گزارشی از شکست تحریم‌های غرب علیه ایران

 وبگاه تحلیلی «ریسپانسیبل استیتکرافت» در گزارشی تحلیلی با اشاره به ناکارآمد بودن تحریم‌های ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی ایران نوشت، واشنگتن تاحد زیادی برای رسیدگی به نگرانی‌های امنیتی خود درباره روسیه و ایران به تحریم‌های اقتصادی روی آورد اما این تلاش‌های جداگانه به شیوه‌ای به یکدیگر مرتبط شده است که به جای تقویت امنیت آمریکا و منطقه، خطر نتیجه عکس را به همراه دارد.

این گزارش ادامه داد، در ایران، تحریم‌های ایالات متحده گرچه با موفقیت اقتصاد تهران را مختل کرده است اما به طور ناخواسته مقاومت داخلی در برابر مذاکرات رفع تحریم‌ها ایجاد کرده و مانع از تلاش‌های دیپلماتیک برای محدود کردن برنامه هسته‌ای این کشور شده است.

این گزارش ادامه داد به طور مشابه، تحریم‌های روسیه که پس از جنگ اوکراین علیه این کشور وضع شد ابتدا تولید ناخالص داخلی این کشور را کاهش داد اما از آن زمان به مسکو انگیزه داد تا متحدان و بازارهای جدید پیدا کند در نتیجه قدرت اجباری تحریم‌ها را کاهش داد و روابط کرملین را با شرکایی که مایل به تضعیف تلاش‌های غرب برای منزوی کردنشان بودند، افزایش داد.

این وبگاه تحلیلی ادامه داد که تحریم‌های واشنگتن علیه روسیه و ایران این دو کشور را ترغیب کرد تا همکاری اقتصادی و امنیتی خود را افزایش دهند.

این گزارش سپس به تلاش‌های دولت ترامپ علیه جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و نوشت که دولت ترامپ تحریم‌های جامع علیه برنامه هسته‌ای ایران را در سال ۲۰۱۸ تجدید کرد و این تحریم‌‌ها را در سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ گسترش داد و میلیاردها دلار از دارایی‌های خارجی ایران را مسدود کرد و درآمد صادرات نفت ایران را کاهش داد و برای موقت اقتصاد ایران را در رکود برد.

این وبگاه تحلیلی سپس نوشت که تحریم‌ها ترامپ به هدف خود نرسید و ادامه داد، فشارهای دولت ترامپ به جای آن‌که جمهوری اسلامی را به زانو درآورد، برعکس این کشور را تقویت کرد و قدرت سیاسی داخلی مقام‌های جمهوری اسلامی ایران را تقویت کرد و حمایت افکار عمومی در داخل ایران از فعالیت‌های هسته‌ای ایران را  افزایش داد.

بر اساس این گزارش، نظرسنجی ۲۰۲۱ مرکز مطالعات بین‌الملل و امنیت دانشگاه مریلند آمریکا نشان داد که سه چهارم از مردم ایران از افزایش فعالیت‌های هسته‌ای ایران حمایت می‌کنند.

این پایگاه تحلیلی سپس نوشت، نتیجه تحریم‌های غرب و آمریکا علیه ایران این شد که جمهوری اسلامی ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را افزایش داد و توانمندی غنی‌سازی خود را برای تولید سوخت بیشتر گسترش داد و همکاری دوجانبه و در بخش انرژی روسیه و ایران را افزایش داد.

این گزارش سپس به روسیه اشاره کرد و نوشت، اندکی پس از ازسرگیری جدیدترین دور از مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین، جنگ اوکراین آغاز شد و یک بحران ظاهراً غیرمرتبطی با طرف‌های برجام به وجود آورد. ایالات متحده سپس تلاش‌های بین‌المللی ۴۰ کشور سراسر جهان برای وضع تحریم‌های گسترده و دردناک علیه مسکو رهبری کرد.

طبق این گزارش، تحریم‌های ترکیبی تحت رهبری آمریکا و چندجانبه سازمان ملل علیه روسیه در ابتدا به کاهش 11 درصدی تولید ناخالص داخلی روسیه و کاهش ارزش روبل منجر شد اما پس از مدتی روسیه موفق شد به طرز چشمگیری به اقتصاد خود ثبات بخشد و ارزش روبل به روزهای قبل از جنگ اوکراین بازگشته است و بخشی از درآمد نفتی روسیه با دور زدن تحریم‌ها بازگشته است.

