تحلیل کارشناس ترک از مذاکرات هسته ای وین

حقی اویغور، کارشناس مرکز مطالعات ایران در ترکیه در گفت وگو با خبرگزاری آناتولی درباره مذاکرات وین اظهار داشت: هیچ یک  از طرف‌های ایران و کشورهای ۱+۴ - روسیه، چین، فرانسه، انگلیس و آلمان - نمی‌خواهند که توافق هسته‌ای از بین برود، حتی اگر طرف ها نتوانند به توافق ایده‌آل دست یابند، احتمال دارد یک حد میانه را در نظر بگیرند.

وی ادامه داد: توقف مذاکرات و تشدید تنش های نظامی، سناریویی نیست که مورد ترجیح هیچ‌کدام از طرف‌های مذاکره باشد. برای ایران نیز با توجه به فشار اقتصادی ناشی از تحریم های آمریکا گزینه مناسبی نیست.

این کارشناس با اشاره به پیشنهادات ارائه شده از سوی هیئت ایرانی به سایر طرف های مذاکره کننده در وین گفت: ما شاهد واکنش تند اتحادیه اروپایی و آمریکا به این پیشنهاد بودیم و آنها ایران را به انتظارات بیش از حد متهم کرده‌اند.

وی محرمانه بودن جزئیات پیشنهادات ایران را نشان دهنده تداوم مذاکرات دانست و افزود: به دلیل موازنه های داخلی موجود در آمریکا و همچنین موازنه های جدید در ایران روند مذاکرات ساده نخواهد بود و این شرایط، حصول سازش را دشوار خواهد کرد. از طرفی دولت بایدن در حال از دست دادن قدرت است. هرچند تنها یک سال از به قدرت رسیدن بایدن می‌گذرد، او با مشکلاتی جدی در سیاست‌های داخلی روبرو است. جمهوری‌خواهان که حضور قدرتمندی در کنگره دارند و به علاوه برخی دموکرات‌ها با توافق هسته ای با ایران مخالفند.

اویغور همچنین بیان کرد: از طرفی دیگر دولت جدید ایران رویکردی سختگیرانه تر درقبال مذاکرات و توافق هسته ای اتخاذ کرده است.

این کارشناس مسائل ایران تصریح کرد: ایران و آمریکا تلاش کرده اند که در این مدت اهرم‌های فشار بیشتری به دست آورند. در همین راستا ایران توان هسته‌ای خود را افزایش داده و آمریکا به تشدید تحریم‌ها پرداخته‌ است اما ادامه این روند می‌تواند مذاکرات وین را به خطر بیندازد. اگر مذاکرات شکست بخورد، احتمالا آمریکا تحریم های جدیدی را برای اعمال فشار بیشتر بر ایران وضع می کند.

وی اظهار داشت: آمریکا و اسرائیل خواسته های زیادی برای حصول یک توافق جدید و جامع تر دارند که محدودیت هایی را نیز بر برنامه موشکی و سیاست های منطقه ای ایران اعمال کند اما تهران با آنها مخالفت می کند. من فکر نمی کنم که ایران با محدودیت هایی غیر از برنامه هسته ای اش موافقت کند.

اویغود در ادامه از استانداردهای دوگانه آمریکا درقبال موضوعات مرتبط با انرژی هسته ای انتقاد کرد و گفت: وقتی پای اسرائیل و خاورمیانه به میان می آید، حتی این استانداردها تشدید هم می شود. اسرائیل زرادخانه هسته ای دارد اما این موضوع هیچ گاه از سوی یک کشور غربی یا شرقی مطرح نشده است.

وی خاطر نشان کرد: غربی ها نمی خواهند تغییری در نظم جهانی کنونی که پس از جنگ جهانی دوم ایجاد شده، به وجود آید؛ جایی که در آن اسرائیل از یک جایگاه مستثنی برخوردار است.

این کارشناس با اشاره به اینکه ایران هنوز پایبند به توافق است و برنامه هسته ای این کشور تحت نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار دارد، گفت: این اندازه دردسرسازی برای ایران درحالی که مسائل مهم دیگر برای امنیت منطقه، همچون بحران پناهجویان، جنگ های داخلی و کودتاهای نظامی نادیده گرفته می شود، کاملا سیاسی است./ایسنا