سنگ اندازی قطر در بازگشت سوریه به اتحادیه عرب

وزارت خارجه قطر در روزهای اخیر ضمن تاکید بر ادامه مخالفت خود با بازگشت سوریه به اتحادیه عرب اعلام کرده که موضع دوحه در رد احیای روابط با دمشق تغییری نکرده است.

"ماجد الانصاری" سخنگوی رسمی وزارت خارجه قطر مدعی شده که هنوز اجماع عربی درباره بازگشت دولت سوریه به اتحادیه عرب وجود ندارد و دولت قطر با این مسئله به عنوان یکی از اولویت‌های مسائل عربی برخورد می‌کند. بنابراین اجماع کشورهای عربی برای بازگشت سوریه به اتحادیه عرب بسیار مهم است و این اجماع در نتیجه تحولات مثبتی حاصل خواهد شد که باید در عرصه سوریه اتفاق بیفتد؛ اما ما چنین چیزی را پیش روی خود نمی‌بینیم.

به گفته این مقام قطری، «از نظر ما هیچ تغییری در موضع قطر ایجاد نخواهد شد، زیرا موضع ما واضح و ثابت است و تحت تاثیر آنچه که در محافل سیاسی می‌گذرد، قرار نمی‌گیرد؛ مگر اینکه تحولات واقعی در داخل سوریه رخ دهد و خواسته‌های ملت این کشور برآورده گردد، یا اینکه بر مبنای تحولات مثبت در داخل سوریه، یک اجماع عربی برای بازگشت این کشور به اتحادیه عرب انجام بگیرد».

سخنگوی وزارت خارجه قطر همچنین مدعی شده که «در حال حاضر هیچ شاخصی برای خوش‌بینی درباره نزدیک بودن زمان عادی سازی روابط با سوریه و بازگشت این کشور به اتحادیه عرب وجود ندارد».

ادعا و سنگ اندازی این مقام قطری در حالی صورت گرفته که اغلب کشورهای عربی بعد از گذشت یک دهه در تلاش برای احیای روابط خود با دولت سوریه و بازگرداندن این کشور به اتحادیه عرب هستند، اما قطر با شنا در خلاف مسیر اعضای این اتحادیه، همچنان بر موضع خود در رد عادی سازی روابط با دمشق و جلوگیری از بازگشت این کشور عضو تاثیرگذار جبهه مقاومت ضدصهیونیستی به اتحادیه عرب تاکید دارد.

قرار است سی و دومین نشست سران کشورهای عربی به میزبانی عربستان در تاریخ ۲۹ اردیبهشت ماه برگزار شود؛ نشستی که به احتمال قوی روسای جمهور ایران، سوریه و ترکیه نیز به آن دعوت و در آن حضور خواهند داشت و موضع گیری این مقام قطری در آستانه این نشست بیان شده است.

مطمئنا نشست عربستان در دوران کنونی که منطقه و جهان آبستن برخی رویدادهای تلخ همچون ادامه جنگ و بحران سوریه، ادامه جنگ یمن، اوضاع بغرنج لبنان و فلسطین و جنگ اوکراین می باشد، بسیار با اهمیت نه تنها برای منطقه، بلکه برای جهان خواهد بود.

"حسام زکی" معاون دبیرکل اتحادیه عرب چند روز پیش اعلام کرد که پیش از برگزاری سی و دومین اجلاس سران اتحادیه عرب، چندین نشست مقدماتی در سطح مقامات ارشد و وزرای کشورهای عربی و مدعو برگزار خواهد شد و این اقدام راه را برای برگزاری پنج روزه این اجلاس هموار خواهد کرد.

روزنامه رای الیوم در این باره اعلام کرده که عربستان تلاش می کند تا اجلاس آتی سران اتحادیه عرب به میزبانی این کشور با موفقیت برگزار شود، از این رو قرار است "فیصل بن فرحان" وزیر خارجه عربستان با هدف موفقیت اجلاس سران کشورهای عربی، به پایتخت کشورهای مختلف سفر و از روسای آنها برای حضور در این اجلاس دعوت کند.

