لیست بلند بالای اختلافات ترکیه و اتحادیه اروپا

خبرگزاری تسنیم: در روزهای گذشته، برخی از مقامات اتحادیه اروپا در آستانه برگزای نشست وزرای امور خارجه این اتحادیه، از ترکیه انتقاد کردند و این موضوع در نشست روز دوشنبه وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا نیز مورد بررسی قرار گرفت.

حالا در میان دیپلمات های اروپایی در قبال سیاست های ترکیه، چند رویکرد تا حدودی متفاوت مشاهده می شود. برخی از آنان خواهان آن هستند که ترکیه در سیاست های خود به ویژه در مورد شرق مدیترانه، یونان و قبرس تجدید نظر کند، برخی دیگر حرف از احتمال تحریم به میان می آورند و بعضی ها نیز به روشنی تهدید می کنند و می گویند: گزینه تحریم اقتصادی ترکیه بر روی میز است.

این در حالی است که همین حالا هم، اقتصاد ترکیه حال و روز خوشی ندارد و بخش قابل توجهی از مردم این کشور، برای تامین نیازهای اولیه، در تنگنا قرار گرفته و از وضعیت فعلی، گله مند هستند.

بنابراین اعمال یک تحریم اقتصادی سنگین و جدی از سوی اتحادیه اروپا، می تواند در شرایط فعلی و در دورانی که شیوع کرونا، لطمات بزرگی به وجود آورده، دولت و مردم ترکیه را با مشکلات بزرگتری روبرو کند.

مشکل اصلی در شرق مدیترانه است

تا دیروز، کشورهای اتحادیه اروپا و گزارشگران اتحادیه در مورد ترکیه، مداوماً حرف از نقض حقوق بشر و حوزه های نقض دموکراسی و آزادی بیان به میان می آوردند، اما حالا، مساله تحرکات ترکیه در شرق دریای مدیترانه به یک دست انداز قابل توجه تبدیل شده و عملاً بر دیگر مشکلات و اختلافات موجود، سایه انداخته است.

اختلاف نظر ترکیه و اتحادیه اروپا در مورد شرق مدیترانه، یک موضوع ترکیبی و چند لایه است که ابعاد مختلف آن، از این قرار است:

1.اتحادیه اروپا معتقد است که شیوه اقدام ترکیه در اکتشاف و حفاری در سواحل قبرس، نه تنها به معنی نادیده گرفتن حقوق کشور قبرس است، بلکه تحریک آمیز بوده و برای انجام این اقدامات، توافق و هماهنگی های لازم صورت نگرفته است. اما ترکیه معتقد است که صرفاً در حوزه فلات قاره خود کار کرده و برای برداشت منابع این حوزه، نیاز به اجازه دیگران ندارد.

2.اتحادیه اروپا بر این باور است که ترکیه در برابر یونان، دست به قدرت نمایی زده و از بسیاری جهات، حقوق یونان را نادیده می گیرد. اما ترکیه بر این باور است که ادعاهای یونان، هم در مورد جزایر و هم در مورد مسائل مرتبط با نفت و گاز مدیترانه و چند و چون توافق با لیبی، فاقد منطق و سندیت تاریخی است و مجموع این اعتراضات، صرفاً عبارت از ادعاهای بی پایه و بی اساس است.

3.اتحادیه اروپا، معتقد است که باید مذاکرات بر سر قبرس ادامه پیدا کند و در این کشور اروپایی، ساختار فدرالی شکل بگیرد و ترک ها و رومیان در کنار هم، زندگی مسالمت آمیزی داشته باشند. اما ترکیه بر این باور است که بهترین راهکار، قائل شدن به ساختار دو دولتی و به رسمیت شناختن دولتی به نام جمهوری ترک قبرس شمالی است.

