نقش ترکیه در تحولات افغانستان و طالبان

علی بیگدلی در تحلیل خود نسبت به تحولات افغانستان گفت: جو بایدن رئیس جمهور آمریکا در مبارزات انتخاباتی اعلام کرد که نیروهای آمریکا را از افغانستان خارج می کند. زیرا در این سال ها میلیاردها دلار هزینه داشته است. از طرفی تحت فشار ناتو قرار داشته است.

وی تصریح کرد: به نظر می رسد مذاکراتی که در دوحه میان طالبان و نماینده آمریکا انجام شد در پس و پنهان این مذاکرات استراتژی های بسیار محرمانه ای طراحی شده که یک نوع القاء بی‌تفاوتی و بی‌تعهدی را در ارتش افغانستان ایجاد کند. در واقع به گونه ای ارتش را از هم گسسته‌اند که پشتون ها از آن خارج و ازبک ها وارد شدند و نارضایتی در ارتش افغانستان ایجاد شد.

این کارشناس مسائل بین الملل خاطرنشان کرد: بعید است که آمریکا بعد از ۲۰ سال حضور در افغانستان نیروهای ارتش را آموزش نداده باشد که به راحتی کنار بکشند و شهرها سقوط کنند. از برآیند تحولات اینگونه بر می آید که آمریکایی ها خارج می شوند تا افغانستان را با نگرش جدیدی و با حضور طالبان تعریف کنند.

وی معتقد است: با توجه به شرایط پیش آمده طالبان کانون تهدید کننده برای کشورهای منطقه خواهد شد. زیرا بر خلاف القاعده و داعش که یک جریان جهان گرا بودند طالبان یک جریان درون گرا است و جنبش محلی محسوب می شود. رویه تند و تیز طالبان عامل تهدید کننده ای برای روسیه، ایران و برخی کشورهای دیگر خواهد بود.

این استاد دانشگاه با اعتقاد بر اینکه طالبان کانون تهدید کننده علیه ما خواهد شد گفت: دولتمردان ما باید به این مسئله توجه داشته باشند و رفت و آمدهایی که طالبان به پایتخت کشورها داشته استراتژی سردرگمی را ایجاد کرده است و اینگونه نیست که اگر حاکم شود با منافع کشورها کاری ندارد.

وی با بیان این که با توجه به این تحولات شاهد بودیم که روسیه مانور نظامی برگزار کرد، چینی ها از ناحیه اویغورها نگرانی هایی را داشتند اما ایران از بین کشورها بیشتر دلباخته بود، معتقد است: طالبان می تواند با گروه های غیر طالبانی اشتراک برقرار کرده و عامل تهدید کننده ای برای ما باشد.

بیگدلی اظهار کرد: طبیعتا در چنین وضعیتی القاعده و داعش هم به طالبان نزدیک می شوند اگرچه اکنون روابط پنهانی دارند. به عنوان مثال زمانی که حادثه تروریستی در مدرسه سیدالشهدا اتفاق افتاد داعش مسئولیت آن را بر عهده گرفت اما طالبان محکوم هم نکرد فقط گفت کار او نبوده است.

این کارشناس مسائل بین الملل تصریح کرد: گروه های دیگری مانند حقانی نیز در افغانستان قدرتمند هستند و این امکان وجود دارد که پیوندهای پنهانی را آشکار کنند. باید همه موضوعات مورد توجه قرار داشته باشد.

این استاد دانشگاه درباره نقش ترکیه در این تحولات نیز گفت: ترکیه از سال های قبل از سپتامبر ۲۰۰۱ روابط نزدیکی با طالبان داشته و حتی هزینه مدرسه هایشان را تامین کرده و ترکیه به دنبال این بوده که در این منطقه پایگاه امنیتی ایجاد کند. از طرف دیگر روابط نزدیکی با پاکستان دارد که سررشته همه اینها دست پاکستان است.

وی در ادامه گفت: امنیت فرودگاه کابل دست نیروهای ترکیه است. البته با توجه به اظهارات نیروهای طالبان شاید نیروهای ترکیه هم باید کنار بروند اما آنچه کاملا مشخص است روابط نزدیک اردوغان با طالبان است.

وی در پایان یادآور شد: طالبان بخاطر اینکه تمایلات عمیق دیرینه ای نسبت به اخوان المسلمین دارد که مرکز آنها هم در دوحه است، از طرفی هم اردوغان از اعضای برجسته اخوان المسلمین بوده، طبیعی است که اینها به هم نزدیک شوند./ ایسنا