واکنش سخنگوی بورل به نزدیک شدن ایران و آمریکا به یک توافق موقت

 سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پی گزارش‌های ادعایی پیرامون نزدیک شدن ایران و آمریکا به یک توافق موقت گفت: اظهارنظر درباره گمانه‌زنی‌ها کار این اتحادیه نیست اما «جوسپ بورل» به عنوان هماهنگ‌کننده برجام به تلاش‌ها برای ازسرگیری اجرای این توافق متعهد است.

 پیتر استانو این مطلب را روز دوشنبه در نشست خبری از بروکسل مطرح و اضافه کرد که نکته جدیدی برای گزارش درباره موضوع برجام ندارد. وی افزود: «ما در مورد گزارش های رسانه ای پیرامون فعالیت‌های دوجانبه‌ی در حال انجام، یا ادعایی اظهارنظر نمی‌کنیم. نماینده عالی اتحادیه اروپا، بعنوان هماهنگ کننده برجام همچنان به نقش خود ادامه می دهد و به ازسرگیری کامل توافق هسته ای کاملا متعهد است.»

این مقام اروپایی در تداوم ادعاها علیه برنامه صلح آمیز هسته‌ای کشورمان مدعی شد: «برجام بهترین گزینه برای جلوگیری از توسعه سلاح های هسته‌ای در ایران است و نظارت جامع بر فعالیت‌های اتمی ایران را تضمین می‌کند.»

سخنگوی ارشد اتحادیه اروپا اضافه کرد: «نماینده عالی و تیمش همچنان درگیر و متعهد به ادامه تلاش ها برای تحقق توافق (ازسرگیری اجرای برجام) هستند. اما این کار ما نیست که در رسانه‌ها پیرامون هرگونه تماس دوجانبه ادعایی بین شرکت کنندگان فعلی و احتمالی توافق هسته ای ایران اظهار نظر کنیم.

او در حالی این مطلب را بیان کرد که اخیرا برخی از رسانه‌های غربی ادعاهایی را درباره نزدیک بودن توافق موقت میان ایران و آمریکا مطرح کرده اند. چندی پیش پایگاه اطلاع‌رسانی «میدل ایست آی» با استناد به ۲ منبع ناشناس، مدعی شد که ایران و آمریکا در آستانه توافق موقت برای رفع برخی تحریم‌ها در برابر محدودیت سطح غنی‌سازی اورانیوم در ایران هستند.

تارنمای آکسیوس نیز گزارش کرده است که برت مک‌گورک مشاور ارشد جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا در امور خاورمیانه ۱۸ اردیبهشت پس از سفری که به همراه جیک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید به عربستان و سرزمین‌های اشغالی داشت، بی سر و صدا به عمان رفت تا درباره تماس احتمالی دیپلماتیک با ایران درباره برنامه هسته‌ای، با مقام‌های عمانی رایزنی کند.

به نوشته این رسانه آمریکایی، مقام‌های آگاه گفتند که محور اصلی این سفر رایزنی درباره تلاش تازه دیپلمات در خصوص برنامه هسته‌ای ایران با میانجیگری عمان بود. یک مقام ارشد صهیونیستی مدعی شد: عمانی‌ها در حال برگزاری گفت‌وگوهای واسطه‌ای میان آمریکا و ایران هستند.

این درحالیست که ایران و کاخ سفید گزارش‌های ادعایی در این زمینه را رد کرده‌اند. ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران ۲۲ خرداد، با رد هر گونه گفت و گو در مورد یک توافق موقت، اظهار داشت: ما در ارتباط با برجام و روند مذاکرات دیدگاه اصولی و روشنی داریم. ایران سیاست خنثی سازی تحریم‌ها را با تکیه بر ظرفیت‌های داخلی و روابط گسترده با همسایگان سرلوحه کار خود قرار داده، اما فرایندهای دیپلماتیک را با هدف رفع تحریم‌های ظالمانه رها نکرده است.

وی گفت: تبادل پیام‌ها و رایزنی دیپلماتیک با طرف‌های مقابل در سطوح مختلف از طریق کشورهای واسطه و دوست ادامه داشته و دارد و برای تأمین حداکثری منافع ملی هیچ گاه طرف ایرانی میز مذاکره را ترک نکرده و برای به نتیجه رسیدن آن هم همواره آمادگی خود را نشان داده است. ملاک ما عملکرد طرف مقابل بوده و نه اظهارات رسانه‌ای آنها.

آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا هم جمعه پیش اعلام کرد که گزارش ها در مورد توافق موقت با ایران در زمینه هسته ای صحت ندارند. وی در تداوم ادعاها علیه برنامه هسته ای ایران افزود: ما مصمم به جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای هستیم و همچنان معتقدیم بهترین روش برای رسیدن به این هدف از طریق دیپلماسی است. بلینکن در عین حال گفت: ما هیچ گزینه را از روی میز حذف نکرده ایم. هنوز توافقی وجود ندارد و گزارش ها در این خصوص صحت ندارند.

به گزارش ایرنا، ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریم های ظالمانه، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت. اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، در نهایت با اتخاذ مواضع مغایر با مفاد برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از آن در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸)، در ۲ مرحله تحریم‌های ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.

اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، نهایتاً در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ (۸ می ۲۰۱۹) شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌ای با اعطای فرصت‌های ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.

ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند. اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند، در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد. کاهش تعهدات ایران بر اساس مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت گرفت.

دولت دموکرات جو بایدن پس از روی کار آمدن در ژانویه ۲۰۲۱، اقدام یکجانبه دولت سابق این کشور را برای خروج از توافق ایران و گروه ۱+۵ محکوم کرد اما همچنان سیاست های فشار حداکثری دولت ترامپ را در پیش گرفته و به بهانه حقوق بشری در حمایت از ناآرامی ها در ایران و نیز قدرت پهپادی ایران و ادعای بکارگیری این پهپادها از سوی روسیه در جنگ علیه اوکراین تحریم هایی را وضع کرده است.

تجربه ماه‌ها مذاکرات وین نشان داد که کاخ سفید به رغم ادعای دیپلماسی، اراده لازم را برای تصمیم‌گیری در زمینه بازگشت به برجام و جبران سیاست شکست خورده دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا علیه ایران ندارد.

ایران در گذشته هم طرح توافق موقت را رد و به عنوان کشوری مسئولیت‌پذیر همواره اعلام کرده که برای عقد توافقی پایدار و قابل اتکا که تحریم‌ها را به نحوی تضمین شده رفع کند و موضوعی به عنوان اهرم فشار جهت استفاده علیه ایران در آینده باقی نماند، آمادگی دارد./ایرنا