مذاکرات چهارجانبه صلح سوریه در ایستگاه جدید

تدارک برگزاری نشست چهارجانبه وزرای خارجه ایران، روسیه، ترکیه و سوریه خبری بود که روز گذشته «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه اعلام کرد تا معلوم شود رایزنی‌های دیپلماتیک تهران و مسکو برای ترمیم رابطه آنکارا و سوریه در نشست پیشین معاونان وزارت خارجه چهار کشور اثرگذار بوده است. «لاوروف» بعد از نشست اخیر با همتای ترکیه‌ای خود در آنکارا در کنفرانسی مطبوعاتی بر ضرورت برگزاری دیدار چهارجانبه در سطح وزرای خارجه تأکید کرد و گفت: «مقدمات این موضوع در حال انجام است و معاونان ما در نشست خود در پایتخت روسیه درباره آن گفت‌وگو کردند.» به گفته «لاوروف» تصمیم‌گیری درباره تاریخ برگزاری این دیدار که برای هر چهار وزیر خارجه مناسب باشد نیز در دستور کار است.

مذاکرات اثربخش در سطح معاونین

مقدمات نشست وزرای خارجه برای پیگیری مذاکرات صلح سوریه در شرایطی در دستور کار قرار گرفته است که به نظر می‌رسد گردهمایی 14 و 15 فروردین ماه معاونان وزرای خارجه چهار کشور در مسکو با نتایج قابل ملاحظه‌ای همراه بوده است. نشستی که فرصت را برای انجام گفت‌و‌گوهای دوجانبه نمایندگان ترکیه و سوریه فراهم کرد تا طرفین در پی تلاش‌های میانجیگرانه جمهوری اسلامی و روسیه به سمت و سوی کاستن از دامنه موضوعات محل اختلاف گام بردارند. حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه پیشتر به تلاش‌های میانجیگرانه ایران برای ترغیب رهبران ترکیه و سوریه جهت ترمیم رابطه اشاره کرده و گفته بود: «ما از گفت‌و‌گوهای چهارجانبه در سطوح مختلف برای رفع سوء‌تفاهم‌ها و حل مشکلات بین ترکیه و سوریه استقبال می‌کنیم. من در دو سفر به ترکیه و سوریه در این رابطه با جناب آقای اردوغان و جناب آقای بشار اسد از نزدیک گفت‌و‌گو کردم. با مقامات روسیه هم در سطح رؤسای‌جمهور دو کشور گفت‌وگوهای مهمی انجام شد.»

مانع تراشی واشنگتن

تلاش تهران و مسکو برای ترمیم رابطه آنکارا و دمشق از طریق مذاکرات چهارجانبه در حالی جریان دارد که از ماه‌ها پیش، ایالات متحده موج سیاسی جدیدی را ذیل هدف مانع تراشی در مسیر ازسرگیری رابطه ترکیه و سوریه به جریان انداخته است. مقام‌های امریکایی برای نیل به این مقصود کوشیده‌اند با انجام اقداماتی که به موازات تحولات دیپلماتیک میان چهارکشور ایران، روسیه، ترکیه و سوریه صورت می‌گیرد، صحنه این تحولات را با پیچیدگی روبه‌رو سازند.

از جمله این اقدامات باید به ملاقات چندی پیش «مولود چاوش اوغلو»، وزیر خارجه ترکیه با «آنتونی بلینکن» همتای امریکایی در واشنگتن اشاره کرد که طی آن واشنگتن طرحی متقابل را در مقابل طرح ایران و روسیه در روند مذاکرات آستانه ارائه کرد که هدف خاص آن گشودن کانال‌های ارتباطی مستقیم بین واشنگتن و آنکارا بود. این در حالی بود که «بلینکن» در جریان این گفت‌و‌گوها ادعا می‌کرد که امریکا در حال تلاش برای دستیابی به نوعی احیای موازی اقتصادی در مناطق خودمختار و مناطق تحت‌کنترل ترکیه در شمال سوریه است؛ به نحوی که گشایش اقتصادی هر دو طرف تسهیل شود. این اقدامات امریکا در شرایطی که با مجموعه‌ای از فشارهای نظامی، سیاسی، دیپلماتیک و اقتصادی بر دمشق نشان داده در حال پیگیری راهبرد خود در قبال سوریه و کشاندن حکومت آن به انزوایی چندساله است، جز پیچیده کردن صحنه تحولات و به انحراف کشاندن مسیر مذاکرات چندجانبه هدفی را جست‌و‌جو نمی‌کند.

در چنین شرایطی انجام موفقیت‌آمیز مذاکرات چهارجانبه و گشوده شدن کانال ارتباطی آنکارا و دمشق با میانجیگری ایران و روسیه اهمیتی مضاعف می‌یابد. تهران زیر سایه دیپلماسی منطقه‌ای ویژه خود با‌وجود تلاش‌های کارشکنانه واشنگتن موفق شده از بروز یکسری تحولات خسارت‌بار پیرامون سوریه از جمله تصمیم سال گذشته آنکارا برای حمله نظامی به شمال سوریه ممانعت به عمل آورد و حالا نیز به نظر می‌رسد در کنار روسیه توانسته مذاکرات چهارجانبه را در روندی مدیریت کند که وزرای خارجه چهار کشور بزودی بر سر یک میز بنشینند و ابتکار عمل‌های مطرح را برای حل بحران سوریه به سرانجام برسانند.

روزنامه ایران