گمانه‌زنی‌ها درباره مذاکرات وین
مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین پس از نزدیک به ۳۰ روز رایزنی‌های فشرده دیپلماتیک وارد یک دوره تنفس کوتاه تصمیم‌گیری سیاسی شده است و بعد از چند روز ادامه خواهد یافت.
گفت‌وگوهای وین از امروز (شنبه) به مدت چند روز و به تعبیری یک هفته وارد دوره تنفس شد. دور هشتم مذاکرات که از ششم دی ماه آغاز شده، به گفته انریکه مورا نماینده اتحادیه اروپا، یکی از طولانی ترین ادوار گفت‌وگوها بوده است.
او دیروز عصر در توئیتی با بیان اینکه مذاکره کنندگان برای رایزنی و دریافت دستورالعمل‌ها به پایتخت‌ها باز می‌گردند تصریح کرد که اکنون تصمیمات سیاسی لازم است.
انریکه مورا صبح دیروز با علی باقری کنی مذاکره کننده ارشد ایران دیدار و سپس با هیاتی دیپلماتیک که گفته می‌شود از قطر است ملاقات کرد. البته هنوز هیچ منبع رسمی این دیدار را تایید یا تکذیب نکرده و جمهوری اسلامی هم ایران تاکید دارد که ملاقات هیات‌ها در وین ارتباطی به روند مذاکرات رفع تحریم‌ها ندارد.
اما تنور مذاکرات و رایزنی‌های فشرده دیپلماتیک از یکشنبه گذشته، پس از آنکه تمام روسای هیات‌های مذاکره کننده برای نخستین بار در هشتمین دور مذاکرات رفع تحریم‌ها، خارج از چارچوب کمیسیون مشترک برجام دیدار کردند داغ‌تر شده است.
در جلسات یکشنبه و دوشنبه گذشته، طرف‌ها به تعبیر میخائیل اولیانوف مذاکره کننده ارشد روسیه به طور جمعی تلاش کردند تا پیش نویس متن توافق نهایی را تکمیل و درمورد برخی موضوعات مورد اختلاف تصمیم گیری کنند.
میخائیل اولیانوف یکشنبه گذشته پس از پایان جلسه یادشده به خبرنگاران گفت؛ رایزنی‌های سیاسی به صورت گام به گام جریان دارد و ما دیدارهای مفیدی را در قالب‌های مختلف میان شرکت کنندگان برگزار کردیم.
وی بدون اشاره به جزئیات جلسه نمایندگان گروه ۱+۴ و ایران عنوان کرد که طرف‌ها در حال رایزنی پیرامون یکی از مسائل مهم و با اولویت بالا هستند. اولیانوف با اشاره به اینکه مذاکرات رو به پیشرفت است و نشست‌ها ادامه دارد افزود: ما به تدریج در حال پیشروی هستیم.
هم زمان با ورود مذاکرات به مراحل پیچیده و حساس فنی، گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال دستیابی به توافق نهایی تا ماه فوریه شدت گرفته و برخی منابع دیپلماتیک مدعی شدند که هفته‌های پیش‌رو در روند مذاکرات تعیین کننده است.
البته طرف‌های اروپایی در ادامه رویکرد غیرسازنده‌ای که از ابتدای مذاکرات در پیش گرفتند تعابیر تندتری را به‌کار می‌برند؛ از جمله وزیر امور خارجه انگلیس که مدعی شد مذاکرات در حال رسیدن به بن‌بست خطرناکی است. وی ادعا کرد: ایران باید اکنون انتخاب کند که آیا می خواهد به توافق دست یابد یا مسئول فروپاشی برجام (توافق هسته‌ای) باشد و اگر برجام فروپاشد، همه گزینه‌ها روی میز قرار می گیرد.
سخنانی غیر مسئولانه و بی‌مبنا که به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، برگ دیگری از بازی توخالی انگلیس و برخی کشورهای غربی برای مقصر نمایی و پوشاندن سال‌ها بی‌عملی و همراهی با تحریم های غیرقانونی و غیرانسانی ایالات متحده بشمار می‌رود.
مذاکره کننده ارشد روسیه نیز با بیان اینکه مسکو مخالف تعیین ضرب‌الاجل‌های مصنوعی است اظهار داشت: اینکه آیا بتوان اوایل فوریه به نتیجه رسید نمی‌دانم اما تمام گام‌های لازم را برای تسریع روند مذاکرات صورت می‌دهیم.