بنابر اعلام روزنامه رای الیوم به نقل از برخی منابع، عربستان قصد دارد از طریق "حضور همه کشورهای عربی و عدم تحریم حتی یک کشور عربی"، این اجلاس را موفق برگزار کند و بر این اساس تماس‌ها بین ریاض و دمشق از مدتی پیش آغاز شده و بن فرحان به زودی با هدف آماده کردن حضور "بشار اسد" رییس جمهور سوریه در این اجلاس به دمشق سفر خواهد کرد، اقدامی که در شرایط فعلی بسیار با اهمیت و مفید می باشد.

بر اساس گزارش این منابع، عربستان تلاش می‌کند تا روسای جمهور ایران و ترکیه را نیز به عنوان مهمانان ویژه این اجلاس دعوت کند.

به دنبال خبر توافق برقراری رابطه میان تهران - ریاض در ۱۹ اسفند ماه سال گذشته (۱۴۰۱) که با کمک شماری از کشورهای دوست از جمله چین، عراق و عمان تحقق پیدا کرد، امیدواری ها درخصوص حل مشکلات منطقه افزایش یافت که یکی از پیامدهای خوب آن خبر بازگشایی کنسولگری عربستان پس از ماه مبارک رمضان در دمشق پس از ۱۲ سال بود؛ خبر خوشی که امیدواری ها برای برقراری صلح و امنیت در منطقه را افزایش داد.

انتشار این دو خبر حکایت از تحول جدید در منطقه غرب آسیا دارد، اخباری که برای دوستان امیدوار کننده و برای دشمنانی همچون رژیم صهیونیستی و آمریکا ناراحت کننده می باشد.

بنابر اعلام رسانه های منطقه، میانجیگری روسیه و امارات منجر به برچیده شدن موانع پیش روی دو کشور عربی سوریه و عربستان شده و کنسولگری ریاض در دمشق پس از عید فطر بازگشایی خواهد شد.

چندی پیش منابع خبری از سفر نزدیک "فیصل بن فرحان" وزیر خارجه عربستان به دمشق و قرار دیدار وی با مقامات سوری خبر داده بودند.

این مساله نشان می دهد که برای ریاض به اثبات رسیده که جنگ و درگیری با دیگر کشورها نتیجه ای ندارد و بهترین راه برای رفع اختلاف، باب دیپلماسی و گفت وگو می باشد که سخنان چند روز پیش بن فرحان در این خصوص قابل توجه است.

وزیر خارجه عربستان چندی پیش اعلام کرد که کشورهای عربی به این جمع‌بندی رسیده‌اند که انزوای سوریه فایده‌ای ندارد و برای حل مسائل این کشور به خصوص مسائل انسانی لازم است با سوریه مذاکره شود و چنین مذاکراتی ممکن است در نهایت به بازگشت سوریه به اتحادیه عرب بیانجامد.

مطمئنا برگزاری اجلاس ۲۹ اردیبهشت ماه سران اتحادیه عرب در عربستان و به احتمال زیاد دعوت از "بشار اسد" رییس جمهور سوریه و حضور وی در این اجلاس و رفع کدروت ها میان کشورهای عربی، برطرف کننده بسیاری از مشکلات مردم منطقه خواهد بود، مشکلاتی که سود آن را فقط رژیم صهیونیستی و کشورهای غربی همچون آمریکا، انگلیس و فرانسه می برند.

اوضاع منطقه در بیش از یک دهه گذشته، در شرایط مناسبی نبوده و نیاز می باشد که کشورهای منطقه هرچه بیشتر با همگرایی و در عین حال با جلوگیری از دخالت های کشورهایی همچون آمریکا، اقدام به رفع مشکلات و سوءتفاهم های فی مابین خود نمایند که موضوع برقراری رابطه میان ریاض - تهران و دمشق دقیقا در همین راستا می باشد.

