیت‌های نظامی - به‌طور فزاینده‌ای بی‌تاثیر می‌شوند. به نظر می‌آید دولت بایدن به این نتیجه رسیده است که کم اهمیت جلوه دادن این تحولات یک استراتژی هوشمندانه است. جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی ایالات متحده ماه گذشته گفت که اگر یکپارچگی بیشتر، گفت‌وگوی بیشتر و شفافیت بیشتر در سرتاسر منطقه می‌تواند تنش‌ها را کاهش دهد، این امر «مثبت» خواهد بود.

‌فارین افرز این رویکرد آمریکا را ‌اشتباه توصیف کرد و با بیان اینکه هسته اصلی دکترین سیاست خارجی ایران تغییری نکرده است از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس خواست تا همچنان به تکیه به ایالات متحده ادامه دهند.

این نشریه در پایان خاطر نشان کرد: اما ایالات متحده باید رفتار متقابل داشته باشد. واشنگتن با تقویت ملموس تعهدات امنیتی خود در خاورمیانه و اعتراض مستمر به ایران در خلیج فارس و دریای عمان می‌تواند تعاملات نظامی، دیپلماتیک و اقتصادی خود را با متحدان مسلمانش تقویت کند تا به آنها اطمینان دهد که ایالات متحده آنها را رها نکرده است./ایسنا