جنگ روسیه و آمریکا در راه است؟
تشدید وخامت اوضاع در منطقه دریای سیاه، بعنوان خط مقدم جبهه رویارویی بین روسیه و ناتو، نه به نفع دولت بایدن و نه به نفع مسکو است، ولی مقامات اوکراینی و قانونگذاران آمریکایی از چنین وضعیتی سود میبرند.
روزنامه «نیزاویسیمایا گازیتا» چاپ مسکو، در تحلیلی نوشته است: علائم بیشتری از ایالات متحده درباره وخامت اوضاع در خطوط مرزی روسیه و اوکراین ارسال میشود. سرگئی شایگو" وزیر دفاع روسیه هشدار داده که این مسئله به ورود کشتیهای نظامی آمریکایی به دریای سیاه مربوط بوده و امکان هر نوع اقدام تحریک آمیزی در منطقه وجود دارد. البته کارشناسان مسائل سیاسی بر این عقیده هستند که "تنش روابط با مسکو بر سر اوکراین" اصلاً به نفع جو بایدن نخواهد بود. حال باید دید چه کسانی و چگونه رئیس جمهوری آمریکا را مجبور به افزایش رویارویی با روسیه میکنند؟
تقریباً شش ماه از زمان نشست روسای جمهوری روسیه و آمریکا در ژنو میگذرد که در این مدت واشنگتن از اقدام تحریک آمیز سیاسی و نظامی جدی علیه مسکو خودداری کرده، یعنی تا حدودی به توافق جو بایدن و ولادیمیر پوتین درباره پایان دادن به روند تشدید اختلافات بین دو کشور عمل کرده است. ولی ظاهراً در ابتدای ماه نوامبر خویشتن داری طرف آمریکایی پایان یافته و دقیقاً در بحبوحه اقدامات تحریک آمیز نظامی دولت اوکراین در منطقه دونباس، دو کشتی نظامی ناوگان دریایی ایالات متحده وارد آبهای دریای سیاه شدند تا حضور خود در این منطقه را به نمایش گذاشته و علائم نظامی و سیاسی خاصی نیز از سوی کییف شنیده میشود.
مقامات مسکو در این شرایط بر توانایی دفاعی کامل روسیه تأکید کرده است. وزیر دفاع روسیه معتقد است که ورود کشتیهای نیروی دریایی آمریکا به دریای سیاه با هدف بررسی وضعیت حفاظتی و دفاعی سواحل و مرزهای جنوبی این کشور صورت گرفته است.
شایگو در مصاحبهای در این باره یادآور شد: ««مسلما ما به خوبی درک میکنیم زمانی که یک کشتی متعلق به یک قدرت فرامنطقهای وارد دریای سیاه میشود و در عرشه آن تسلیحات نظامی دوربرد دارای دقت بالا مستقر است، آنها به یک سفر توریستی نیامدهاند. قطعاً ما این کشتیها را با دقت زیر نظر گرفته و میدانیم که هر لحظه آنها ممکن است دست به اقدامی تحریک آمیز بزنند، همانطور که چندی پیش در خصوص ناوشکن انگلیسی رخ داد و به همین دلیل ما نباید اجازه چنین اقدامی را به آنها بدهیم.»
منطقه دریای سیاه خط مقدم جبهه رویارویی روسیه و ناتو است
کارشناسان نیز با دیدگاه وزیر دفاع روسیه موافقند که مأموریت کشتیهای آمریکایی، خطر بروز درگیری نظامی بین دو کشور را افزایش میدهد.
"دیمیتری سوسلوف" معاون مدیر مرکز تحقیقات اروپایی و بین المللی مدرسه عالی اقتصاد مسکو در این باره توضیح داد: «افزایش حضور نظامی آمریکا در دریای سیاه کمکی به تقویت امنیت منطقه نمیکند. حضور آمریکا و دیگر کشورهای عضو ناتو در دریای سیاه، حتی اگر بطور موقت باشد، توان بالقوه بروز درگیریهای نظامی در ناآرامترین منطقه قاره اروپا را افزایش می دهد. ضمن اینکه این منطقه خط مقدم جبهه رویارویی روسیه و ناتو محسوب میشود، جایی که رقابت روسیه و کشورهای غربی شدیدترین حالت را به خود گرفته است و هر نوع اقدام تحریک آمیز یا اشتباه غیرعمدی ممکن است باعث بروز یک درگیری نظامی واقعی و ناخواسته شود.»
به عبارت دیگر اگر کشتیهای آمریکایی بخواهند اشتباه ناوشکن انگلیسی را تکرار کرده و آبهای ملی روسیه در سواحل شبه جزیره کریمه شوند، قطعاً مسکو توان پاسخگویی نظامی به این اقدام را خواهد داشت. "سرگئی ریابکوف" معاون وزیر امور خارجه روسیه پیش از این در این باره گفته بود: «در چنین شرایطی ما قدرت حمله به کشور متجاوز را داشته و در صورت لزوم، هیچ تردیدی در پاسخ نظامی نخواهیم کرد و اگر چنین برخوردی با ناوشکن انگلیسی نشده، تنها یک انتخاب سیاسی است.»
