لاوروف: اروپایی‌ها ذلیلانه از آمریکا برای تجارت با ایران اجازه می‌گرفتند

خبرگزاری فارس:«سرگئی لاوروف»، وزیر امور خارجه روسیه درخواست کشورهای اروپایی برای معاف شدن از تحریم‌های فراسرزمینی آمریکا و داشتن اجازه تجارت با ایران را اقدامی «ذلیلانه» توصیف کرده است.

وزیر خارجه روسیه در سخنرانی خود برای دانشجویان و اساتید «بنیاد دولتی روابط بین‌الملل مسکو» وابسته به وزارت خارجه این کشور که روز گذشته برگزار شد گفت: «آمریکا نه تنها تحریم‌های یکجانبه‌اش علیه ایران را احیا کرده بلکه دیگران را هم از تجارت با ایران منع کرده است.»

او اضافه کرد: «گاهی اوقات، متحدان آمریکا حتی ذلیلانه از آمریکا درخواست می‌کردند آنها را از این ممنوعیت‌ها معاف کند تا بتوانند علی‌رغم وجود تحریم‌های فراسرزمینی و غیرقانونی آمریکا هنوز بتوانند با ایران تجارت کنند.»

لاوروف در بخش دیگری از این سخنرانی ساز و کار مو سوم به «اینستکس» که کشورهای اروپایی مدعی هستند برای تسهیل تجارت با ایران راه‌اندازی کرده‌اند را برای عادی‌سازی روابط تجاری با ایران ناکافی دانست.

او گفت: «آنها (اروپایی‌ها) وعده ایجاد ساز و کاری را دادند که به دلار وابسته نخواهد بود و امکان مراودات تجاری کشورهایی که خواستار تجارت با ایران هستند را فراهم خواهد آورد. این مکانیسم، اینستکس خوانده شد.»

لاوروف در ادامه گفت: «این ساز و کار به سرعتی که وعده داده شده بود راه‌اندازی نشد ولی تازه در اواخر سال گذشته عملیاتی شد. تا به حال از آن فقط برای انجام یک تراکنش استفاده شده است. این البته برای عادی‌سازی تجارت با ایران کافی نیست.

وزیر خارجه روسیه در ادامه بار دیگر تأکید کرد آمریکا از برجام خارج شده و هیچ حقی برای بازگرداندن قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت علیه ایران را ندارد.

«مایک پامیئو»، وزیر خارجه آمریکا پنجشنبه گذشته (۲۷ اوت/ ۶ شهریور) مدعی شد تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، در نتیجه اطلاعیه مورخ ۲۱ اوت (۳۰ مرداد) آمریکا به شورای امنیت ازنیمه شب ۲۰ سپتامبر (۳۰ شهریور) به وقت گرینویچ باز خواهند گشت.

ادعای پامپئو در حالی مطرح شده که بسیاری از اعضای شورای امنیت، تفسیر ایالات متحده درباره قانونی بودن اطلاعیه این کشور برای آغاز روند بازگشت تحریم‌ها علیه ایران را زیر سئوال برده‌اند.

به عنوان مثال نماینده چین در سازمان ملل روز چهارم شهریورماه در نشست شورای امنیت تصریح کرد اعضای شورای امنیت معتقدند ابلاغیه آمریکا به این شورا درباره ایران را نباید به معنی آغاز روند بازگشت خودکار تحریم‌ها علیه ایران تلقی کرد.

در همان جلسه نماینده روسیه در سازمان ملل هم گفت نامه هفته گذشته آمریکا به رئیس شورای امنیت برای بازگشت تحریم‌ها علیه ایران را نمی‌توان ابلاغیه‌ای رسمی از سوی این کشور در نظر گرفت که ذیل بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت صادر شده است.

ساز و کار موسوم به بازگشت خودکار تحریم‌ها که با نام‌های دیگری مثل «مکانیسم ماشه» یا «اسنپ‌بک» نیز شناخته می‌شود به دنبال احیای تمامی قطعنامه‌های تحریمی علیه تهران است که پس از حصول برجام میان ایران و گروه موسوم به ۱+۵ تعلیق شده بودند.

تلاش آمریکا در این مسیر پس از شکست این کشور در به تصویب رساندن قطعنامه‌ای که خواستار جلوگیری از انقضای محدودیت‌های تسلیحاتی علیه ایران بود، صورت می‌گیرد. آن قطعنامه که روز ۲۵ مرداد به رأی گذاشته شد با ۱۱ رأی ممتنع، ۲ رأی موافق (آمریکا و جمهوری دومینیکن) و ۲ رأی مخالف (روسیه و چین) رد شد.

واشنگتن از قبل اعلام کرده بود چنانچه در تمدید محدودیت‌های تسلیحاتی علیه ایران موفق نشود قصد دارد بر حسب تفسیر خود از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و توافق هسته‌ای برجام برای بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران اقدام کند.

آمریکا در نامه مورخ ۳۰ مرداد خود به رئیس شورای امنیت ایران را به «نقض اساسی» تعهداتش در «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) متهم کرده است.

چنانچه آمریکا از برجام خارج نشده بود، این نامه، روند ۳۰ روزه‌ای را آغاز می‌کرد که می‌توانست به «بازگشت خودکار» تحریم‌ سازمان ملل علیه ایران منجر شود.

در آن حالت، تمامی تحریم‌های سازمان ملل نیمه شب ۲۰ سپتامبر به وقت گرینویچ (برابر با ۰۴:۳۱ بامداد ۳۰ شهریورماه) علیه ایران از سر گرفته می‌شدند. این تاریخ، چند روز قبل از سخنرانی دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد است.

با این حال، آمریکا اردیبهشت سال ۱۳۹۷ به مشارکتش در برجام خاتمه داده و طبق گفته اعضای شورای امنیت نمی‌تواند از حقوق تصریح‌شده در این توافق و متن قطعنامه صادرشده برای تأیید آن استفاده کند.

به همین دلیل، تلاش آمریکا از همان آغاز با مخالفت‌های جدی روبرو شده است. خبرگزاری رویترز ۱ شهریورماه گزارش داد ۱۳ عضو شورای امنیت با نگارش نامه‌هایی مخالفت خودشان را با خواست آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران اعلام کرده‌اند.

رئیس شورای امنیت در نشست این شورا در روز چهارم شهریورماه در پاسخ به پرسش نمایندگان روسیه و چین برای اعلام موضع درباره درخواست آمریکا برای پیشبرد مکانیسم بازگشت تحریم‌ها علیه ایران اعلام کرد این شورا در جایگاهی نیست که اقدامات بیشتری در این خصوص انجام دهد.