خنجر نفتی «اوپک‌پلاس» به پشت امریکا- اروپا

ریاض در کشاکش جنگ اوکراین که به بحران انرژی در اروپا و امریکا دامن زده، در کنار روسیه قرار گرفت. اوپک پلاس، ائتلاف کشور‌های تولیدکننده نفت که روسیه و عربستان رهبری آن را بر عهده دارند، اعلام کرد که تولید نفت خود را ۲ میلیون بشکه در روز کاهش خواهد داد. این تصمیم به این معناست که اروپاییان که همین حالا هم با بحران انرژی روبه‌رو هستند، وضعیتی بحرانی‌تر پیدا خواهند کرد و برای امریکا به معنی افزایش قیمت سوخت در آستانه انتخابات کنگره در ماه نوامبر است که می‌تواند به شکستی سنگین برای دموکرات‌ها و دولت جو بایدن منجر شود. جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا به وزارت انرژی دستور داد در ماه آینده ۱۰میلیون بشکه نفت از ذخایر استراتژیک امریکا آزاد و اقدامات ممکن برای افزایش تولید نفت را بررسی کند. بایدن همچنین از شرکت‌های نفتی امریکا درخواست کرد که قیمت‌های سوخت را کاهش بدهند تا مصرف‌کنندگان امریکایی متحمل هزینه کمتری شوند. کاخ سفید اعلام کرده که دولت بایدن در مورد اتخاذ اقدامات لازم برای کاهش تسلط اوپک بر قیمت‌های انرژی، با کنگره امریکا مشورت خواهد کرد. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه امریکا با تهدید ضمنی ریاض گفته که گزینه‌های گوناگون را درباره ادامه روابط با این کشور، بررسی می‌کند، ولی توضیح نداده که دولت امریکا چه اقداماتی می‌خواهد انجام دهد. بلینکن گفته است: «در رابطه با روابط بعدی ما با عربستان سعودی، با مشورت کنگره در حال بررسی چند پاسخ احتمالی و مناسب هستیم.» سخنگوی کاخ سفید هم با انتقاد از تصمیم اوپک پلاس و به خصوص عربستان برای کاهش تولید نفت، آن را نشانه «همسویی با روسیه» خواند و گفت: «در شرایطی که اقتصاد جهانی با تبعات جنگ روسیه علیه اوکراین دست و پنجه نرم می‌کند، تصمیم اوپک پلاس در راستای ثروت‌اندوزی است.»‌کارین ژان پیر، به خبرنگاران گفت که تصمیم اوپک پلاس «کوته‌فکرانه» بود، زیرا اقتصاد جهانی همچنان از «تأثیر منفی تداوم تهاجم پوتین [ولادیمیر]رئیس‌جمهور روسیه به اوکراین در حال فروپاشی است.»

دموکرات‌ها به دنبال تنبیه سخت

واشنگتن‌پست نوشته که تصمیم کاهش تولید نفت اوپک‌پلاس، در واشنگتن خنجری به پشت بایدن، رئیس‌جمهور امریکا قلمداد شده است. روزنامه لوفیگارو هم در یادداشتی نوشت: «تصمیم جدید «اوپک پلاس» که خشم واشنگتن را برانگیخت، سیلی واقعی محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی به متحدان غربی خود، به‌ویژه جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا و امانوئل ماکرون، همتای فرانسوی او است.» هنوز معلوم نیست که واکنش دولت بایدن به همراهی ریاض با مسکو چه خواهد بود، به خصوص که به نظر می‌رسد واشنگتن، در آستانه انتخابات، گزینه چندان مناسبی در اختیار ندارد. جو بایدن در کاخ سفید در واکنش به تصمیم اوپک پلاس به گفتن این بسنده کرد که از این تصمیم «ناامید» شده است. او به خبرنگاران گفت: «ما در حال بررسی جایگزین‌هایی هستیم که می‌توانیم داشته باشیم. گزینه‌های زیادی وجود دارند، اما هنوز تصمیم‌مان را نگرفته‌ایم.»‌رئیس‌جمهور امریکا در عین حال، در پاسخ به این پرسش که آیا از سفر ماه مرداد به عربستان پشیمان شده یا نه گفت که این سفر هیچ ارتباطی با نفت نداشت، موضوع آن سفر، خاورمیانه، اسرائیل و منطقی کردن مواضع بود.

