اظهارات عجیب هماهنگ‌کننده امور خاورمیانه کاخ سفید

مقامات کلیدی دولت آمریکا در دو هفته گذشته به خلیج فارس با ماموریت جلب نظر کشورهای این حوزه اعزام شده اند. دولت بایدن به دنبال تقویت روابط در خلیج فارس و کاهش نگرانی‌ها در مورد سیاست‌هایش پس از جنجال بر سر خروج آمریکا و متحدانش از افغانستان و در آستانه از سرگیری مذاکرات هسته‌ای با تهران است.

از جمله مقامات آمریکایی که به منطقه سفر کردند، لوید آستین، وزیر دفاع، راب مالی، فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران و تیم لندرکینگ فرستاده ویژه آمریکا در امور یمن بودند. به نوشته پایگاه "د نشنال"، هیچ یک از این افراد با جهان عرب غریبه نیستند؛ همه آنها بر روی پرونده های مربوط به منطقه با ظرفیت های مختلف کار کرده اند و روابط مختلفی با رهبران آن دارند.

با این حال، برت مک گورک در میان آنها متمایز است و در دوره چهار رئیس جمهور اخیر آمریکا، جورج دبلیو. بوش، باراک اوباما، دونالد ترامپ و اکنون جو بایدن، تجربه کار دارد.  مک گورک، هماهنگ‌کننده کاخ سفید در امور خاورمیانه و شمال آفریقا، در این مصاحبه می‌گوید، آمریکا از سیاست‌های سه رئیس‌جمهور قبلی خود درس‌هایی آموخت‌ که این درسها واشنگتن را به اتخاذ استراتژی "بازگشت به اصول اولیه" در امور خارج، از جمله با دست برداشتن از "سیاست‌ تغییر رژیم" سوق داد.

مک گورک در مصاحبه اختصاصی با پایگاه "د نشنال" (The National) که پس از پایان کنفرانس گفتگوی منامه در پایتخت بحرین انجام شد، گفت: اگر به ۲۰ سال گذشته نگاه کنید... دولت جورج دبلیو بوش دستور کار "تغییر شکل منطقه ای" را داشت. حمله به عراق بخشی از آن بود، دستور کاری که شامل دموکراتیک ‌سازی و ملت‌سازی و سرمایه‌گذاری‌های هنگفت شد و من بسیاری از آن‌ها را از نزدیک شاهد بودم و دیدم که هزینه‌های این دستور کار چقدر بالاست.

وی ادامه داد: دولت اوباما روش متفاوتی در پیش گرفت، اما پس از قیام‌های عربی هم این دولت آمریکا اهداف بسیار افراطی مشابهی در رابطه با آنچه که امیدوار به تحققشان بود تعیین کرد و این اهداف شامل سیاست‌های تغییر حکومت بود. ترامپ هم در مقام رئیس جمهور گفت نمی‌خواهد در این رویکرد سرمایه‌گذاری شود، اما سیاست‌هایی که در دولت او در قبال ایران و جاهای دیگر تعیین شد هم فوق افراطی بودند، به طوری که لزوما عواقب ناخواسته‌ای در پی داشتند.

او توضیح داد که دولت‌های قبلی اهداف افراطی را دنبال می‌کردند که بر خلاف منافع آمریکا بودند و منجر شد به اینکه آمریکا "درس‌های سختی فرا بگیرد". او اظهار کرد که دولت کنونی آمریکا بر "اصول اساسی ایجاد، حفظ و تقویت مشارکت ها و ائتلافهای ما در اینجا" متمرکز است و این ائتلافها را "مزیت نسبی منحصر به فرد" توصیف کرد.

مک گورک خودش را از بحث در مورد جزئیات سیاست خارجی آمریکا در حوزه جهان عرب یا اینکه آیا دولت بایدن "خط قرمزهایی" دارد که نباید از آنها عبور کند، دور نگه داشت. با این حال وی تکرار کرد: ما عمیقاً متعهد به تقویت قابلیت‌های دفاعی شرکای خود در اینجا در خاورمیانه هستیم.

وی افزود: ما در ضمن اینکه "به‌ صراحت اعلام می‌کنیم که از منافع خود و دوستان خود محافظت خواهیم کرد" با "مطالعه حقایق میدانی و رایزنی بی سرو صدا با متحدان‌مان" سیاستهایی را تعیین خواهیم کرد.

مک گورک با اشاره به حوثی ها در یمن ادعا کرد: ما در حال همکاری با سعودی ها بر روی ابتکارات جدیدی با هدف کاهش خشونت ها هستیم.

مک گورک با گفتن این که از انتقادات وارد شده به آمریکا مطلع است، تصمیم اخیر آمریکا برای بیرون کشیدن یک سامانه موشکی پاتریوتش از عربستان سعودی در حالی که ریاض همچنان برای محافظت از حریم هوایی خود در برابر حملات حوثی‌ها از یمن تلاش می کند را مثال زد.

او گفت: چیزهای کوچک می توانند تأثیر بزرگتر از معمول بگذارند.

وی توضیح داد: شما یک آتشبار سامانه موشکی پاتریوت را که در عربستان سعودی با هدف محافظت از تأسیسات آمریکا مستقر بود در نظر بگیرید. آمریکا در سال ۲۰۱۹ پس از حملاتی که از جانب برخی علیه دوستان ما در اینجا انجام شد، آتشبارهای موشکی پاتریوت را در اینجا افزایش داد و برای حفظ این سامانه ها، باید آنها را به صورت چرخشی جابجا کند و این یک فرآیند طبیعی استقرار مجدد است.

