جایگزینی که با چراغ قرمز ابومازن کنار رفت

خبرگزاری تسنیم: صائب عریقات، یکی از شخصیت‌هایی بود که در دوران سه دهه حضورش در رأس تیم مذاکراتی سازمان آزادی بخش فلسطین یک مهره قابل اعتماد برای ابومازن بود که حالا در نبودش هم برای انتخاب جانشین برای عریقات دچار مشکل شده و هم اینکه نمی‌داند آینده جانشین ریاست حکومت خودگردان چه خواهد شد.

جایگزینی که با چراغ قرمز ابومازن کنار رفت

طی هفته‌های گذشته، از زمانی که صائب عریقات، مذاکره کننده ارشد حکومت خودگردان فلسطین دار فانی را وداع گفت در رسانه‌های فلسطینی به ویژه رسانه‌های جنبش فتح از حنان عشراوی 74 ساله به عنوان جایگزین صائب عریقات در پست دبیرکل کمیته اجرایی ساف یاد شده است. عشراوی که یک شخصیت بین‌المللی است در جایگاه معاون دبیرکل کمیته اجرایی قرار داشت و پس از فوت عملاً جانشین وی می‌شد.

اما خبرهای داخل جنبش فتح حکایت از آن دارد که پس از فوت عریقات، ابومازن به طور غیر مستقیم به عشراوی پیغام داده بود که خودش استعفایش را از این پست اعلام کند. منابع خبری داخل فتح می‌گویند عشراوی قصد داشت تا زمان برگزاری نشست کمیته مرکزی ساف که قرار است طی ماه‌های آینده برگزار شود صبر کند اما ماجد فرج و حسین الشیخ با انتشار اخباری مبنی بر نامساعد بودن حال عشراوی وی را مجبور کرد استعفای خود را زودتر ارائه کند تا به رفتن آبرویش ختم نشود.

عشراوی در استعفای خود خواستار قطع روابط با رژیم صهیونیستی شد و اعلام کرد ساف و ساختار مربوط به آن نیاز به بازسازی از نو دارد.

ورود عشراوی به خط قرمز ابومازن

براساس اخباری که در محافل داخلی جنبش فتح وجود دارد عشراوی از کسانی است که به عنوان گزینه جایگزین ابومازن 84 ساله از او یاد می‌شود و با فوت عریقات او به این جایگاه نزدیک‌تر شده است. اما این نقطه همان خط قرمزی است که ابومازن طی سال‌های گذشته اجازه عبور از آن را به هیچ کس نداده است.

محمد دحلان ، احمد قریع، ناصر قدوة و توفیق طیراوی گزینه‌هایی هستند که زمانی که عنوان جانشین ابومازن بر آنها باز شد از عرصه قدرت و سیاسی کنار گذاشته شدند. تاریخ دو دهه گذشته حکومت خودگردان و ساف نشان می‌دهد ابومازن تمام کسانی را که ادعای جانشینی وی را داشته‌اند یا نام آنها بدون خواست خودشان در زمره جانشینان او قرار گرفته همگی از دم تیغ ابومازن رد شده و از عرصه سیاسی و قدرت اخراج شده‌اند و حالا نوبت عشراوی است که ویژگی‌ها و ظرفیت‌های جانشینی ابومازن را دارد.

اما محافل داخلی فتح می‌گویند او یک شخصیت عضو جنبش فتح نبوده، عضو هیچ یک از گروه‌ها و احزاب فلسطینی نیست و از ابتدا تنها در ساف عضویت داشته است به همین دلیل در داخل فتح و نزد ابومازن تمایلی برای انتخاب وی به عنوان دبیرکلی ساف وجود ندارد.

گزینه‌های جایگزین ابومازن به جای عریقات

براساس اخباری که از داخل جنبش فتح به گوش می‌رسد ابومازن 2 گزینه جدی برای جانشینی عریقات دارد. حسین الشیخ، وزیر امور مدنی حکومت خودگردان و ماجد فرج، رئیس دستگاه امنیتی تشکیلات خودگردان فلسطین.

حسین الشیخ به عنوان وزیر امور مدنی، عملاً رابط بین حکومت خودگردان و رژیم صهیونیستی است و تمام هماهنگی‌هایی که در راستای همکاری امنیتی در حال انجام است توسط وی انجام می‌شود. او از کسانی است که از نزدیکان ابومازن محسوب می‌شود و طی این سال‌ها وفاداریش را به ابومازن اثبات کرده است.

ماجد فرج، رئیس دستگاه امنیتی حکومت خودگردان تابع کامل اوامر ابومازن است و از سویی به عنوان یک شخصیت امنیتی در ساف و حکومت خودگردان مورد اعتماد دستگاه‌های امنیتی غرب و آمریکا است.

وجه مشتر حسین الشیخ و ماجد فرج این است که هر دو هم مورد اعتماد ابومازن و هم رژیم صهیونیستی هستند. ماجد فرج طی سال‌های گذشته زمانی که انتخاب جانشین ابومازن نقل محافل صهیونیستی بود به عنوان گزینه جدی صهیونیست‌ها برای جانشینی ابومازن معرفی می‌شد.

مانع پیش روی گزینه‌های ابومازن

با وجود آنکه هم ابومازن و هم صهیونیست‌ها خواستار جایگزینی یکی از این دو گزینه به جای صائب عریقات هستند اما مانعی وجود دارد که اجازه نمی‌دهد یکی از این دو در جایگاه عریقات قرار گیرند.

حسین الشیخ همانگونه که اشاره شد در پست رابط هماهنگی امنیتی با رژیم صهیونیستی قرار دارد و ماجد فرج نیز کل دستگاه امنیتی حکومت خودگردان را مدیریت می‌کند. جایگاه این دو در موقعیت فعلی از پست دبیرکلی ساف حساس‌تر است لذا ابومازن نمی‌تواند این پست‌ها را خالی کرده، جای عریقات را با آنها پر کند.

به نظر می‌رسد در حکومت خودگردان و جنبش فتح قحط الرجال است و ابومازن به هیچ کس اطمینان ندارد لذا در حال حاضر بحران خلأ عریقات در حال وخیم‌تر شدن است.

به نظر می‌رسد با گذشت زمان با موضع گیری دیگر گروه‌ها در اعتراض به کنار رفتن عشراوی، این خلأ ، عمیق‌تر شود و ابومازن را در کنار بحران‌های موجود در حکومت خودگردان گرفتارتر کند.