در مقابل دموکرات‌ها که از بی‌عملی دولت بایدن در آستانه انتخابات ناامید هستند، از گزینه‌های سختگیرانه‌تر حمایت می‌کنند و فشار بر بایدن را برای مجازات ریاض افزایش دادند. تام مالینوفسکی، نماینده دموکرات نیوجرسی، گفته که دولت بایدن باید نیرو‌های امریکا‌یی را از عربستان خارج کند. او گفته که عقب کشیدن نیرو‌های امریکایی از عربستان، توجه سعودی‌ها را جلب خواهد کرد: «اقدام مقابل اقدام.... آیا آن‌ها واقعاً فکر می‌کنند که می‌توانند شریک امنیتی امریکایی خود را با یک شریک امنیتی روسیه یا یک شریک امنیتی چینی جایگزین کنند؟ آن‌ها می‌دانند که نمی‌توانند این کار را انجام دهند.» سناتور چاک شومر از نیویورک، رهبر اکثریت هم تصمیم عربستان سعودی را «متحد شدن با روسیه و ولادیمیر» خوانده و آن را «یک اشتباه بزرگ» تعبیر کرده است. شومر می‌گوید: «آنچه عربستان سعودی برای کمک به پوتین برای ادامه جنگ شرورانه و نفرت‌انگیز خود علیه اوکراین انجام داد، برای مدت طولانی در یاد امریکایی‌ها باقی خواهد ماند. ما به دنبال همه ابزار‌های قانونی برای مقابله با این اقدام وحشتناک و عمیقاً بدبینانه هستیم.» سناتور کریس مورفی، رئیس کمیته فرعی روابط خارجی خاورمیانه سنا در گفتگو با CNBC گفته که به عقیده او «زمان ارزیابی مجدد همه‌جانبه ائتلاف امریکا با عربستان سعودی فرا رسیده» و سه نماینده حزب دموکرات در مجلس نمایندگان امریکا نیز پنج شنبه پیش‌نویس قانونی را برای برچیدن دارایی‌های نظامی مهم امریکا مستقر در عربستان سعودی و امارات ارائه کردند. این نمایندگان در بیانیه مشترکی اعلام کردند: اگر عربستان و امارات می‌خواهند به ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه کمک کنند، باید از او توقع داشته باشند که از آن‌ها دفاع کند و این تصمیم نقطه تحولی در روابط ما با شریکان حوزه خلیج [فارس]است.

جدایی اعراب از امریکا؟

با وجود لفاظی نمایندگان عمدتاً دموکرات در آستانه انتخابات، وزارت امور خارجه امریکا پنج شنبه شب اعلام کرد هیچ طرحی برای انتقال سامانه دفاع موشکی از عربستان و امارات به مناطق دیگر ندارد. روزنامه وال‌استریت‌ژورنال از قول منابع آگاه نوشت که امریکا قصد دارد با تعلیق برخی تحریم‌های نفتی ونزوئلا، به شرکت شورون امکان دهد تولید نفت خام را در این کشور امریکای لاتین از سرگیرد. رایان چیلکوت کارشناس انرژی در گفتگو با PBS گفته است: «البته ونزوئلا بزرگ‌ترین ذخایر نفت جهان را دارد، حتی بیشتر از عربستان سعودی.» با این حال به گفته او ونزوئلا «به دلیل تحریم‌ها در بازار مدت زیادی است که از بازار خارج شده است، زیرساخت‌های آن بسیار تخریب شده است، تمام سرمایه‌گذاری‌ها از بین رفته است، بسیاری از مهندسان فرار کرده‌اند» به همین دلیل چیلکوت معتقد است که زمان زیادی طول می‌کشد ونزوئلا مقداری کافی نفت وارد بازار کند که تفاوتی ملموس در عرضه ایجاد نماید. از طرف دیگر، تصمیم اوپک‌پلاس یک روز پس از آن اتخاذ شد که سفرای اتحادیه اروپا با اعمال دور جدیدی از اقدامات اقتصادی برای تضعیف روسیه در جنگ با اوکراین از جمله سقف قیمتی برای فروش نفت روسیه و ممنوعیت بیشتر واردات نفت خام در اوکراین، موافقت کردند. بن مک ویلیامز، مشاور انرژی در اندیشکده بروگل مستقر در بروکسل، به الجزیره گفته که می‌توان ارتباط مستقیم بین این دو رویداد را استنباط کرد، «باید [در تصمیم اوپک پلاس]برخی سیاسی کاری‌ها وجود داشته باشد». مک ویلیامز می‌گوید: «به نظر واضح است که نوعی همسویی با روسیه وجود دارد.» با این حال، دینا اسفندیاری، مشاور ارشد گروه بین‌المللی بحران برای خاورمیانه- شمال آفریقا، با اشاره به رأی کشور‌هایی که در ماه مارس به قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل در محکومیت تهاجم مسکو به اوکراین رأی دادند، می‌گوید: «بی‌انصافی است که بگوییم آن‌ها طرف روسیه هستند - آن‌ها با خودشان طرف هستند.» او می‌گوید: «در نهایت، من فکر می‌کنم ما فقط در یک دوره جدید هستیم که در آن اعراب خلیج [فارس]برای خودشان تصمیم می‌گیرند. در حالی که ایالات متحده یک ضامن امنیتی مهم است، آن‌ها دیگر به تمام آنچه ایالات متحده از آن‌ها می‌خواهد گوش نمی‌دهند.»

منبع: روزنامه جوان