وی ادامه داد که آمریکا در تلاش است تا شبکه های دفاعی عربستان سعودی را تقویت کند و این کاری است که تأثیر پایدارتری دارد. کنگره آمریکا از طرح دولت بایدن برای فروش تسلیحات با هدف کمک به عربستان سعودی در زمینه توانایی های دفاعی اش مطلع شده است.

در حالی که مک گورک بر درس های سختی که آمریکا در منطقه فرا گرفت تاکید داشت، به جزئیات در مورد نتیجه مورد حمایت آمریکا در قبال سوریه نپرداخت و گفت که او به بحث در مورد وضعیتهای نهایی کشیده نمی شود، زیرا "اینجا خاورمیانه است و شما با صحبت درباره وضعیتهای نهایی ممکن است خودتان را به دردسر بیندازید".

وی گفت: ما با مشورت دوستان و شرکای خود در منطقه، نگاهی جامع به وضعیت سوریه انداخته ایم. خشونت مربوط به جنگ داخلی در سوریه در کمترین سطح خود در سال‌های اخیر است. ما می‌خواهیم اطمینان حاصل کنیم که چنین وضعیتی ادامه دارد و این موضوع را با روس‌ها مورد بحث قرار داده‌ایم و روس‌ها به ما گفته‌اند که به آتش‌بس‌ها متعهد هستند و ما هم به آن متعهد هستیم.

این هماهنگ کننده امور خاورمیانه کاخ سفید با اشاره به اینکه "وضعیت انسانی در یکی از بدترین سطوح خود قرار دارد"، توضیح داد که آمریکا با مشورت با کمیته بین المللی صلیب سرخ (ICRC) و  طرفهای دیگر به دنبال راه هایی برای اجتناب از تحریم هایی است که می توانند بر روند تحویل کمکهای بشردوستانه تأثیر بگذارند.

او خاطر نشان کرد: هدف تحریم‌های ما هرگز این نبود، بنابراین ما خیلی سخت روی موقعیت‌های انسانی کار کردیم.

وی از تمدید متفق‌القول قطعنامه مربوط به تحویل فرامرزی کمکها به سوریه در شورای امنیت سازمان ملل به عنوان نمونه ای موفقیت آمیز یاد کرد. او بیان کرد: ما تحریم‌های خود را حفظ کرده‌ایم اما سعی کرده‌ایم روشن کنیم که در قبال کمک به انتقال کمک ها به مردم سوریه در تمام نقاط این کشور، تحریم‌های ما مانع این نوع فعالیت‌ها نمی‌شوند.

مک گورک خاطر نشان کرد، "ما قصد داریم در داخل سوریه بمانیم" و حضور نیروهایمان در شمال این کشور برای مبارزه با بقایای داعش را حفظ کنیم. مک گورک درباره حملات اسرائیل در سوریه مدعی شد: ما کاملا از حق اسرائیل برای دفاع از خود حمایت می کنیم.

وی همچنین به حمایت کشورش از ادامه مذاکرات سازمان ملل و تلاش‌های کمیته قانون اساسی اشاره و خاطرنشان کرد که گی‌یر پدرسن، فرستاده سازمان ملل به سوریه پیشرفت‌هایی حاصل کرده است.

با تثبیت اوضاع در سوریه، نگرانی‌هایی در مورد فروپاشی نظام اقتصادی و سیاسی در لبنان وجود دارد. مک گورک تحولات سوریه را با لبنان مرتبط ندانست و گفت: یکی از حقایق سخت این است که رهبران لبنان وظیفه دارند کارهای سختی برای نجات کشورشان انجام دهند. ما تمام تلاش خود را برای تشویق اتخاذ چنین تصمیماتی انجام می دهیم، از جمله تحریم کسانی که واشنگتن آنها را مشکل ساز می داند.

مک گورک بار دیگر بر نقش سازمان ملل در قبال عراق تأکید کرد و گفت که آمریکا در مأموریت این سازمان جهانی در عراق برای کمک به انتخابات ماه اکتبر سرمایه گذاری کرد. مک گورک اظهار کرد،  به رغم مخالفت برخی احزاب در عراق، "از همه نظرات، از جمله همه ناظران اتحادیه اروپا، آمریکا و سازمان ملل، این انتخابات معتبرترین و شفاف ترین انتخابات در تاریخ عراق بود... این یک دستاورد واقعی است."

در حالی که عراقی ها برای نهایی کردن نتایج انتخابات و تشکیل دولت تلاش می کنند، مک گورک گفت: "ما از نهادهای عراق و روند اساسی حمایت می کنیم و در کنار آنها هستیم."

مک گورک در مورد نیروهایی که همچنان این نهادها را به چالش می‌کشند، گفت: بسیاری از این گروه‌ها خودشان را پشت بنر فتواهایی علیه داعش پنهان می سازند تا فعالیت‌هایی را انجام دهند که برای مردم عراق مضر هستند و این یک تهدید واقعی واقعی است.

وی افزود که نیروهای امنیتی عراق توانمندی های خود را بهبود بخشیده اند. این به این معنی است که "برای عراق  بسیار مهم است که با گذشت زمان کنترل کامل گروه های مسلح را تحت قدرت دولت به دست بگیرد". به گفته او در حالی که "برخی از گروه‌های حشدالشعبی تحت اختیار دولت عراق عمل می‌کنند، برخی اینگونه عمل نمی‌کنند. و کسانی که این گونه عمل نمی کنند باید پاسخهای زیادی بدهند."

مک گورک از حمله اخیر به اقامتگاه مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق به عنوان تشدید کننده بسیار جدی تنشها یاد کرد و گفت که گروه های پشت آن "تهدیدی برای مردم عراق هستند". مک گورک در حالی که "نقش رزمی" نیروهای آمریکایی در عراق به پایان رسیده است،  گفت که "نقش مشاوره و کمک" این نیروها در آینده نزدیک در عراق ادامه خواهد داشت.