تغییر علائم تنفسی کرونا به علائم گوارشی در مبتلایان تهرانی

خبرگزاری تسنیم: دکتر علیرضا زالی رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و فرمانده ستاد مقابله با کرونا در تهران مهمان در انتهای الوند، برنامه صبحگاهی شبکه دو سیما، بود.

او در مورد اوضاع کرونا در شهر تهران گفت: در تهران هنوز به افول نسبی پایدار نرسیده‌ایم و بخش عمده‌ای از مبتلایان جدید را داریم، بنابراین به نظر می‌رسد که هنوز کانون‌های آلودگی در تهران وجود دارد و هنوز کسانی در معرض ابتلا هستند، اگرچه در 10 روز اخیر با افت مراجعات و بستری روبه‌رو بودیم و تعداد بیماران با شیب ملایم رو به تقلیل و کاهش است، ولی نباید فریب بخوریم و احساس کنیم که بیماری در شهر تهران به پایان رسیده است، چرا که از اسفندماه تا به امروز شاهد فراز و فرودها و نوسانات زیادی در شهر تهران روبه‌رو بودیم.

وی افزود: اگرچه بردار عمومی بیمار رو به کاهش است اما شرایط شکننده تلقی می‌شود و نباید منجر به این شود که فکر کنیم در تهران کرونا به پایان رسیده است، بلکه کرونا همچنان پابرجاست و این رفتار و رعایت نکات بهداشتی از سوی ماست که منجر می‌شود بر این ویروس مقابله کنیم.

او در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه دلیل افت بیمار در تهران ضعیف شدن ویروس است یا کاهش ابتلا گفت: در تهران به دو نکته می‌توان اشاره کرد؛ نکته اول به دانش شهروندان تهرانی برمی‌گردد. از هفته سوم اسفندماه در تهران متوجه شدیم که افراد پرخطر کمتر در معرض این ویروس قرار می‌گیرند بدین معنی که اگر خانواده‌ای فرد کهن‌سال دارد یا کسی که شرایط بیماری‌های زمینه را دارد کمتر در سطح شهر تردد کند و در منزل بماند. این موضوع باعث شد افرادی که در معرض خطر بیشتری چه از نظر ابتلا و چه از نظر فوت بودند ایزوله شوند و شرایط بهتری را شاهد باشیم. بنابراین ایزولاسیون گروه‌های پرخطر به‌عنوان یک راهبرد همچنان باید ادامه داشته باشد.

وی ادامه داد: موضوع دوم به تغییر رفتار بهداشتی مردم برمی‌گردد که بسیار مؤثر بوده است. در نظرسنجی که در اواسط اردیبهشت‌ماه انجام دادیم، 72 درصد تهرانیان به شستن دست‌ها به مدت 20 ثانیه اعتقاد داشتند و به آن عمل هم می‌کردند.

وی خاطرنشان کرد: تنها نگرانی که برای ما وجود دارد این است در اپیدمی‌ها ممکن است مردم آرام‌آرام از رعایت نکات بهداشتی خسته شوند بنابراین درخواست من از شهروندان تهرانی این است که همچنان نکات بهداشتی را رعایت کنند چرا که قطعاً دلیل کاهش بیمار در شهر تهران در روزهای اخیر به دلیل رعایت ملاحظات بهداشتی بوده است.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پاسخ به سؤالی مبنی بر این‌که کرونا تا کی ادامه دارد، گفت: به سه شکل می‌توان با آن خداحافظی کرد؛ اولین راه این است که خود ویروس در طبیعت تضعیف شود و قدرت بیماری‌زایی خود را از دست بدهد؛ این اتفاق برای اجداد کرونا مثل مرس و سارس اتفاق افتاده است اما کرونا تاکنون این رفتار بیولوژیک را از خود نشان نداده است و هنوز هم شاهد بیماری‌زایی آن در سراسر جهان هستیم. با این حال گفته می‌شود که با هر بار عبور ویروس از میزبانی به میزبان دیگر طبیعتاً ضعیف می‌شود اما عدد این رفت‌وآمدها بالاست و شاید بین 35 تا 50 نفر باید این بیماری را بگیرند تا کمی از قدرت آن کاسته شود.

وی تأکید کرد: در علم ویروس‌شناسی اصطلاحی به نام سقط خود به خودی در طبیعت داریم، بعضی ویروس‌ها پس از این‌که مدتی در طبیعت ماندند و شرایط زیست خود را پیدا نکردند آرام‌آرام از بین می‌روند که از آن جمله می‌توان به ویروس آنفولانزا H1N1 یا مرس اشاره کرد. این اتفاق تاکنون در مورد کووید 19 یا سارس 2 رخ نداده است و هیچ گزارشی در دنیا از این مسئله داده نشده است. البته خوشبختانه تاکنون گزارشی هم از تغییر و جهش در ویروس داده نشده است. راه دوم از بین رفتن کرونا پیداشدن درمان قطعی برای آن است و راه سوم نیز واکسن است. در غیر این صورت باید کرونا را همچنان مهمان جامعه بشری بدانیم.

