مشکلات «ارزی» صنعت داروسازی کشور

خبرگزاری مهر: صنعت داروسازی ایران بیش از ۹۷ درصد نیاز بازار دارویی کشور را تامین می‌کند و از همین رو، بروز کوچک‌ترین مشکل و چالش در روند تولید دارو، می‌تواند منجر به کمبود دارویی و تهدید سلامت بیماران شود. این در حالی است که سهم ارزی سه درصد دارو‌های وارداتی، به مراتب بیشتر از ارزی است که برای تامین نیاز‌های تولید دارو در کشور، تخصیص داده می‌شود. این موضوعی بود که سعید نمکی در روز‌های ابتدایی حضورش در وزارت بهداشت، به آن اشاره کرد و نسبت به عدم توازن در حوزه دارو گلایه کرد.

وزیر بهداشت، با عنوان این مطلب که در صنعت داروسازی کشور اتفاقات نامبارکی رخ داده و باعث آسیب این صنعت شده است، گفت: با واردات دارو صنعت داخلی را لگدمال کرده ایم و این در حالی است که حدود ۵۵۰ میلیون دلار ارز برای داروی ساخت داخل در نظر گرفته شده و حدود ۱.۳ میلیارد دلار برای واردات دارو اختصاص داده شده است که توازن و تعادلی در این بین مشاهده نمی‌شود.

نمکی با تاکید بر اینکه صنعت داروی کشور حرف‌های زیادی برای گفتن دارد، افزود: نه تنها به صنعت دارو کمکی نکرده ایم بلکه فیلتر‌هایی هم برای همکاران داروساز ایجاد کردیم. البته می‌توان صنعت دارویی کشور را با امکانات موجود ظرف مدت یکسال دگرگون کرد. قیمت دارو‌ها نیز باید اصلاح شود، چون انقباضی است، اما مشروط بر اینکه بیمه‌ها هزینه‌ها را تقبل کنند و باری بر دوش مردم نباشد.

قیمت دارو‌ها باید اصلاح شود، چون انقباضی است، اما مشروط بر اینکه بیمه‌ها هزینه‌ها را تقبل کنند و باری بر دوش مردم نباشد این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که صنعت داروسازی کشور، بعد از بروز نوسانات ارزی، به شدت دچار بحران شد و لاجرم می‌بایست برای خروج از این وضعیت، حمایت سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی را پشت سر خود می‌دید. به دنبال تغییراتی که در روند تخصیص ارز به اشکال مختلف از سوی بانک مرکزی برای تامین کالا‌های اساسی در نظر گرفته شد، حالا شرکت‌های داروسازی، با چالشی به نام تامین «سه نوع ارز» مواجه شده اند. بطوریکه برای تامین مواد اولیه دارویی، ارز دولتی تخصیص داده می‌شود و برای برخی مواد جانبی، ارز نیمایی و برخی اقلام مورد نیاز تولید دارو، ارز آزاد می‌بایست فراهم شود. همین مسئله باعث گرفتاری شرکت‌های دارویی برای تولید دارو شده است.

احمد شیبانی رئیس سندیکای صاحبان صنایع دارو‌های انسانی ایران، در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهارداشت: توان تولید دارو تا قبل از سال ۵۷، تنها ۲۵ درصد بود در حالی که بعد از انقلاب صنعت دارو توانست توانمندی‌های بیشتری پیدا کند و تولید داخلی به حدود ۹۷ درصد ارتقاء پیدا کرد. در واقع، قبل از انقلاب چیزی به اسم صنعت دارو نداشتیم و تنها بخشی که در حوزه تولید دارو فعالیت می‌کرد یک صنعت وابسته بود.

وی، در عین حال به مشکلات و چالش‌های پیش روی صنعت داروسازی کشور اشاره کرد و گفت: بحرانی که امسال صنعت داروسازی کشور گرفتار آن شده است، با هیچ سالی قابل مقایسه نیست. توقف خط تولید برخی شرکت‌های داروسازی در کشور به دلیل افزایش قیمت تمام شده محصولات، بخشی از مشکلاتی است که صنعت داروسازی کشور را دچار چالش کرده و بیم آن می‌رود صنعت داروسازی کشور، به خواب ابدی فرو رود.

توان تولید دارو تا قبل از سال ۵۷، تنها ۲۵ درصد بود در حالی که بعد از انقلاب صنعت دارو توانست توانمندی‌های بیشتری پیدا کند و تولید داخلی به حدود ۹۷ درصد رسید شیبانی تاکید کرد: فعالان صنعت داروسازی کشور طی جلسات مداوم با مسئولان نظام سلامت، این خطر را مدام گوشزد کرده اند که اگر امروز برای این صنعت فکری اندیشیده نشود، مشخص نیست چه بلایی سر آن بیاید. فعالان صنعت داروسازی نه تنها خواهان افزایش غیرمنطقی و غیر کارشناسی قیمت دارو نیستند، بلکه خواهان واقعی شدن قیمت دارو هستند تا چرخ صنعت بچرخد و تامین دارو به عنوان مهم‎ترین کالای استراتژیک در سبد خانوار با مشکل مواجه نشود.