همسویی و شراکت روسیه با ایران نه تنها برای تلاش‌های روسیه برای مقابله با تحریم ها مفید است بلکه این مسئله در خدمت منافع امنیتی مسکو نیز می‌باشد.

این وبگاه تحلیلی سپس با اشاره به این موارد نوشت، گرچه همکاری بین تهران و مسکو جدید نیست اما در سال‌های اخیر اهمیت چندانی نداشته است. در حقیقت کمک روسیه در زمینه تحریم‌های گروه ۱+۵ (آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین بعلاوه آلمان) علیه ایران در سال ۲۰۱۲ نقش مهمی در امضای برجام ایفا کرد.

این گزارش در بخشی مدعی شد که اطلاعات آمریکا ارزیابی کرده است که روسیه در دهه ۱۹۹۰ و اوایل ۲۰۰۰، فناوری هسته‌ای با کاربرد دوگانه (یا قابل استفاده برای سلاح) را تحت پوشش انرژی غیرنظامی به ایران عرضه کرده است که شامل ساخت نیروگاه هسته ای بوشهر می‌شود که آمریکا نگران است به برنامه تسلیحاتی ایران تسریع بخشد.

این گزارش سپس توضیح داد، اکنون که تحولات اخیر، روسیه و ایران را در تیررس تحریم‌های آمریکا قرار داده است. این دو کشور، به دنبال راه‌های جدیدی برای همکاری بوده‌اند که نظارت ایالات متحده و بین‌المللی را دور می‌زند و اهرم واشنگتن را در هر دو جبهه تضعیف می‌کند. همکاری در حال ظهور تهران و مسکو در ماه های اخیر به طور فزاینده ای آشکار شده است و دو طرف اواخر می توافقی را برای توسعه همکاری انرژی امضا کردند و تجارت دو جانبه در جریان سه ماهه اول 2020، بیش از 10 درصد رشد داشته است. دو طرف دربار افزایش همکاری انرژی هسته‌ای گفت‌وگو کردند و «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه در جریان سفر ماه گذشته خود به تهران، تصریح کرد که هر دو کشور روسیه و ایران با تحریم‌ها روبرو هستند و همکاری بیشتر می‌تواند، «تأثیر منفی بر خط خودخواهانه ایالات متحده و ماهواره‌های این کشور بگذارد».

این گزارش در بخش پایانی نوشت که ابعاد نظامی روابط روسه و ایران نیز مشهودتر است. شراکت بین مسکو و تهران بر اساس عزم متقابل برای مخالفات با نفوذ غرب و ایجاد تهدیدات جدی برای منافع امنیتی آمریکا و غرب به ویژه در منطقه غرب آسیا است. و تحریم‌های واشنگتن در حقیقت مسیرهایی را ایجاد می‌کند که اهداف آمریکا برای محدود کردن و تضعیف ایران و روسیه را معکوس می‌کند.

مذاکرات رفع تحریم‌های جمهوری اسلامی ایران چندین ماه است که به دلیل کارشکنی‌های طرف غربی دچار وقفه شده است و مقام‌های ایرانی گفته‌اند که به زودی از سرگرفته می‌شود.

«علی باقری» معاون سیاسی وزیر امور خارجه و مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران روز گذشته (یکشنبه نهم مرداد ماه» در توئیتی درباره مذاکرات رفع تحریم‌ها نوشت: ما ایده‌های پیشنهادی شکلی و محتوایی خود را به منظور هموار ساختن مسیر برای جمع بندی سریع مذاکرات وین، که با هدف اصلاح یک شرایط پیچیده خسارت‌بار ناشی از خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا، آغاز شده به طرف‌های مقابل ارائه دادیم.

وی در توئیتی دیگر افزود: ما به صورت نزدیک با شرکای برجامی خود به ویژه هماهنگ کننده به منظور ارائه فرصتی دیگر به آمریکا برای نشان دادن حسن نیت و مسؤولیت پذیری خود کار می‌کنیم.

مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران اضافه کرد: ایران آماده جمع بندی مذاکرات در مدت زمان کوتاهی است. اگر طرف مقابل نیز آماده اقدام مشابه باشد./فارس