4.اتحادیه اروپا، تحرکات نیروی دریایی ترکیه در شرق مدیترانه و به ویژه در سواحل لیبی و مداخله ترکیه در لیبی و امضای توافق دریایی با لیبی را موجب نگرانی می داند. اما مقامات آنکارا اعلام کرده اند که توافق دریایی با لیبی، مغایرتی با حقوق بین الملل ندارد و به حمایت از دولت وفاق ملی لیبی ادامه خواهند داد و در عین حال آمادگی این را دارند که در کنفرانسی با محوریت منابع انرژی شرق مدیترانه، حضور داشته باشند و با همه مذاکره کنند.

البته لیست اختلافات ترکیه و اتحادیه اروپا، از این بلندتر است و حتی در ماجرای انتخابات ونزوئلا نیز، ترکیه و اتحادیه، در دو جبهه ضد هم ایستادند.

ترکیه، ایران، برزیل، آرژانتین و اکوادور در انتخابات پارلمانی ونزوئلا بر روند انتخابات نظارت کردند و اردوغان به طور تمام قد از مادورو حمایت کرده اما ژوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، صحت و مشروعیت انتخابات ونزوئلا را به چالش کشیده و آن را به رسمیت نشناخته است.

ترکیه به فعالیت خود ادامه می دهد

مولود چاووش‌ اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه در مورد تنش با یونان و تداوم عملیات اکتشاف نفت و گاز در شرق مدیترانه گفته است: «ما به دنبال این نیستیم که ثابت کنیم در شرق مدیترانه و لیبی بسیار قدرتمند هستیم و چیزی می‌خواهیم. همه تلاش ترکیه برای این است که منابع و ثروت‌ های شرق مدیترانه به صورت عادلانه بین طرف‌ها تقسیم و صلح، ثبات و رفاه در منطقه برقرار شود. ما پیش از سال 2011 با جمهوری ترک قبرس شمالی توافق نامه امضا کردیم. بر اساس مجوزی که جمهوری ترک قبرس شمالی به ما داده ‌بود در سال 2018 با کشتی‌های خود فعالیت حفاری را آغاز کردیم و در این نقطه بود که تنش‌ها آغاز شد. اما این تنش‌ها به دلیل زیاده‌خواهی یونان است. خواسته‌های یونان در این فلات قاره خلاف قوانین بین‌المللی است. یونان برای جزیره کوچک مئیس، 40 هزار کیلومتر فلات قاره می‌خواهد. این خواسته، غیرقانونی است. ما خواستار حل این مسئله از طریق مذاکره و دیپلماسی هستیم.

سخنان چاووش اوغلو نشان دهنده این است که ترکیه قصد ندارد به فعالیت در حوزه بهره برداری از منابع انرژی شرق مدیترانه، پایان دهد. اما مشکل اینجاست که طرف مقابل، یعنی کشورهای اروپایی دست کم تا حالا تمایلی به مذاکره و برگزاری کنفرانس، نشان نداده اند و مشکل دیگر این است که اقتصاد ترکیه نیز تاب و توان تحمل تحریم و شوک های جدی را ندارد.

چه کسی حرف آخر را می زند؟

هنوز به طور کامل مشخص نیست که آینده روابط ترکیه و اتحادیه اروپا چه خواهد شد. در همین حال، احتمال اعمال تحریم اقتصادی سنگین و همه جانبه، اندکی بعید به نظر می رسد و ترکیه همچنان تلاش می کند تا با جلب نظر چند متحد اروپایی همچون ایتالیا، مالت، مجارستان و لهستان، خود را از مهلکه برهاند. در این مسیر، نقاط مهمی وجود دارند که برخی از آنها عبارتند از:

1.تا چند روز دیگر، شاهد برگزاری نشست سران اتحادیه اروپا خواهیم بود و همه چیز به آن نشست بستگی دارد.

2.کسب نظر از تیم بایدن و رویکرد دولت جدید آمریکا در مورد ترکیه، برای اتحادیه اروپا، موضوع بی اهمیتی نیست.

3.مساله آوارگان و حضور نزدیک به 5 میلیون آواره پناهجو در خاک ترکیه، موضوعی نیست که سران اروپا بتوانند به کلی، اهمیت آن را نادیده بگیرند.

