مانورهای بایدن برای ماندن در عراق و سوریه

«ناصر قندیل» سردبیر روزنامه لبنانی البناء و کارشناس مسائل منطقه در پی تجاوز اخیر آمریکایی‌ها علیه مواضع حشد شعبی در مرز سوریه و عراق با انتشار مقاله‌ای در این روزنامه اعلام کرد، استراتژی روسای جمهور ایالات متحده به این صورت است که پیش از رسیدن به منصب ریاست‌جمهوری آمریکا در تبلیغات خود درباره قواعد جدیدی درخصوص پایان دادن به حضور نظامی خود در خاورمیانه به ویژه کشورهایی مانند عراق و سوریه صحبت می‌کنند. اما این افراد بعد از ورود به کاخ سیفید و قرار گرفتن در مرکز معادلات، به کلی همه طرح‌های ادعایی خود در خصوص عقب‌نشینی از کشورهای مذکور را انکار می‌کنند و این اتفاق یک بار دوره «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق ایالات متحده رخ داد و اکنون درباره «جو بایدن» رئیس جمهور جدید این کشور نیز در حال تکرار شدن است.

مقامات نظامی آمریکا در دوره ترامپ صراحتا روشن کردند که اطلاعاتی را درباره میزان حضور نظامی خود در سوریه هنگام اعلام خروج از این کشور جعل کرده‌اند. در حال حاضر نیز کاملا روشن است که نهادهای نظامی ایالات متحده تمایل چندانی به اجرای تصمیم خروج از افغانستان نداشته و تصمیم گرفته‌اند حدود 650 تن از نظامیان خود را به بهانه محافظت از فعالیت‌های دیپلماتیک در این کشور نگه دارد.

650 نفر معادل یک گردان است و این نیروها با همه امکانات لازم از جمله هلی‌کوپترها و توپخانه‌ها و ماشین‌های زرهی مجهز شده‌اند.

نکته قابل توجه در برخی گزارش‌ها اینجاست که حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه مرتبط با دیدگاه‌های مسئولان نظامی واشنگتن در تجارت‌های مشکوکی مانند قاچاق مواد مخدر و سرقت نفت از کانال‌های دولتی و انعقاد قراردادهای متعدد جهت آموزش نیروها و پیمانکاران برای شرکت‌های تحت تسلط آمریکایی‌ها در خارج از این کشور است. همچنین لابی‌های فعالی در نهادهای ایالات متحده نیز از این اقدامات حمایت کرده و در تلاش برای مسدود کردن روند خروج نیروهای آمریکایی از منطقه هستند.

    همانطور که دونالد ترامپ از جانب دموکرات‌ها و فرماندهان نظامی و کارتل‌های شرکت‌های تسلیحاتی برای ابقای حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه تحت فشار بود و از تصمیم برای عقب‌نشینی از عراق و سوریه برگشت و به دنبال آن معاملاتی جهت انجام تحرکات نظامی در این دو کشور امضا کرد، بایدن نیز اکنون تحت فشار جمهوری‌خواهان و لابی‌های تسلیحاتی آمریکا قرار دارد تا نظامیان ایالات متحده را در خاورمیانه نگه دارد. به همین علت او نیز در صدد انجام مانورهایی همانند ترامپ است.

در واقع دولت‌های آمریکا پس از شکست در سوریه دستور کار سیاست خارجی خود را که بر اساس توافق دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان طبق موازنه وحشت در منطقه و حمایت از فرماندهان نظامی و لابی‌های تسلیحاتی بود را از دست داده‌اند. به همین دلیل «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه پس از نشست خود با جو بایدن، با خودداری از ابراز خوش‌بینی سریع درباره این دیدار اظهار داشت که باید منتظر بمانیم و ببینیم پس از بازگشت بایدن به آمریکا چه اتقافاتی رخ خواهد دارد و موضع کنگره در این زمینه چیست. همین موضوع موجب شد تا ایران نیز در بازگشت به توافق هسته‌ای با ایالات متحده بدون گرفتن تضمین از آمریکایی‌ها که پیشتر با خروج یکطرفه از توافق مذکور تحریم‌ها ضد ایران را برگردانده بودند، تردید کند.

    همچنین پس از مذاکراتی که دولت عراق با مسئولان آمریکایی درباره اجرای مضوبه پارلمان عراق در اخراج نظامیان بیگانه و پایان حضور نظامی آمریکا در خاک عراق انجام داد مشخص شد که واشنگتن در این زمینه متزلزل بوده و جدیتی در اجرای این تصمیم ندارد. از سوی دیگر عرصه سیاسی عراق نیز در اعمال فشارهای لازم برای وادار کردن آمریکایی جهت مذاکره جدی در خصوص بیرون کشیدن نظامیانش ناتوان بوده و قادر به تعیین جدول زمانی مشخص برای اخراج آمریکایی‌ها نیست.

اما در سوریه، پس از پیشنهاد روسیه برای تسریع روند عقب نشینی آمریکایی‌ها از خاک سوریه و میانجیگری مسکو میان گروه های مسلح کرد وابسته به ایالات متحده با دولت سوریه، روشن شد که آمریکا به دور از تاییدیه لابی‌ها و مقامات نظامی که روابط عمیقی با نیروهای مسلح  کُرد دارند و نیز بدون توجه به منافع واشنگتن درباره نفت و ثروت‌های سوریه نمی‌تواند تصمیم واضحی در این خصوص بگیرد.

در پایان باید گفت که تشدید رویارویی نظامی مقابل آمریکایی‌ها در عراق و سوریه تنها راه وادار کردن ایالات متحده به خروج از این دو کشور است و اگر آمریکا در دوراهی عقب‌نشینی یا جنگ قرار نگیرد نمی‌توان نظامیان این کشور را از منطقه اخراج کرد و در این صورت حضور نظامی واشنگتن در عراق و سوریه ادامه خواهد یافت./تسنیم