آمریکا برای بازگشت به برجام چه باید بکند؟

خبرگزاری فارس: یک رسانه بین‌المللی نوشته دولت «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا برای بازگشت به برجام باید تحریم‌های وضع‌شده در دوران «دونالد ترامپ» علیه ۷۰۰ فرد و نهاد ایرانی را رفع کند.

خبرگزاری رویترز می‌گوید این آمار را بر اساس شمارش تحریم‌های وضع‌شده توسط وزارت خزانه‌داری آمریکا بعد از خروج این کشور از برجام به دست آورده است.

این آمار در حالی ارائه می‌شود که «عباس عراقچی» معاون وزیر امور خارجه ایران ماه پیش تعداد تحریم‌هایی که آمریکا باید رفع کند را ۱۵۰۰ مورد عنوان کرده بود. خبرگزاری رویترز به جزئیات بیشتری درباره نحوه محاسبه این آمار اشاره نکرده است.

این خبرگزاری در ادامه نوشت: برای این که ایران نفت خود را صادر کند که بزرگترین منفعت این کشور از عمل به تعهدات برجامی و محدود کردن برنامه هسته‌ای خود خواهد بود، لغو بسیاری از این تحریم‌ها اجتناب ناپذیر است.

خبرگزاری رویترز سپس مدعی شده لغو این تحریم‌ها «جو بایدن» را در معرض اتهاماتی مانند نرمش در برابر تروریسم قرار می‌دهد اما این یک ضربه سیاسی است که او باید آن را برای بازگشت به برجام به جان بخرد.

طبق این گزارش، «جان اسمیت» مدیر دفتر کنترل دارایی‌های خارجی خزانه‌داری آمریکا بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ موج تحریم‌های ترامپ را از لحاظ دامنه در تاریخ معاصر آمریکا بی‌سابقه توصیف کرده است.

او که اکنون یکی از شرکای شرکت حقوقی «موریسون و فورستر» است، در خصوص این تحریم‌ها گفت: هدف قرار دادن نهادهای ایرانی به دلیل (ادعایی) حمایت از تروریسم یا به دلیل ارتباط با نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی احیای توافق را سخت‌تر کرده است. با اضافه کردن چنین برچسب‌هایی مثل تروریسم و نقض حقوق بشر، حذف این نام‌ها از فهرست (سیاه) به لحاظ سیاسی بسیار دشوار است. امکان پذیر است اما اگر این کار را بکنید با واکنش بد احتمالی بیشتری روبرو خواهید شد.

بر اساس این گزارش، یکی از موانع عمده در گفت‌وگوهای وین که هنوز رفع نشده، آنچه باید در خصوص تحریم‌های بانک مرکزی ایران انجام شود، است. این تحریم‌ها در سال ۲۰۱۲ اعمال شد و بعد طبق توافق هسته‌ای لغو شد و با خارج شدن ترامپ از توافق بازگشت.

در سپتامبر سال ۲۰۱۹ ترامپ با قرار دادن بانک مرکزی ایران در فهرست سیاه به اتهام حمایت مالی از گروه‌های تروریستی، از این هم فراتر رفت و به شکلی موثر خارجی‌ها را از تعامل با آن منع کرد. او همچنین بخش‌های دیگر زیرساخت‌های نفتی ایران از جمله شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی نفتکش ایران و شرکت ملی صنایع پتروشیمی را به اتهام حمایت از تروریسم هدف قرار داد.

طبق گزارش این خبرگزاری، به گفته کارشناسان، این شرکت‌ها باید تسهیل تحریم دریافت کنند در غیر این صورت برای شرکت‌های خارجی همچنان مشکل ساز خواهند بود. شرکت‌های آمریکایی هم که از معامله با این شرکت‌ها تحت تحریم‌های مختلف منع هستند.

رویترز اظهارات «الیوت آبرامز»، آخرین نماینده آمریکا در امور ایران در دوران ترامپ مبنی بر اینکه این تحریم‌ها به استناد قانون اعمال‌ شده‌اند را مقدمه‌ای دانسته که خط استدلال جمهوری‌خواهان برای حمله به بایدن را نشان می‌دهد.

یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا اما گفته که دولت بایدن به دنبال به چالش کشیدن مبنایی که ترامپ برای اعمال این تحریم‌ها به آن‌ها استناد کرد، نیست. در واقع، این به آن معناست که وارد این بحث نخواهد شد که این نهادها از تروریسم پشتیبانی نکرده‌اند. در عوض، به گفته این مقام آمریکایی، دولت بایدن نتیجه گیری کرده که بازگشت به توافق هسته‌ای ایران به نفع امنیت ملی ایالات متحده است که این مسئله لغو تحریم‌ها را توجیه می‌کند.

در بخش دیگری از مطلب رویترز گفته شده که تصمیم ترامپ در آوریل سال ۲۰۱۹ در قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی قدس آن در فهرست سیاه هم مسائل را پیچیده کرده است. در سپتامبر سال ۲۰۱۹ دفتر کنترل دارایی‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا از اختیارات ضد تروریسم برای هدف قرار دادن بانک مرکزی ایران به اتهام فراهم کردن میلیاردها دلار برای سپاه، نیروی قدس و حزب الله لبنان، استفاده کرد.

به ادعای رویترز، دولت بایدن برای لغو تحریم‌های مربوط به بانک مرکزی نیاز به حذف برچسب تروریستی از سپاه پاسداران ندارد. طبق این گزارش، به گفته مقام‌های سابق آمریکایی، «وزیر خزانه‌داری می‌تواند هر گونه تحریم را علیه بانک مرکزی ایران تحت دستورات اجرایی آمریکا وارونه کند، دستوراتی که به رئیس‌جمهور آمریکا توانایی اعمال یا لغو آن‌ها را به خواست خود می‌دهد.»

در پایان این گزارش آمده است: وزارت خارجه آمریکا بدون ارائه جزئیات اعلام کرده تنها اگر ایران به تعهد به برجام بازگردد، آمریکا تحریم‌های ناسازگار با برجام را لغو می‌کند. «هنری رم» تحلیگر مسائل ایران در گروه اوراسیا گفت: تنش سیاسی شدید خواهد بود. هر چیزی که شامل حرف «ت» (اول کلمه تروریسم) در این مورد باشد، می‌تواند محل بحث برای کسانی باشد که مخالف بازگشت آمریکا به برجام هستند.