4.در شرایطی که نه تحریم ترکیه به طور کامل ممکن است و نه اتحادیه اروپا می تواند به تمامی چشمان خود را بر تحرکات ترکیه در شرق مدیترانه و اقدامات تحریک کننده فرانسه، یونان و قبرس ببندد، اندیشیدن به یک راهکار موقتی میانه روانه و یک رویکرد تنبیه آمیز که شبیه به تحریم به نظر آید و اما در واقع و در بطن خود، تحریم به شمار نیاید، دور از ذهن نیست.

وزیر خارجه مجارستان: امنیت اروپا در دستان ترکیه است

وزیر خارجه ترکیه در نشست خبری مشترک با همتای مجارستانی، ضمن بیان اینکه مشکلات با اتحادیه اروپا را می‌توان از طریق گفت‌وگو حل کرد، از این نهاد خواست «میانجی صادقی» در مذاکرات آنکارا و آتن باشد. وزیر خارجه مجارستان: امنیت اروپا در دستان ترکیه است

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، «مولود چاووش‌اوغلو» وزیر امور خارجه ترکیه امروز (سه‌شنبه) از اروپا خواست نقش صادقانه‌تری در میانجی‌گری برای حل اختلافات آنکارا با یونان ایفا کند.

به نوشته خبرگزاری «آناتولی» چاووش‌اوغلو طی نشست خبری با «پیتر سیارتو» وزیر خارجه مجارستان، توضیح داد: «مشکلات با اتحادیه اروپا را می‌توان از طریق گفت‌وگو و دیپلماسی حل کرد».

وی در واکنش به احتمال تحریم شدن ترکیه توسط اتحادیه اروپا، به دلیل فعالیت‌های دریایی در شرق مدیترانه، اظهار داشت: «ما خواستار بهبود روابط خود با اتحادیه اروپا هستیم، اما متاسفانه آنها به رفتار و استانداردهای دوگانه ادامه می‌دهند».

بر این اساس وزیر خارجه ترکیه، ادامه داد: «علی‌رغم تمام فرصت‌های فراهم شده توسط ترکیه برای مذاکره، یونان همچنان پای [گفت‌وگو] با ما نمی‌نشیند. از اتحادیه اروپا انتظار داریم نقش میانجی صادق را در بحران شرق مدیترانه ایفا کند».

به نوشته آناتولی، وزیر خارجه مجارستان نیز با بیان اینکه اگر ترکیه نبود، سیل مهاجران و پناهندگان اروپا را درمی‌نوردید، گفت: «آنها (اتحادیه اروپا) چه خوششان بیاید چه نیاید، امنیت اروپا به طرز چشمگیری در دستان ترکیه است».

روز گذشته نیز «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه در واکنش به بررسی زمینه‌های تحریم این کشور در جلسه امروز اتحادیه اروپا، گفته بود آنکارا نه تنها تسلیم باج‌گیری‌ها نمی‌شود بلکه مقابل توسعه‌طلبی امپریالیستی در شرق مدیترانه می‌ایستد.

پیش از آن، یک مقام اروپایی به رویترز گفته بود وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا در جلسه امروز خود زمینه‌های مناسب برای اعمال تحریم‌ها علیه ترکیه را بررسی خواهند کرد اما تصمیم‌گیری در این زمینه را به جلسه روز سه‌شنبه سران این اتحادیه واگذار می‌کنند.

طی هفته‌های گذشته، تنش‌ها در شرق دریای مدیترانه بر سر اقدامات ترکیه در قبال آغاز حفاری‌ها و فعالیت‌های اکتشافی در این منطقه آغاز شد.

یونان و قبرس با همراهی برخی کشورهای اروپایی می‌گویند که اقدامات ترکیه غیرقانونی و تنش‌آمیز است و به آنکارا درباره تبعات این اقداماتش هشدار داده‌اند. ترکیه اما اعلام کرده که این کشور تنها در حال تامین حقوق خود در این دریا و دریاهای سیاه و اژه است.