در شرایط کنونی، مشکلات صنعت داروسازی، بیشتر از آنکه تامین مواد اولیه تولید دارو باشد، ارز مورد نیاز برای تهیه این مواد است. بطوریکه مرتضی خیرآبادی عضو هیات مدیره سندیکای صاحبان صنایع دارو‌های انسانی ایران، در گفتگو با خبرنگار مهر، به این مشکل اشاره کرد و گفت: در حال حاضر، شرکت‌های داروسازی برای تامین ارز مورد نیاز، با مشکل مواجه هستند. بطوریکه در مقطعی ارز دولتی هست و ارز نیمایی نیست و در مقطعی، ارز نیمایی را می‌دهند و ارز دولتی نیست.

وی ادامه داد: متاسفانه شرکت‌های داروسازی برای تولید دارو با این مشکل مواجه هستند، بطوریکه الان مواد اولیه با ارز دولتی وارد شده، اما برای تهیه برخی مواد جانبی که در مسیر تولید دارو به آن‌ها نیاز است، با مشکل ارز نیمایی مواجه شده اند.

خیرآبادی، همچنین به ارز آزاد مورد نیاز صنعت داروسازی کشور اشاره کرد و افزود: در حال حاضر، صنعت داروسازی با سه نوع ارز سر و کار دارد و همین مسئله باعث اختلال در روند تولید دارو شده است.

عضو هیات مدیره سندیکای صاحبان صنایع دارو‌های انسانی ایران، تاکید کرد: یکی از نیاز‌های اساسی صنعت داروسازی، کاغذ است که در تهیه بروشور و جعبه دارو‌ها کاربرد. در حالی که کاغذ در بازار کشور، نرخ‌های متفاوتی دارد و همین مسئله، دست اندرکاران صنعت دارو را دچار مشکل کرده است.

خیرآبادی با تاکید بر اینکه صنعت داروسازی برای مواد جانبی نیازمند ۱۰۰ میلیون یورو ارز است که می‌توان آن را با نرخ دولتی در اختیار صنعت قرار داد، تصریح کرد: در حال حاضر صنعت داروسازی کشور، سه نوع ارز دولتی، نیمایی و آزاد را با قیمت‌های ۴۲۰۰، ۸۸۰۰ و ۱۳ هزار تومان تهیه می‌کند و همین مسئله، به چالشی برای تولید دارو تبدیل شده است.

صنعت داروسازی برای مواد جانبی نیازمند ۱۰۰ میلیون یورو ارز است که می‌توان آن را با نرخ دولتی در اختیار صنعت قرار داد عضو هیات مدیره سندیکای صاحبان صنایع دارو‌های انسانی ایران، با اشاره به سهم ۹۷ درصدی تامین نیاز دارویی کشور از محل تولید داخلی، اظهارداشت: اگر این مشکلات ارزی حل شود، می‌توان با قطعیت گفت که از بحران دارویی خارج می‌شویم.

خیرآبادی با اشاره به حضور نماینده‌ای از سازمان غذا و دارو در بانک مرکزی، گفت: تمام تلاش صنعت داروسازی کشور این است که مردم برای تهیه دارو‌های مورد نیاز، دچار مشکل نشوند.

محمدرضا شانه‌ساز عضو هیات مدیره انجمن داروسازان تهران، در گفتگو با خبرنگار مهر، با عنوان این مطلب که در ۶ ماهه اول امسال ۱۵۰ میلیون دلار به تولید دارو تخصیص داده شد و در مقابل ۵۵۰ میلیون دلار برای واردات دارو اختصاص یافت، گفت: برای ۳ درصد دارو‌های وارداتی، ۱.۲ میلیارد دلار ارز اختصاص می‌یابد.

وی افزود: شرایط بازار دارویی کشور به گونه‌ای است که بعضی از کمبود‌ها تصنعی بوده و می‌بایست نسبت به اصلاح قیمت دارو‌های تولید داخل اقدام کرد. زیرا، ما شاهد قاچاق داروی تولید داخل به آن سوی مرز‌ها هستیم و دلیل آن نیز، پایین بودن قیمت دارو است.

دست اندرکاران صنعت داروسازی کشور، متفق القول بر این عقیده اند که اگر قرار بود سهم ۹۷ درصدی تولید داخل برای نیاز‌های دارویی، از خارج تامین شود هزینه‌های گزافی برای کشور ایجاد می‌کرد. در حالی که صنعت داخلی برای حل مشکلات دارویی کشور، بیشتری مشقت و زحمت را تحمل می‌کند.

دارو، به عنوان یک کالای استراتژیک و حیاتی، همواره از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و می‌بایست، سیاست‌ها و راهکار‌هایی اتخاذ نمود که صنعت داروسازی کشور، با کمترین مشکل و چالش، بتواند نیاز‌های دارویی کشور را تامین کند. به نظر می‌رسد، در شرایط کنونی و با توجه به آثار تحریم‌ها و نوسانات ارزی، چرخه تولید دارو در کشور، بیش از پیش نیازمند حمایت دولت است تا بتواند از این مسیر به سلامت عبور کند.