زالی در مور زمان کشف واکسن بیماری کرونا گفت: در طول دو هفته اخیر اخبار نویدبخشی در مورد کشف واکسن این بیماری داده شده است، همکاران ما در شرکت‌های دانش‌بنیان، انستیتو پاستور، معاونت علمی فناوری رئیس‌جمهوری، ستاد اجرایی فرمان امام و ... در حال تلاش‌اند تا واکسن این بیماری کشف شود اما پروسه ساخت واکسن در مورد ویروسی نوپدید که ساختارش هنوز معلوم نیست زمان‌بر است. با این حال گزارش‌های خوبی از آکسفورد، فرانسه، ایالات متحده و ... می‌رسد. به‌صورت کلی برای کشف واکسن یک بیماری 18 ماه زمان لازم است اما پیش‌بینی من با توجه به‌سرعت بالای مراکز تحقیقاتی این است که این زمان باید کاهش پیدا کند.

وی در پاسخ به سؤال دیگر مجری مبنی بر این‌که آیا کسی که این بیماری را بگیرد از ابتلای مجدد به آن در امان است، یا خیر، گفت: گزارش‌های مختلفی وجود دارد، اما تاکنون هیچ گزارش قطعی مبنی بر این‌که اگر کسی یک‌بار کرونا گرفت دیگر به این بیماری مبتلا نمی‌شود وجود ندارد. البته اگر کسی به کرونا مبتلا شود و نوعی آنتی‌بادی در بدن او به میزان کافی شکل بگیرد و بقا داشته باشد مصون می‌شود.

رئیس ستاد مقابله با کرونا در استان تهران در مورد شرایط خوزستان و قرمز شدن آن گفت: این امر دو دلیل دارد؛ اول اینکه در خوزستان 5 آزمایشگاه تخصصی وجود دارد و حتی کسانی که به‌صورت خفیف مبتلا شده‌اند نیز شناسایی می‌شوند. دوم این‌که بخش زیادی از فاصله‌گذاری مخدوش شد و شهرهایی که در خطر کمتری بودند با تغییر رفتار مدنی و اجتماعی خود در معرض بیماری قرار گرفتند. دقت داشته باشید که سناریوی خوزستان در هر شهری ممکن است تکرار شود و نگرانی‌ها و هشدارهای ما به همین دلیل است.

او با اشاره به علائم جدید این بیماری گفت: در تهران شاهد تغییری از علائم تنفسی به سمت علائم گوارشی بودیم. یعنی به غیر از تب، سرفه و درد عضلانی شاهد اسهال‌های گوارشی نیز هستیم. البته از دست دادن حس بویایی و چشایی نیز علامت جدید این بیماری است که در جهان گزارش شده است. به نظرم کرونا را باید بیماری هزار چهره بدانیم که علائم متعدد آن در کشور ما نیز گزارش شده است. این علائم از بروز سکته مغزی در جوانان تا مشکلات قلبی، تنفسی و ... متفاوت و این ویروس بسیار عجیب و فریبنده است.

او در پاسخ به سؤالی مبنی بر این‌که آیا احتمال دارد این ویروس ساخته بشر باشد یا خیر، گفت: بعضی نکاتی که در این بیماری وجود دارد این ظن را تقویت می‌کند که ساخته دست بشر باشد، برای مثال بعضی وقت‌ها داروی ضد ابولا روی آن کار می‌کند، بعضی وقت‌ها پاسخ مثبتی به داروهای ضد ایدز می‌دهد و ... تقریباً چنین ویروسی را در آرشیو پزشکی سراغ نداریم. البته فرض غالب سازمان بهداشت جهانی این است که این ویروس یک ویروس طبیعی است که میزبان اصلی آن خفاش‌ها بودند و سپس از طریق یک واسطه به انسان منتقل شده و انسان را مبتلا کرده است.

او در پایان با اشاره به زمان بازگشایی رستوران‌ها گفت: در وزارت بهداشت پروتکل بسیار خاصی را نوشتند که بعد از عید فطر برای رستوران‌ها اجرا خواهد شد. البته باید با رعایت نکات بهداشتی باشد. سفرها آغاز شده است اما توصیه ما به مردم این است که نکات بهداشتی را حتماً رعایت کنند. هر شرایط سفیدی شکننده است و می‌تواند اتفاقات بدی رخ بدهد؛ البته باید بگویم که شرایط فعلی برای سفر رفتن مناسب نیست و شاید بهتر باشد سفر را به زمان دیگری موکول کنیم.