با شروع بحران سوریه از اسفندماه سال ۱۳۸۹ (۲۰۱۱) و پس از مدتی تبدیل آن به جنگ بین المللی، کشورهایی همچون آمریکا، انگلیس، فرانسه، عربستان، قطر و ترکیه عملا در کنار گروه های تروریستی شکل گرفته در سوریه قرار گرفتند؛ غربی ها به ویژه آمریکا با ایجاد، تجهیز، آموزش و تسلیح گروه های تروریستی به ویژه داعش و با هدف اصلی "تامین امنیت رژیم صهیونیستی" به صورت غیرمستقیم و در ادامه به طور مستقیم وارد نبرد سوریه شدند، ترکیه پشتیبانی و قطر و عربستان نیز تامین مالی گروه های تروریستی را به عهده گرفتند؛ نبردی که پس از سال ها به شکست گروه های تروریستی مورد حمایت جبهه غربی – عربی – صهیونیستی و ترکیه ختم شد.

در ماههای اخیر ترکیه اقدام به نشان دادن تمایل خود برای برقراری رابطه با دولت سوریه کرده که "بشار اسد" رییس جمهور سوریه با ترسیم خطوط قرمز برای ترک ها اعلام کرده، در صورتی با "رجب طیب اردوغان" همتای ترکیه ای خود دیدار می کند که آنکارا پایگاههای نظامی غیرقانونی خود در شمال غرب سوریه را برچیند و نیروهای خود را از خاک سوریه خارج نموده و دست از حمایت از گروه های تروریستی در حال جنگ در سوریه بردارد.

در طول چند ماه گذشته بارها اردوغان بر خواسته خود مبنی بر دیدار با اسد پافشاری کرده ولی پاسخ رییس جمهور سوریه تاکید بر منافع ملی این کشور در بندهای اشاره شده بوده است.

به اعتقاد تحلیلگران مسایل منطقه، دوحه و آنکارا روابط بسیار نزدیکی با هم دارند و از یکدیگر در مسایل مختلف سیاسی، امنیتی و اقتصادی حمایت می کنند؛ از این رو مقامات دوحه دست رد اسد بر سینه اردوغان را به معنای دست رد بر سینه خود می دانند، لذا مقامات قطر در حال گروکشی در خصوص بازگشت سوریه به اتحادیه عرب با موافقت دمشق در دیدار اردوغان با اسد هستند از این رو مقامات دوحه شرط خود مبنی بر اجماع عربی برای بازگشت سوریه به اتحادیه عرب را به همین دلیل اعلام کرده اند تا بتوانند کمک حالی برای اردوغان شوند و وی هم بتواند با کمک بلیط سوریه در انتخابات ماه آینده ریاست جمهوری سوریه پیروز شود.

نکته مهمی که در این میان وجود دارد این است که در شرایط فعلی باید دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این زمینه فعال شود و دوحه را از رای باج خواهانه خود درخصوص سوریه بازگرداند تا دمشق بتواند با ورود دوباره به اتحادیه عرب مشکلات و بحران ۱۲ ساله خود را که قطر نیز از عوامل اصلی آن است، حل کند.

نکته مهمی دیگری که در این میان وجود دارد این است، هم اکنون دمشق باید از دوحه طلب کار باشد نه دوحه از دمشق.

مقامات کشورهای منطقه باید بدانند، این روزها که پرونده هایی همچون تروریسم آمریکایی و تکفیری در سوریه، جنگ یمن، اوضاع لبنان، جنایات رژیم صهیونیستی در فلسطین اشغالی و چند مساله دیگر، مردم منطقه را با مشکلات زیادی مواجه کرده، نیاز است تا کشورهای اسلامی با رویکردی دوستانه اقدام به رفع این مشکلات نمایند تا آرامش و صلح در منطقه فراگیر شود، سیاستی که هم اکنون در منطقه در جریان است؛ البته کشورهای منطقه در عین حال باید مراقب توطئه های دشمنانی همچون آمریکا، رژیم صهیونیستی و انگلیس برای ایجاد اختلاف نیز باشند، چرا که آنها به هیچ وجه خواستار دوستی کشورهای اسلامی در منطقه نیستند.

در این بین آغاز گفت وگوهای دو جانبه میان تهران – قاهره، آنکارا – قاهره، آنکارا – دمشق، دوحه – دمشق و ریاض – دمشق برای رفع سوء تفاهم ها و اختلافات بسیار با اهمیت و گره گشا می باشد و روند صلح و دوستی در منطقه را تسریع خواهد کرد.

ایرنا