گزارش‌ها حاکیست که مذاکرات به گردنه تصمیم‌گیری‌های دشوار سیاسی در سه حوزه رفع تحریم‌ها، تضامین و راستی‌آزمایی رسیده است و بدیهی است که طرف‌های غربی باید برای سرعت بخشیدن به روند گفت‌وگوها تصورات نادرست، سوگیری‌ها و تعصبات غلط را که در تضاد با مذاکرات حرفه‌ای است کنار گذاشته و اقدامات اعتمادساز و معتبری را صورت دهند.
وانگ کوان مذاکره کننده ارشد چین چهارشنبه شب پس از دیدار نسبتا طولانی با هیات ایرانی اظهار داشت که هیات‌ها در قالب‌های مختلف دوجانبه و چندجانبه در مورد مسائل اساسی دیدار می‌کنند تا اختلافات در مورد رفع تحریم ها، تضامین و راستی آزمایی را بیشتر کاهش دهند. وی در پاسخ به سووال ایرنا در مورد تضامین مورد نظر ایران هم بیان داشت: به نظر ما مطالبات ایران منطقی و مشروع است و در تلاش هستیم تا آن‌ها را به متن تبدیل کنیم.
با این وجود، مذاکرات به اذعان قریب به اتفاق هیات‌های مشارکت کننده، به رغم پیچیدگی برخی موضوعات و ضرورت تصمیم‌گیری‌های سیاسی در مسیر رو به جلو در جریان است. جلسات هیات‌ها تا دیروز به صورت روزانه و پی‌درپی جریان داشت.
دیپلمات های سه کشور اروپایی دیشب با صدور بیانیه‌ای مشترک که در اختیار خبرنگاران قرار گرفت عنوان کردند: ژانویه فشرده‌ترین دوره این مذاکرات تا به امروز بوده است. همه می‌دانند در حال رسیدن به مرحله نهایی هستیم که نیاز به تصمیم گیری‌های سیاسی دارد.
در همین خصوص یک منبع دیپلماتیک غربی اظهار داشت: ما به پایان مذاکرات چشم دوخته‌ایم، اما درک این نکته مهم است که مسائل سیاسی اصلی در همه موضوعات هنوز حل نشده است.
یک مقام فرانسوی هم اظهار داشت: «مذاکرات هسته‌ای ایران در وین همچنان دشوار است اما نشانه‌هایی وجود دارد که می‌توان به توافق رسید.» به گفته وی که خواست نامش فاش نشود، «مساله تضمین‌ها برای ایران و چگونگی احیای کنترل برنامه هسته‌ای این کشور هنوز نیاز به توضیح دارد.»
اولیانوف هم دیشب پس از دیدار سه جانبه با ایران و چین در توئیتی نوشت که مذاکرات به مراحل پیشرفته رسیده و نیازمند تصمیمات سیاسی است.
به هر روی تمام کشورهای مشارکت کننده در گفت‌وگوها مواضع مختلفی را در هماهنگی با اهداف ملی خود دنبال می‌کنند و تیم مذاکره کننده ایران هم برای دست یابی به توافقی که منافع ملت ایران را تامین کند، در گفت‌وگوها مشارکت دارد. جمهوری اسلامی ایران از طرف مقابل این انتظار مشروع را دارد تا رویکرد مسئولانه‌ای در پیش گرفته و مسیر تحریم‌های غیرقانونی را که اجرای برجام را نامتوازن کرده است، معکوس کند.
یک منبع آگاه دیروز به ایرنا گفت: «روند گفتگوها در مجموع سازنده و رو به جلو بوده است و اگر طرف‌های مقابل پس از بازگشت از پایتخت‌ها تصمیمات لازم را اتخاذ نمایند، امکان حرکت سریع‌تر به سمت توافق وجود دارد.»
این بدین معناست که اکنون زمان آن رسیده است که طرف‌های غربی بالاخص ایالات متحده، احساس کاذب حق به جانب را کنار گذاشته و به جای منحرف کردن افکار عمومی، تمایل خود را برای احیای توافقات سال ۹۴ با گام‌های معتبر به منصه ظهور بگذارند.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران دیروز در گفت‌وگو با آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد بر اراده جدی جمهوری اسلامی ایران برای رسیدن به توافق خوب در کوتاه‌ترین زمان ممکن تصریح کرد.
وی با اشاره به عدم اعتماد به حاکمان کاخ سفید، بر ضرورت انجام اقدامات عملی و ملموس و قابل راستی آزمایی طرف غربی و آمریکا برای اثبات دستیابی به توافق پایدار و قابل اتکا تاکید کرد./ایرنا
دیدگاه تان را بنویسید