کنگره آمریکا درصدد تیرگی بیشتر روابط واشنگتن و مسکو است
در چنین شرایطی، پس چرا مقامات واشنگتن چنین خطری را به جان خریده و روسیه را در مقابل چنین انتخابی قرار میدهند؟ علت این برخورد ایالات متحده را باید در عرصه سیاسی این کشور جستجو کرد. دولت جو بایدن صادقانه تلاش میکند تا از تیرگی بیشتر روابط با مسکو بکاهد. البته این کار را به خاطر علاقه خود به روسیه انجام نمیدهد، بلکه درک میکند که تشدید ثانویه رویارویی با مسکو امکان متمرکز شدن به روی دشمن شماره یک آمریکا- یعنی چین را از این کشور سلب خواهد کرد.
البته مشکل اینجاست که همه سیاستمداران در واشنگتن با این منطق رئیس جمهور بایدن موافق نیستند. سناتورها و نمایندگان کنگره آمریکا مرتباً از کاخ سفید میخواهند تا آمادگی خود برای دفاع قاطع از دولت اوکراین در برابر "تجاوز روسیه" را مورد تأکید قرار دهد.
جو بایدن هم به سادگی نمیتواند درخواستهای مکرر آنها را نادیده بگیرد. اولاً، به این دلیل که چنین دیدگاهی نه تنها در بین جمهوریخواهان، بلکه بین نمایندگان دموکرات نیز دیده میشود. در ثانی، بایدن که محبوبیتش طی چند ماه بشدت کاهش یافته، نمیخواهد تا مطبوعات آمریکایی لقبی که به "دونالد ترامپ" داده و او را جاسوس روسیه در کاخ سفید نامیده بودند را به او بدهند.
مسلماً چنین سناریویی مورد نیاز روسیه هم نیست. بنابراین واضح است که اگر بایدن به دلیل طرفداری از روابط با مسکو مورد انتقاد قرار بگیرد، مجبور است با دست زدن به اقدامات ضدروسی خلاف این مسئله را ثابت کند.
از سوی دیگر "دیمیتری سوسلوف" معتقد است: «افزایش حضور نظامی آمریکا در دریای سیاه دو علت دارد. این اقدام، اولاً جایگزینی برای همگرایی و عضویت اوکراین در ناتو است، برای اینکه واشنگتن به خوبی میداند که این مسئله خط قرمز مسکو است. بنابراین بجای عضویت اوکراین در ناتو، همکاری نظامی خود را با این کشور افزایش داده است. دوماً، ایالات متحده با تقویت حضور خود در منطقه، وضعیت نامشخصی را پیش روی روسیه بوجود میاورد که برای بازدارندگی روسیه در مقابل اوکراین مفید است. البته هنوز کسی نمیداند آیا آمریکا حاضر خواهد شد به خاطر اوکراین با روسیه وارد جنگ شود یا خیر. ولی در مجموع این وضعیت برای بازدارندگی روسیه مفید است.»
تنها دولت اوکراین از تنش کنونی در منطقه سود میبرد
ایالات متحده طی چند ماه گذشته بارها در خصوص اقدامات تحریک آمیز مقامات کییف علیه روسیه هشدار داده، ولی "ولادیمیر زلنسکی" رئیس جمهوری اوکراین آنها را نادیده گرفته است. البته زلنسکی چاره دیگری هم ندارد. رژیم کنونی این کشور تنها در سایه تنش شدید و رویارویی روسیه و غرب میتواند موجودیت خود را حفظ کند.
این کارشناس روس ابراز اطمینان کرد: «در شرایطی که دولت بایدن تلاش میکند تا منابع و قدرت و توجه خود را روی مقابله با چین متمرکز کند، اقدامات دولت اوکراین به نفع آمریکا نیست. همانطور که این وضعیت برای روسیه نیز نتیجه خوبی نخواهد داشت، برای اینکه تشدید وخامت اوضاع در روابط با غرب، آزادی عمل مسکو در عرصه سیاست خارجی را محدود کرده و حتی ممکن است اعمال تحریمهای جدیدی علیه این کشور را در پی داشته باشد. در این بین تنها مقامات کییف از افزایش تنش در منطقه سود میبرند، چرا که میتوانند توجه جامعه جهانی را از مشکلات بیشمار داخلی در اوکراین و وخامت اوضاع اقتصادی منحرف کنند. بدین ترتیب دولت جو بایدن به نوعی گروگان رژیم کنونی اوکراین و انگیزههای خاص آنها شده است.» / تسنیم
دیدگاه تان را بنویسید